Jon Hopkins doet op zijn zevende album Ritual waar hij goed in is: meeslepende, elektronische muziek maken. Het motto less is more lijkt daarbij steeds meer toegepast te worden.

De Keuze van Kroese is een (semi-)wekelijkse rubriek van Menno Bonnema. Op vrijdag bespreken we een nieuw muziekalbum (lp, cd of bluray audio) getipt door (online) platenzaak Kroese – kroese-online.nl.

Jon Hopkins 

Dit is nou typisch zo’n album waarvan ik bijna zeker weet dat hier ‘like it or leave it’ geldt. Muziekliefhebbers zullen de muziek van de Engelse muzikant en producer Jon Hopkins weten te waarderen, of juíst helemaal niet. Kortom: deze Hopkins is zeker niet voor iedereen. Na redelijk wat singer-songwriters hier te besproken hebben, waag ik het erop om iets verder van de gebaande muziekwegen te treden. En dan kom ik nu bij het album Rituals terecht.

Ambient music: dat is het eerste wat me te binnen schiet als ik de eerste klanken van het album hoor. Die eerste klanken kwamen mij trouwens ter ore tijdens een lange autorit van Lelystad naar Heerenveen, op de A6 door de polder. Omdat ik de traditionele muziek op de bekende radiozenders een beetje zat was, ging ik beetje zoeken naar wat alternatieve zenders om uiteindelijk te belanden bij voor mij vrij mysterieuze muziek. Mijn ‘wat is dit?’-antenne schakelde zich gelijk in. De muziek leek perfect te passen bij het polderlandschap met zich eindeloos herhalende weidse vergzichten met boerderijen, windmolens en passerende medeweggebruikers. Ik moet bekennen dat ik vrij snel verkocht was bij het beluisteren van track nummertje 1 van het album Ritual van Jon Hopkins. Want de betreffende muziek bleek dus van deze muzikant te zijn, en van dit album. Jammer genoeg ben ik vergeten welke radiostation het was die de moed had om mij met deze plaat te laten kennismaken. Die had hier wel een pluim verdiend…(ik vermoed toch KINK).

Ambient dus. Een soort zweverige Autobahn-achtige Krafwerkmuziek was mijn tweede gedachte. En als je het over ambient hebt, dan kom je ook al gauw bij de naam Brian Eno terecht. Eno zal voor altijd vereenzelvigd blijven met zijn in 1980 uitgebrachte album Ambient 1 (Music for Airports), terwijl de goede man zoveel meer gedaan heeft. Maar goed, met deze muziekvorm kwam hij met iets nieuws in de wereld van de pop. Nadere studie leert mij nu dat Joh Hopkins al in 2004 met meester Eno in contact kwam. Er ontstond een langdurige samenwerkingsverband waarbij Hopkins albums van Eno producete en instrumentale medewerking verleende.

Waarschijnlijk zijn er nu nog lezers die denken nog nooit van de goede man Hopkins gehoord te hebben. Ik zal ze even uit die droom helpen. Lang verhaal kort: Coldplay vroeg in 2007 aan Brian Eno om hun nieuwe album Viva la Vida te producen. Eno vroeg op zijn beurt aan Hopkins of hij hem hiermee wilde assisteren. Wie zou daar nee op durven zeggen? Hopkins leverde bijdrages aan verschillende nummers, en het intro van de hit ‘Life in Technicolor’ is van zijn hand. Uiteindelijk vroeg Coldplay hem mee op tournee om als pre-show dj op te treden.

Terug naar de muziek van Hopkins zelf. Die wordt her en der geassocieerd met een gelijkwaardige trip zoals je die ondergaat bij het nemen van bepaalde drugs. Zijn vorige album Music for Psychedelic Therapy uit 2021 zou precies de tijdspanne omvatten van een ketaminetrip. Dat zal allemaal wel, maar daar heb ik dan weer minder (ervaring) mee. De volgende omschrijving van Hopkins muziek kwam ik ook nog ergens tegen: ‘a growing techno-chemical genre specifically designed to explore your mind in altered states’. Muziek om je geest in veranderende toestanden te verkennen. Toe maar.

Zelf zat ik meer met de vraag of de muziek die me toen op de A6 ergens vanaf Lelystad in vervoering had weten te brengen, mij ook thuis nog wist te boeien. Nou, die vraag kan ik met een volmondig ‘ja’ beantwoorden. Ik mocht de afgelopen maand een nieuwe geluidsinstallatie testen en oh, wat heerlijk was het dan deze muziek erop ‘los’ te laten. Het is wel oneerbiedig om het zo uit te drukken, maar wat een geweldige ‘testmuziek’ was dit.

Hopkins is een subtiele geluidskunstenaar. Hij weet het volledige spectrum in het muziekuniversum te bestrijken, van zacht naar hard (hoewel meer subtiel zacht), van donkere bassen naar iele, hoge klankschaal klanken. Vooral het aangebrachte laag als ‘opstart-smeermiddel’ werkt buitengewoon effectief.

De muziek bouwt op dit album langzaam op. ‘Part i’ is slowcore in de puurste zin en je hoort ook gelijk de gelijkenis met de meester Eno: zet maar eens het nummer ‘MLK’ van U2 van The Unforgettable Fire op. Je hoort dezelfde dreigende ondertonen. Het acht nummers tellende album (‘part i’ tot en met ‘part viii’ met aanvullende namen) lijkt langzaam op te bouwen naar een climax. Maar of die climax er ook komt? Luister zelf maar. No drugs required om dit album te kunnen appreciëren.

Muziek: 8
Klank: 9
Label: Domino
Speelduur: 41 min 14 sec
Te bestellen bij Kroese-Online