`I wanna hold your hand`, zongen The Beatles in 1964. Na ruim 1 jaar Beatlemania in Engeland ging eindelijk de Verenigde Staten voor de bijl en pakte meer dan volledig de hand van The Beatles. Het betekende het definitieve keerpunt in de geschiedenis en ontwikkeling van de populaire muziek en alles wat daarmee samenhangt. Nu zijn de eerste 4 Amerikaanse Beatle-albums in een verzamelbox verschenen. 
Uitermate succesvolle singles in Engeland als `From me to you` en `She loves you` bleken onvoldoende reden voor Capitol om het Beatles avontuur aan te durven. Aanvankelijk liet Capitol zijn beurt voorbij gaan aan labels als Vee-jay en Swan die betrekkelijk weinig succes boekten met de toen nog onbekende Fab Four. Toen ze echt niet meer om het Europese succes van de Beatles heen konden ging Capitol overstag. Ze hadden het uiteindelijk niet beter kunnen timen met het uitbrengen van `I wanna hold your hand`: de single torpedeerde de Amerikaanse hitparade onmiddellijk en kort daarop verschenen de Beatles bij Ed Sullivan. Legendarisch inmiddels, zelfs de criminelen zaten massaal aan de buis om The Beatles te kunnen zien.
De albums die vervolgens in rap tempo werden uitgebracht, waren niet de albums zoals ze ook in Europa op de markt kwamen. Capitol koos haar eigen manier van uitbrengen van de lp’s. Niet `Please, please me`, maar `Meet The Beatles` was het `echte` grote Amerikaanse lp-debuut (eerder waren al lp’s uitgebracht op kleine labels maar zonder succes). Daarop volgden de lp’s `The Beatles’ second album`, `Something new` en `Beatles ‘65`. De lp’s bevatten 11 nummers in plaats van de 13 per lp in Engeland. Dat had voornamelijk een auteursrechtelijke reden, maar zeer waarschijnlijk ook een financiele. Men wilde het ijzer smeden nu het roodgloeiend heet was en bracht in 1964 maar liefst 4 albums uit. En deze 4 albums zijn nu gebundeld op cd verschenen, officieel voor het eerst.
De meningen over de waarde van deze release zijn nogal verdeeld. Een leuke discussie is op het internet uitgevochten tussen Bruce Spizer en Martin Lewis (2 Amerikaanse Beatles autoriteiten, zie onderstaande link). Lewis vindt dat de cd’s niets toevoegen aan de Beatles catalogus en eerder afbreuk doen aan de door George Martin zorgvuldig geproduceerde originele platen. Spizer is van mening dat de cd’s eindelijk de Amerikanen geven waar ze recht op hebben: een digitale versie van de voor hun ‘standaard’ Beatleplaten waarvoor de destijds massaal vielen. Wiens mening geeft nu de doorslag? Voor beiden valt wat te zeggen!
De platen zijn nooit de geesteskinderen geweest van The Beatles en George Martin. Ze gingen steeds meer ‘albums’ maken met een weloverwogen songkeuze in plaats van een bundeling hits. Tijdens hun optredens in Amerika wisten ze ook nooit zeker op welk Amerikaans album hun liedjes stonden. Daarnaast was de geluidskwaliteit van een heel andere orde dan op de Engelse platen. Speciaal voor de Amerikaanse markt werden stereo versies gemaakt en de liedjes voorzien van galm, doelend op de commercielere Amerikaanse smaak. Niet het geluid dat we gewend zijn, maar afbreuk doen aan het werk van George Martin? Nee, de mixen werden zelfs door George Martin aangeleverd. Authentiek dus. Een paar liedjes werden door Capitol zelf voorzien van ‘nep-stereo’. In een aantal gevallen (`I feel fine` en `She’s a woman`) heeft dat dramatische gevolgen gehad. Deze klinken dan ook als een transistorradiootje in een grote badkamer.
De cd’s leveren, zoals Lewis aangeeft, geen grote meerwaarde op de Beatles catalogus. Maar dat betekent niet dat de release onzinnig is. Deze platen zijn voor de Amerikaanse Beatlefans hún nostalgie, het geluid en de albums waarmee de Beatles in de VS groot zijn geworden. En die betekenis kan nu eenmaal niet ontkent worden: zonder het gigantische succes in de VS zouden de Beatles een minder grote legende zijn geworden. Eerlijk is eerlijk. Deze Capitol box doet er wel degelijk toe, maar niet voor iedereen. Als Europeaan moet je wel fan zijn, pas dan wordt het leuk. De Amerikaanse versies van de liedjes, en dus de alternatieve mixen, verschillen in detail nog wel eens met de Europese versies. In het oor springen vooral de cow-bell in `I call your name` en de zang in `And I love her` (geen double tracking). Maar getrainde Beatles luisteraars zullen meer verschilletjes ontdekken.
Kort gezegd ben ik van mening dat de Capitol cd-releases niet mogen ontbreken in de platenkast van vooral Beatles fanaten. In de VS zullen de boxen wel in meer huishoudens aangetroffen gaan worden. En alle Europese muziekfanaten die deze uitgave maar overbodig vinden, die kopen hem toch gewoon niet? Ik geloof niet dat Paul McCartney en Ringo Starr daar nog wakker van zullen liggen.
Aanvullende informatie:
The Beatles – The Capitol Albums vol.1
4 cd´s, full colour booklet
Apple/Capitol/EMI 07243 875348 2 7
http://abbeyrd.best.vwh.net/capitolalbumsdebate.html
