Nederland kent weinig echte chansonniers. Als je een gemiddelde muziekkenner vraagt naar de naam van een dergelijke artiest van eigen bodem, zal er vaak maar één naam naar voren komen; Ramses Shaffy. Onlangs verscheen een unieke compilatie van zijn werk, aangevuld met een verzameling nog nooit eerder uitgebrachte opnamen. Laat het lot nu besloten hebben dat op de dag dat deze recensie wordt geschreven Ramses Shaffy zijn laatste adem heeft uitgeblazen…
Aldus; de dubbel-cd, vernoemd naar misschien wel het mooiste nummer uit Shaffy’s carrière, Laat Me, is opgedeeld in een cd met maar liefst 22 bekende nummers en een cd met 22 nog nooit eerder uitgebrachte opnamen. De eerste disc is een feest der herkenning. Behalve de titeltrack zijn natuurlijk tracks als Sammy, Zing-Vecht-Huil-Bid-Lach-Werk en Bewonder en Pastorale (het bekende duet met Liesbeth List, vrij naar een collaboratie tussen Boudewijn de Groot en Lennaert Nijgh) geheel terecht vertegenwoordigd. Maar ook oude tracks als het fijne Heintje, het slepende De Gek en Marije zijn pareltjes van Nederlandstalige muziek. Zeker voorzien van de duidelijke articulatie van Shaffy en heel herkenbaar gecomponeerde muziek biedt de eerste zilveren schijf een heel mooi overzicht van Shaffy’s bekende werk. Minder bekend maar zeker de moeite waard zijn ook het autobiografische Ik Drink en De Trein Naar Het Noorden. Deze laatste track gaat over Ramses’ reis naar Nederland toen hij in zijn jeugd van zijn moeder afscheid moest nemen.
Dat Ramses Shaffy (geboren op 29 augustus 1933) een veelbewogen leven heeft geleefd valt niet te ontkennen. Naast bekende hoogtepunten zoals zijn hits (veelal in de jaren zeventig) is Shaffy ook onderscheiden met twee Edisons, de Blijvend Applaus prijs en in 2002 is hij zelfs geridderd in de Orde van de Nederlandse Leeuw. Minder bekend is dat hij ook auteur was en acteerde in films, op tv en in musicals. In de negentiger jaren begon de artistieke levensstijl van Ramses zijn tol te eisen; Shaffy leed aan onder andere epilepsie en het Syndroom van Korsakov. Toch presteerde Shaffy het om nog steeds bezig te zijn met zijn passies. En eigenlijk is alles te danken aan de contacten die hij heeft kunnen leggen in de jaren zestig, Liesbeth List, Louis van Dijk en Thijs van Leer (voor wie Shaffy diepere gevoelens heeft gekoesterd) brachten hem de kans om bij een groot publiek bekendheid te verwerven.
Wat mij brengt bij de tweede cd, de nog niet eerder uitgebrachte opnamen. Mede door de archieven van het Hilversumse Beeld en Geluid kon gebruik worden gemaakt van veel live-opnamen die door de zenders NCRV, KRO, AVRO, TROS en VARA ooit zijn vastgelegd. Ramses Shaffy klonk al in de jaren zestig krachtig, helder en eigenzinnig. De grotendeels chronologisch geplaatste nummers zijn stuk voor stuk snoepjes te noemen, met onder andere hoogtepunten als Als Jij Niet Bij Me Bent, Boven Op Het Dak (ik zie Wende Snijders dit nog wel eens vertolken, als ze weer Nederlands gaat zingen) Er Was Een Jongetje of het trieste Uit Elkaar. Frappant is dat je, naarmate de cd vordert, als luisteraar ook te horen krijgt dat Shaffy steeds ouder wordt. Dit is helemaal duidelijk in het nummer Als Ik Bang Ben uit 1997, waarop Shaffy wel heel erg doorleefd overkomt. Toch doet het niets af aan de warmte die de muziek van Ramses Shaffy met zich meebrengt. Integendeel, wellicht is dit één van de nummers van Shaffy die de luisteraars het meeste raken. Heel handig na dit indringende nummer is de omslag van de cd naar het begin van Shaffy’s carrière, toen hij in 1965 met zijn theatergroep Shaffy Chantant voor de VARA optrad. Met als waardige afsluiter van deze dubbellaar de Shaffy Cantate, de meest bekende titel van het ensemble.
Ramses Shaffy is niet meer, zijn muziek gelukkig nog wel. Met de verzamelaar Laat Me haalt iedereen een heerlijk stuk geschiedenis in huis, vertaald vanuit het hart van een gepassioneerd chansonnier. Om te eindigen met een Shaffy-waardig advies:
“Ik zal ook wel een keertje sterven,
daar kom ik echt niet onderuit.
Ik laat mijn liedjes dan maar zwerven,
en verder zoek je het maar uit”
Aanvullende informatie:
Label: Universal Music
Speelduur: cd1 - 68:05 minuten cd2 – 77:51 minuten
Website: www.shaffy.nl
