Om optimaal van ruimtelijke audio zoals Dolby Atmos of Auro-3D te kunnen genieten, is het gebruik van een luidspreker per kanaal nog steeds de beste optie. De stap van 1 soundbar naar 10 luidsprekers is echter wel ingrijpend en vergt bovendien nogal wat voorbereiding. Met de System 6 THX AVR maakt Teufel het je nu een stuk gemakkelijker: alles wat je nodig hebt zit in één pakket. Het is wel even schrikken als je de System 6 thuis krijgt afgeleverd...
Teufel System 6 THX AVR
...er moet namelijk een pallet aan te pas komen voor twee gigantische subwoofers van 24 kilo per stuk, twee dipoolluidsprekers, drie frontluidsprekers, vier hoogteluidsprekers, een Denon AVC-3800H receiver en dan ook nog verschillende doosjes met kabels. Alles netjes verpakt in grote dozen en het is aan te raden om het met twee man uit te pakken en op te stellen (hoewel ik het in mijn eentje ook prima heb kunnen doen).
Alles zit effectief en strak ingepakt in de dozen, dat betekent weinig afval na het uitpakken en voornamelijk karton wat in de papiercontainer kan.
Uitpakken en opstellen
Elke luidspreker heeft een prima handleiding met tips met waar je de luidsprekers het beste kan opstellen en hoe je ze moet aansluiten. Zo plaats ik de actieve subwoofers (Teufel S 6000 SW) beide aan de voorwand in de linker- en rechterhoek. De drie voorluidsprekers (Teufel S 600 FCR) op gelijke luisterhoogte op mijn dressoir, volledig tegen de wand (voor wat extra laagopbouw en om te simuleren dat ze worden opgehangen onder een tv-scherm).
Achter elke luidspreker is namelijk een mooi ophangsysteem aanwezig om ze strak tegen de wand te hangen. Dat doe ik soortgelijk met de surroundluidsprekers (Teufel S 600 D) die ik tegen de zijwanden plaats naast de luisterplek. De hoogteluidsprekers heb ik provisorisch wat opgehangen, op een kast geplaatst en later ook reflecterend via het plafond op de luidsprekers eronder gelegd.
De twee meegeleverde kabels voor de subwoofers zijn beide 2,5 meter lang. Bij een 5-meter-brede kamer kom je dan net niet uit, maar ze zijn ook draadloos aan te sluiten, dus misschien heb je er maar eentje nodig.
Verder werd er een luidsprekerhaspel meegeleverd met daarop 30 meter kabel met 4mm diameter dikte en 15 meter van 2,5mm dikte. Ik zou daar zeker wat extra van bijbestellen als je de kabels netjes wil wegwerken. Van tevoren even een tekeningetje maken van je opstelling en een en ander wat ruim opmeten is zeker aan te raden.
The Look
Alle luidsprekers (inclusief de subwoofers) kunnen worden voorzien van twee verschillende frontjes, grilles, die beide zijn meegeleverd. De grilles met zwarte stof zijn magnetisch en klikken gelijk op hun plaats. Onderin zie je het logo staan van Teufel, maar deze zijn (heel sympathiek) ook voorzien van magneetjes en dus te verwijderen, voor een sober en onopvallend aanzicht.
Wil je juist flink uitpakken en opvallen, dan zijn er donker metalen grilles, die met schroeven vast worden gemonteerd. Handig in een setting waarbij eventuele schade kan ontstaan, maar het geeft het geheel wel meteen de ‘look’ van een geluidssysteem van een live-club. Je moet er van houden. Ik ben persoonlijk meer gecharmeerd van het kijken naar de drivers en dat kan natuurlijk ook, naakt aan de muur. En dit geval zien de frontspeakers met de dubbele platte 5-inch midrange drivers van cellulose en 1-inch softdome tweeter er aangenaam uit.
Ik was echter nog aangenamer verrast door de klank van deze 4 kilo zware MDF-kastjes. Gewoon even in stereo aangesloten op wat verschillende versterkers, blijken ze totaal niet zwaar aangezet in het laag (ze hebben een gesloten kast en dus ook geen baspoort), makkelijk aan te sturen (een gevoeligheid van 91dB) en een overgangsfrequentie van 80Hz (de ideale frequentie in combi met een subwoofer). Even wat filmmuziek van John Williams in stereo beluisterd, wat niet verkeerd klonk. Prachtige stereo spreiding, open geluid en zacht hoog. Dat belooft al veel goeds. Bovenop de luidspreker zien we overigens nog een logo: THX Select.
Het 'THX' in Teufel THX
De THX-norm is een standaard die in 1984 is ontstaan om het beste geluid voor de film Star Wars Return of the Jedi te garanderen in elke bioscoop die hieraan voldoet. In feite is het een normering met een aantal eisen waaraan een bioscoop moet voldoen om het THX-certificaat te verkrijgen. Door de jaren heen is de standaard uitgebreid voor home-cinemasystemen, autogeluidssystemen, computerluidsprekers etc etc.
Als een systeem het THX-certificaat heeft, weet je min of meer wat je kunt verwachten. Het wil niet gelijk iets zeggen over de kwaliteit van een product, maar wel dat het aan een aantal voorwaardes voldoet. Zo ook bij deze System 6 set van Teufel, die een THX Select certificering heeft. Dat wil zeggen dat je in een ruimte van maximaal 56 kubieke meter en met een kijkafstand van maximaal 3,5 meter, een optimale cinema-ervaring zult hebben. Zo stellen ze als eis dat er voor de front luidsprekers drie dezelfde luidsprekers worden gebruikt (in plaats van een speciale center-luidspreker). Voor de surround luidsprekers worden dipool-luidsprekers bepaald.
Teufel voldoet dus met deze set aan de norm van THX, maar als consument ben je ook gelijk op de hoogte van hoe de set is samengesteld en wat je ongeveer kan verwachten (qua opstelling, maar ook klankmatig).
Dipool Bipool
Laten we dan maar gelijk de dipool surroundluidsprekers bespreken, want die roepen de meeste vragen op. Zover ik weet is een dipoolluidspreker van origine een luidspreker zonder kast, waarbij aan de voorkant net zoveel energie wordt afgegeven als aan de achterkant, maar dan met een negatieve polariteit. Bij surroundsystemen wordt vaak dit principe ook toegepast, maar dan wel in een kast.
Het principe werkt redelijk hetzelfde. Als de drivers aan de rechterkant (of voorkant, het is maar hoe je het bekijkt) een uitslaande beweging maken, gaan ze bij de linkerkant juist naar binnen. In het midden van de luidspreker zit je dan in feite in een soort dal. Gaan alle drivers echter tegelijkertijd naar buiten, dan zouden we van een bipool-luidspreker spreken. Maar goed, dat stelt THX niet voor en de Teufel S 600D voldoet dus volledig aan de norm.
Aan elke kant van de luidspreker een zelfde 1-inch tweeter en een 4-inch platte driver, met achterop de kast nog een ‘normale’ 5-inch driver voor het laag. Wat een constructie. Links en rechts van de luisterpositie geplaatst, zit je precies in het dal van de dipool, wat enorme ruimtelijkheid teweeg brengt.
Bovenin en onderop
De hoogte luidsprekers zijn voorzien van een beugel om ze bovenaan op de wand naar beneden gericht op te hangen. De versie die ik op test kreeg was zwart van kleur, maar ze worden nu in het wit meegeleverd, zo vallen ze minder op aan een witte wand of plafond.
Wederom dezelfde 1-inch tweeter als bij de S 600 D en een 3,5-inch kevlar midrange driver. De naam Reflekt verklapt al de mogelijkheid om ze ook boven op de andere luidspreker te plaatsen, met weerkaatsing op het plafond. Achterop vinden we een polariteitsschakelaar, aangezien de afstand tot de benedenluidsprekers een groot verschil geeft. Om het geheel af te maken, gebruikt Teufel niet één, maar twee subwoofers.
Dat zijn twee flinke jongens met een vermogen van 250 Watt en een 12-inch woofer. Ik ben een grote voorstander van twee subwoofers. Op de plekken waar een piek/buik in je kamerresonantie (de staande golven) plaatsvindt, meestal de hoeken achter de luidsprekers, plaats je de ene subwoofer, en op de plek waar een dal/knoop zit de andere, bijvoorbeeld naast je luisterplek, achter de bank of tegen de achterwand.
Denon AVC-3800H
De System 6 is verschillende configuraties te kopen en de hier besproken configuratie heet: System 6 THX AVR voor Dolby Atmos "5.2.4-Set". Er wordt dan een Denon receiver meegeleverd en dat scheelt toch weer 300 euro op het totaal. Heb je nog geen goeie receiver of ben je toe aan een goede match met dit systeem, dan is dit zeker een aanrader.
De afregeling van alle luidsprekers heb ik overgelaten aan het ingebouwde Audyssey kamercorrectiesysteem, wat een perfect resultaat opleverde. Er is een bijhorende app waarmee je nog wat kan tweaken, maar als je in bezit bent van een Dirac licentie, kun je dit ook gebruiken, deze gaf nagenoeg nog een beter resultaat.
Alsóf de luidsprekers werden herkend. Sterker nog, bleek dat ik bij één van de hoogteluidsprekers de plus en min had omgewisseld en er werd mij gevraagd deze om te draaien. Het is ook haast geen doen om de klankkleur, luidheid, vertraging en crossoverfilters van 11 luidsprekers zelf in te stellen, daar is juist zo’n systeem als Audyssey of Dirac voor. Na de instelling kun je nog altijd een beetje ‘smaak’ toevoegen als wat tophoog of sublaag. Het is één van de enige receivers die naast Dolby Atmos en DTS:X ook nog Auro 3D kan weergeven. Voor het beluisteren van muziekproducties in deze formaten een welkome aanvulling.
Cinema+
Het lijkt wat overdreven om te zeggen dat het eigenlijk beter dan in de bioscoop klonk, maar het is wel zo. Ik heb met een abonnement bij Vue en Pathe de laatste jaren zeker meer dan 20 verschillende zalen beluisterd. Het klinkt vaak nog steeds dreunerig, diffuus en het ontbreekt aan achter-surroundluidsprekers op oorhoogte (de zaal loopt namelijk schuin omhoog). Daarnaast heb ik natuurlijk de nodige home cinemasets op test gehad of op locatie beluisterd. Ik had het zelf ook niet verwacht, maar voor de filmervaring is dit echt een fantastische set. Lekker punchy, mooi diep laag zonder dreun, duidelijk mid zonder te prikken en open hoog voor duidelijke stemmen, zonder schelheid. Aan het eind van de rit ook nog even mijn eigen luidsprekers ook aangesloten op de 3800H, met mijn 10 inch subwoofers en was warempel wat teleurgesteld.
Conclusie
Voor wie de stap van soundbar naar 11 luidsprekers aandurft, in één keer klaar wil zijn en makkelijk een goed ingeregeld home cinema systeem wil hebben, is de Teufel System 6 THX AVR een perfecte set. Voor het luisteren naar muziek in stereo is een apart systeem nog steeds de beste oplossing, maar voor films en streaming series in Dolby Atmos is deze ervaring bioscoopwaardig. Blijkbaar zorgt een THX-norm echt voor een beter resultaat dan een setje zonder zo’n logo.
Teufel System 6 THX AVR voor Dolby Atmos
Setprijs € 3.699, of € 6.199 mét BenQ W5700 beamer | www.teufelaudio.nl
Beoordeling 4 / 5
