Ik ben de laatste tijd behoorlijk in mijn element. Dat komt omdat ik heel veel bezig ben met platenspelers en elementen. Ik hop van het ene element naar de andere. Heb een tweede draaitafel gekocht. Een tweede phono versterker stand-by staan. Zaken die het mogelijk en leuk maken met vinyl in de weer te zijn. Daarbij een aardige collectie platen met de mooiste audiofiele werken en nog veel mooiere niet audiofiele LP’s waar meer “muziek” op staat.

Op zoek naar de essentie probeer ik elementen te selecteren die in staat zijn muziek weer te geven op de manier zoals dat bedoeld is. Met gevoel, met emotie, met verve. Of elk detail daar in naar voren komt zal mij, plat gezegd, een biet zijn. Ik verlaat het hifi territorium en zoek de kunst van het weergeven. Lees hieronder of een ZYX element mijn lichtend pad volgt.

Technische details

ZYX is een Japanse fabrikant die veel onderzoek heeft gedaan naar het op de juiste wijze fabriceren van Moving Coil pick-up elementen. ZYX onderscheidt 13 hoofdpunten die van invloed zijn op het uiteindelijke resultaat. Ik ga ze niet allemaal doorlopen, maar een paar dingen zijn specifiek voor ZYX. Ten eerste is daar de wikkelmethode van de spoelen. Volgens ZYX staan spoelen van andere fabrikanten ten opzichte van elkaar uit fase. Het in fase zetten gebeurt pas aan de pinnen die het element aansluiten op de armbekabeling. ZYX wikkelt zodanig dat de spoelen wel in fase staan en noemt die methode “Real Stereo”. Ten tweede is ZYX zeer kritisch op materiaal om het element te dempen en resonanties op te heffen. Maar liefst 8 losse dempers passen in de behuizing, die onderling geen resonanties doorgeven maar juist elimineren. De magneet is sterk en klein, wat gewicht bespaart. In het magnetische veld bewegen spoeltjes van 6N koperdraad. De behuizing is van kunststof om tegen te gaan dat metaal het magnetische veld op enige manier kan verstoren. De cantilever is gemaakt van gecoat aluminium. De naald is een line-contact type met een afronding 6 x 35 mu. De R50 Bloom is leverbaar in twee types waarbij de uitgangspanning en de inwendige impedantie verschilt. De R50 Bloom geeft 0,24 mV af en heeft een weestand van 4 Ohm, de Bloom H geeft 0,48 mV af via 8 Ohm spoelen.

De volgende gegevens zijn voor beide types overeenkomstig:

• Frequentiebereik 10 Hz tot 40 kHz, binnen +/- 1 dB van 20 Hz tot 20 kHz
• Kanaalscheiding > 25 dB (1 kHz)
• Kanaalbalans < 0,5 dB (1 kHz)
• Aanbevolen naaldkracht 2 gram (min/max 1,8/2,5 gram)
• Compliance horizontaal 15 x 10-6 cm/dyne
• Compliance vertikaal 12 x 10-6 cm/dyne
• Afsluitimpedantie > 100 Ohm
  
  

Het monteren van het element gaat met korte schroefjes en moertjes. Een methode die wat lastiger is dan werken met schroefdraad dat in de element behuizing is getapt. Altijd een beetje oppassen dat het element goed vast zit, maar niet zo hard aandraaien dat de behuizing vervormt. De geringe compliance vraagt om een arm met een gemiddelde effectieve massa zoals Pro-ject of Rega die heeft. Een moderne 12” inch arm kan uitstekend zijn. Mocht het element te licht zijn voor de arm dan zijn optionele gewichtjes verkrijgbaar (Silent Metal SM-R of SM-T) of zelfs een extra behuizing. De Silverbase van 4 gram of de erg dure Gold Base van 6 gram.


Situatieschets

Nadeel van recenseren is dat je teveel apparatuur in huis hebt en krijgt. Wat niet altijd kan blijven staan over een langere periode. Met als gevolg tussentijdse wisselingen. De ZYX R50 Bloom H heeft dat gemerkt. De “inspeel en leef periode” met de ZYX vond plaats met een EAR 834 DeLuxe buizen phono versterker aan een Ayon Audio 300B en tijdelijke Vivid V1.5 luidsprekers. De daadwerkelijke recensie is geschreven met een Van Medevoort PHM3 aan een PrimaLuna Dialogue Two versterker. Misschien is dat maar goed ook, de ZYX deed het uitstekend aan de vM met daarachter KT-88 in triode schakeling. Met vaste componenten in de set als een Garrard 301 met Pro-ject 9C arm. Een Transrotor puck en Funk Firm Achromat mat. Crystal Cable bekabeling van Piccolo tot Ultra voor luidspreker, interconnectie en netsnoeren. Normaliter Focal – JMLab Electra 927 Be luidsprekers en een Electra SW900 subwoofer. Kemp netfilters en scheiding trafo. Alles aangesloten op een aparte groep in de meterkast en AHP zekeringen in het netstroom circuit. Voor een MC phono element geldt geen genormeerde afsluitimpedantie zoals voor een MM element wel het geval is (47 kOhm). Mijn EAR sluit het element af met een 40 Ohm trafo waarmee de impedantie op 400 Ohm komt. Mijn Van Medevoort staat ingesteld op 330 Ohm. In beide gevallen zag de ZYX dus ruim meer dan de aanbevolen minimum waarde van 100 Ohm.