"Hij is wel zwaar hoor", zegt de koerier, terwijl hij de grote Sony doos overhandigt met daarin de te testen surround-versterker. "Ach, ik ben wel wat gewend", lach ik hem toe, het gewicht van mijn eigen eindversterker in gedachten houdend. En hoe zwaar kon zo’n doos nou zijn; echt groot was hij nou ook weer niet.
Nou, daar kwam ik dan snel achter. Doordat ik op het laatste moment de buikspieren extra aanspan, voorkom ik nog net dat de doos uit mijn handen glijdt. Hmmm, wat zou daar in zitten? Mijn interesse is in ieder geval gewekt. Ik zet de twee dozen, met de Sony TA-D9000ES receiver en de Sony SCD-XA9000ES SACD-speler in de huiskamer. Dit zal wel een lang weekend worden.
Dan meteen die doos ook maar opengemaakt! De receiver blijkt toch groter dan verwacht. En zwaar: 28,5 kilo, schoon aan de haak. Het apparaat is diep, niet extreem, maar wel heel hoog (24 cm). Doordat hij even diep is als breed (43 cm), straalt hij behoorlijk wat autoriteit uit. Het is net een flinke Italiaanse Maserati, een wolf in schaapskleren.
Door de nieuwe styling, die Sony Silver Cascade noemt, lijkt het net alsof er twee apparaten boven op elkaar staan. Je moet er van houden, deze ‘zilveren waterval’. Het aantal zichtbare knoppen is erg rustig gehouden: met 8 knoppen is bijna alles te regelen. Achter een paneel verborgen zit de rest van de regelaars te wachten totdat u meer in te stellen hebt. Hier kan met 3 knoppen ook snel door het menu worden ‘gewandeld’ zonder de remote te gebruiken. Erg handig. 
Eenmaal bij de achterkant aangekomen, valt op hoe mooi het apparaat in elkaar steekt. Net als bij andere top-receivers is ook hier gebruik gemaakt van verticale ‘kaarten’ waarop de verschillende in- en uitgangen zijn gerangschikt. Zo blijven de signaalwegen kort. Achterop zijn aansluitingen te over. Van video-switching op component, S-video en composiet niveau tot digitaal optisch, coaxiaal optisch en FireWire serieel (daarover straks meer). Analoge ingangen en een multikanaals in- en uitgang zitten er natuurlijk ook op. Zelfs een aansluiting voor een MM platenspeler ontbreekt niet. Stevige uitgangen voor 7 luidsprekers maken het verder af. Enige minpuntje is de lengte van de kabels die van de versterkermodules rechtsvoor helemaal naar de aansluitingen linksachter lopen. Maar ja, hoeveel ruimte heb je over bij zo’n apparaat om alles nog mooier in te delen? 
Van binnen oogt de Sony als een plaatje uit het receiver-ontwerpboek. Een forse ringkerntrafo is links in de kast op zijn kant gemonteerd. Hij moet de energie leveren voor de beloofde 7 x 200 watt. Achterop de receiver en in de handleiding staat te lezen dat de receiver maximaal 600 watt consumeert. Die 200 watt zal dus niet gemeten zijn met alle kanalen tegelijk. Alle onderdelen zijn netjes geclusterd en heel compact neergezet, ieder op een hun juiste plek in de behuizing.
De versterker heeft de mogelijkheid om te kiezen uit een 5.1, een 7.1 en een 9.1 instelling. Inmiddels zijn 5.1 en 7.1 een bekend fenomeen, maar 9.1 is een nieuwigheid. Volgens de handleiding wordt het veel gebruikt in studio’s en het bestaat uit dubbele surround-speakers aan de zijkanten. Overigens zit er slechts versterking voor 7 kanalen in de Sony en daarom komt er bij de 9.1 stand dus uit beide speakers (die in serie staan) hetzelfde geluid.
Digitale versterker
Het gaat hier om een zogenaamde ‘digitale’ versterker, ook wel klasse D genoemd, die een zeer hoog rendement heeft. Dit wil niet zeggen dat er een soort morse met allemaal enen en nullen uit de luidsprekers komen rollen, maar digitaal slaat op het versterker-ontwerp. Het ingangssignaal wordt omgezet in een pulsbreedte-modulatie. Dit signaal wordt vervolgens zo lang mogelijk digitaal gehouden en door een hoog-af filter simpelweg analoog gemaakt. Voordeel van klasse D is dat er vrij weinig warmte wordt geproduceerd en dat de versterkermodules erg klein kunnen zijn terwijl ze veel vermogen leveren. Sony noemt dit ontwerp de S-Master Pro.
De handleiding is vrij summier. Dit apparaat kent (bijna) alle huidige formaten en kan dus ook stereogeluid omzetten naar meerkanaals. Daarvoor kun je bijvoorbeeld kiezen uit ProLogic II (geen IIx) en DTS Neo:6. Nergens staat echter beschreven wat het doet en hoe je het instelt. Gelukkig zitten er 4 toetsen boven de volumeregelaar waarop je heel snel een andere surroundmodus kunt kiezen, indien gewenst. Met ‘2ch’ kies je uit de mogelijke instellingen voor stereo bronnen. Met ‘AFD’ kan gekozen worden tussen automatische detectie, stereo, DTS en Dolby decodering. Met de ‘movie’ en ‘music’ knoppen kunt u tenslotte tussen de beschikbare processor-instellingen voor film of muziek kiezen.
Het instellen van de receiver verloopt relatief eenvoudig. Uiteraard zijn testtonen aanwezig om de kanalen gelijk in te stellen en kunnen de afstanden van de speakers naar de luisteraar worden ingesteld. Vreemd genoeg kan dat alleen maar per luidspreker-‘paar’. De afstand tussen linksvoor en rechtsvoor zal in de praktijk niet snel verschillen, maar veel mensen hebben door hun kamerindeling wel verschillende afstanden tussen linksachter en rechtsachter. Ik was het nog niet eerder tegengekomen dat ik dat niet in mocht stellen. Een receiver van 200 euro kan het, dus waarom deze 20 maal duurdere niet?
Het display kan worden gedimd in twee stappen en bevat een hoop nuttige informatie. Onder het schermpje staat een rijtje van 14 LED’s die aangeven welke bron is geselecteerd. Het nut ervan ontgaat mij, maar kennelijk hadden ze een partij lampjes heel goedkoop in kunnen kopen. Of is het bedoeld om vanaf je luisterplek te kunnen zeggen "Hee, ik zie de 6e LED van links, dus is de DVD-speler geselecteerd"? De naam van de bron is echter ook op het display af te lezen. Als ik toch bezig ben met de Sony-lampjes: de volumeregelaar is voorzien van een ‘krans’ van blauwe LED’s. Als je hem verder opendraait, gaat er verderop in de krans een andere LED branden. Gelukkig dooft de vorige LED dan, zodat het net lijkt of het volume mee ‘loopt’. 
Merkwaardig genoeg is de analoge meerkanaals-ingang alleen via de afstandsbediening te kiezen en niet met de ingangskeuzeknop voor op het apparaat. Is die meerkanaals-ingang gekozen, dan zul je het weten ook: een hele brede blauwe LED licht op om je er op te wijzen. Dat gebeurt ook zodra digitaal meerkanaals wordt aangeboden, bijvoorbeeld via iLink.
De afstandbediening kent een klein LCD-display en bevat alle functies die je rechtstreeks op de receiver kan kiezen en nog wat meer. Ik had een wat ‘luxere’ remote control verwacht, gezien de juweeltjes die tegenwoordig door Marantz en Denon worden meegeleverd bij receivers van minder dan de helft van de prijs. Verlichting zit er niet in deze accessoire: in het donker moet je op de tast afgaan. Maar hij doet wel wat er van verwacht wordt: de receiver bedienen en desgewenst kun je codes invoeren om andere apparatuur commando’s door te geven.
