Het bezoeken van een fabriek is één van de leukste premiums van elke journalist, omdat het inzicht geeft in het proces achter het product. Een voorgesteld bezoek aan In-akustik in het Zuid-Duitse Ballrechten-Dottingen op uitnodiging van de Nederlandse importeur Livet Audio werd daarom met beide handen aangenomen. Het is een eindje rijden, en 100 procent elektrisch waardoor pauzes nodig zijn, maar het inzicht in de fabricagetechniek en de open gesprekken maken het bezoek meer dan de moeite waard.
In-defabriek
Zoals gebruikelijk bij deze categorie van HiVisits is als eerste de fabriek zelf bezocht, waarmee met eigen ogen is gezien dat veel van de kabels van In-akustik daadwerkelijk met de hand in Duitsland worden gefabriceerd. Via magazijnen waar zowel de kabels liggen opgeslagen als apparatuur en muziekdragers, stappen we straks binnen in de productie ruimtes. Imponerend grote magazijnen, In-akustik is namelijk niet alleen fabrikant maar tevens distributeur voor Duitsland van Audiovector, Primare en Koss en voor muziek op lp en cd. Daar komen we nu niet voor, onze belangstelling gaat vooral uit naar de AIR Helix en Micro AIR producten. Binnen die twee ranges vallen luidsprekerkabels, interconnects, phono kabels, digitale en USB kabels.
Nieuw in het assortiment zijn AIR high end netsnoeren. Kabels die allemaal individueel worden vervaardigd, zijn gemeten, worden voorzien van een serienummer en waarvan de meetwaarden worden opgeslagen in een database die wel kan worden geraadpleegd, maar niet anders wordt gevuld dan vanuit het meetstation. Het niet kunnen veranderen van data is een vereiste voor het CE-Keurmerk (Conformité Européenne) waarbinnen kabels aan EU technische eisen moeten voldoen. Bij AIR Helix kabels worden daartoe met een laser de unieke serienummers gegraveerd in de aluminium huls om de uiteinden van de kabels.
Laten we vooralsnog doorgaan op de AIR Helix kabels zoals In-akustik die vervaardigt. Het idee is afkomstig van Holger Wachsman, hoofd ontwikkeling voor In-akustik. Hij onderstreept het idee om de geleiders ver van elkaar te houden en te isoleren met lucht. In de plaatselijke bouwmarkt kocht hij klosjes en boorde wat gaatjes om de geleiders door te voeren. Het meet- en hoorbare resultaat van een zeer lage inductie en zeer lage capaciteit werd direct duidelijk. Het voorkomen van problemen met instraling en microfonie, plus het behouden van buigbaarheid en zorgen voor deugdelijke constructie waren de uitdagingen.
De houten klosjes zijn inmiddels vervangen door kunststof clips, aanvankelijk als prototype gemaakt op eigen 3D printers van In-akustik, nu geproduceerd in massa. Door de clips worden de diverse geleiders gevoerd, aantal en dikte afhankelijk van de toepassing. Daarna worden de clips ten opzichte van elkaar 90 graden gedraaid en vastgeklikt. Het resultaat is dat de geleiders in een Helix vorm op exact dezelfde afstand blijven.
Het eenvoudigste type is de RCA interlink met slechts één geleider in het midden van een clip en een afscherming over de buitenzijde van de clips. Het meest complex is de top luidsprekerkabel met maar liefst 16 geleiders, 8 plus en 8 min. Elke geleider bestaat uit individueel met lak geïsoleerde draden getrokken uit zeer zuiver koper of zilver, gevlochten om een kern van PE materiaal.
Omdat elk dun draadje met lak is geïsoleerd ontstaan er geen wervelstromen (Eddy Currents), vanwege de geringe doorsnede van elke afzonderlijke ader is van skin effect al evenmin sprake. Uit metingen en hoorbaar is vast komen te staan dat vooral wervelstroom een ongewenst bij effect is dat vervorming en versmering veroorzaakt. Het doorvoeren van de geleiders door de clips en het vastklikken is handwerk, grotendeels uitbesteed aan de plaatselijke sociale werkplaats waar onder leiding van een productiemedewerker van In-akustik wordt gewerkt. De strengen gaan vervolgens naar de fabriek om verder te worden afgewerkt.
Altijd komt over de clips met de draden een gevlochten PE kous die aan weerskanten eindigt in een aluminium huls. Vanuit de huls lopen de geïsoleerde koperdraden het laatste stukje naast elkaar naar de gekrompen of in sommige gevallen gesoldeerde connector. Afhankelijk van opbouw en toepassing wordt geen of juist wel een aan aarde gelegde afscherming toegepast. In-akustik benadrukt dat de afscherming in alle gevallen uitsluitend aan de bronzijde aan aarde is gelegd en niet aan de ontvangerskant.
Stroomkabels worden net zo gemaakt als de interlinks en luidsprekerkabels, alleen is de zeer zuiver koperen geleider in de gestandaardiseerde kleuren geïsoleerd met vinyl. Wat alles te maken heeft met CE eisen en het garanderen van veiligheid. Over de clips van de stroomkabels komt als extra een zware afscherming.
Om een idee te geven van de CE-eisen: elke stroomkabel dient een test te weerstaan waarbij de kabel verticaal wordt opgehangen, een gewicht is onderaan bevestigd, waarna de kabel 5000 maal heen en weer wordt geslingerd. De kabel moet langdurig een stroom van 25 Ampère over de aarde kunnen verdragen en een hoogspanningstest kunnen doorstaan.
Wie graag nog meer leest over de unieke AIR Helix kabels
kan terecht bij de review van de LS-2404 en NF-2404.
Eigen bedrijven
Vrijwel alle fabrikanten van kabels kopen hun geïsoleerde draden in bij een fabriek, kunnen daar hun voorkeur aangeven, maar zijn afhankelijk van de kwaliteit van de toeleverancier. In-akustik behoort tot een holding van vier bedrijven, waaronder een eigen kabelfabriek. Het ruwe materiaal (koper of zilver) wordt daar tot de juiste vorm en dikte getrokken, gelakt en geweven over de PE kernen. Of voor de Micro AIR kabels tot een concentrische bundel geleiders samengeslagen en geïsoleerd. Daarmee is een constante hoge kwaliteit gegarandeerd over de gehele lijn. Ook die fabriek staat in Duitsland en dat geeft helaas een prijsverhoging. De Duitse arbeider werkt immers veilig, in goede arbeidsomstandigheden en werkt voor een normaal loon. Kan het eigen Braunkabel iets niet leveren, alleen dan worden Duitse partners ingeschakeld.
Nog steeds lopend door de fabriek in Ballrechten-Dottingen komen wij langs machines voor het aansnijden van de kabels en voor het weven van de buitenmantel op de Micro AIR kabel. En langs CNC gestuurde machines voor het vervaardigen van prototypen, zodat R&D in huis kan plaatsvinden en snel kan worden geacteerd op nieuwe gedachten over kabels. In de afgelopen acht jaar is in het bestaan van In-akustik best veel veranderd. Fabricage is steeds meer geconcentreerd in het eigen bedrijf. R&D vindt volledig in eigen huis plaats, waardoor het inzicht in het gedrag van kabels is vergroot. Immers het kunnen maken van een prototype en het direct kunnen beluisteren van het resultaat is een groot voordeel ten opzichte van moeten wachten op toeleveranciers.
Een hoogwaardige kabel is veel meer dan een paar draden vastzetten aan een willekeurige connector. Er moet worden gelet op inductie, capaciteit, Ohmse weerstand, correcte impedantie voor digitaal, instraling, levensduur enzovoort. Gebruiken we koper of kostbaar zilver? Liever geen zilvercoating over een kopergeleider omdat dat de klank negatief kan beïnvloeden. Een zilvercoating wordt eigenlijk alleen toegepast in de budget lijnen om mindere apparatuur net wat helderder te laten klinken.
Zeker moet niet worden vergeten de verbinding tussen geleider en connector. In-akustik gebruikt in de AIR Helix kabels een isolerende lak om elk draadje, lak die wegsmelt bij solderen, of weggeslepen moet worden als een connector met een kracht van 1,5 ton wordt gekrompen om de geleider.
Het liefste zou In-akustik de geleider in de bron of ontvangende apparaat solderen, dat gaat nu eenmaal niet. Dus zijn er connectoren en bij AIR Helix aluminium hulzen nodig. Voor de luidsprekerkabels zijn eigen In-akustik banaanstekkers en spades ontwikkeld. Ze worden gemaakt uit met tellurium verrijkt koper, zijn in een hoek te verzetten zodat kabels netjes naar beneden kunnen hangen. De kleinst mogelijke mechanische belasting.
Vier productlijnen
In-akustik levert kabels in vier kwaliteiten voor alle mogelijke toepassingen, met koper, zilver of verzilverde koper geleiders. De basis is de Star lijn, instapkabels voor beeld en geluid. De volgende stap vormen de Premium kabels die op een hoger niveau presteren. Binnen Premium bestaat het grootste assortiment: HDMI, USB en alles wat u verder kunt bedenken aan kabeltoepassingen. De Exzellenz range behoort gebruikt te worden bij de betere audio apparaten en videotoepassingen, in audio opstellingen tot een prijsklasse van 4 à 5000 euro. Exzellenz kabels zijn Duitse fabricaten. De drie ranges dekken elke toepassing af, zijn kwalitatief altijd hoogwaardig binnen de prijsklasse en universeel inzetbaar.
De Referenz kabels behoren tot de top van In-akustik. Hier wordt de AIR technologie in toegepast. De Micro AIR kan grotendeels machinaal worden gemaakt hetgeen kostenbesparend werkt. Toegepast zijn daarin concentrische geleiders samengeslagen in een huls, met PE schuim als isolator. Om de op die manier gevormde ader komt een open vlechtwerk dat de clips dient te vervangen. De totale isolatie bestaat daarmee voor ongeveer 60% uit lucht. De isolatie van de AIR Helix kabels bestaat zelfs voor 90 procent uit lucht! AIR Helix is daarom niet anders dan volledig met de hand te maken.
Holger werd al eerder genoemd, hij werkt inmiddels 27 jaar bij In-akustik. Met zijn technische achtergrond was voor hem een kabel gewoon een kabel, niets anders. Hij werd met de neus op de feiten gedrukt bij binnenkomst, door hem te laten luisteren naar een mono ruissignaal dat afwisselend over één van de twee pal naast elkaar geplaatste luidsprekers weerklonk, elke luidspreker met een andere kabel aangesloten op de versterker. Links klonk duidelijk anders dan rechts. Natuurlijk, zo vertelt Holger, werden links en rechts gewisseld op alle mogelijke manieren om te bewijzen dat het geen manipulatie was.
Het gevolg voor hem is een 27 jaar lange zoektocht naar het maken van de optimale kabel. Zonder eigen klank, zonder kleuring, zonder hoorbare veranderingen. Met een lage inductie, minimale capaciteit, geringe Ohmse weerstand en conform veiligheidseisen. Elk ontstaan idee wordt getoetst of het te verkopen is. Dan worden de prototypes met de hand gemaakt, er wordt naar geluisterd en het product wordt fijngeslepen. Kan het in productie? En is het daadwerkelijk een verbetering? Zo ja, dan komt de kabel op de markt. Valt één voorwaarde af, dan is het jammer en wordt ontwikkeling gestopt. Bij In-akustik R&D houden ze niet van marketingtrucs. Aan CE keur wordt streng de hand gehouden, de specificaties op onderdelen zijn kritisch, de reden dat aan toeleveranciers hoge eisen worden gesteld. Waar mogelijk worden toeleveranciers binnen de eigen regio gezocht, in ieder geval binnen Duitsland. Om een idee te geven van de omvang van het bedrijf: In-akustik heeft 40 werknemers in vaste dienst, kabelfabriek Braunkabel nog eens 75.
Netfilters
Een recente tak van sport is het vervaardigen van hoogwaardige netfilters. In-akustik begon met de Referenz AC-3500P, een netfilter dat alle outlets via één filter van stroom voorziet. Heel betaalbaar en het filter heeft hoorbaar nauwelijks of geen invloed op dynamiek, zorgt wel voor een rustiger geluidsbeeld. Nieuw is het AC-4500 Referenz Power Station met zes outlets. De ingang filtert parallel en zit dus niet in de stroomweg. Vast onderdeel van dit filter is een AC blokker. Daarachter komt tenminste één filter dat alle zes outlets kan bedienen, tot aan zes filters, opgedeeld in uitgangen voor digitale en analoge apparatuur.
Elk aangesloten apparaat krijgt op de meest luxe uitvoering een eigen filter. Het ontwerp is 100 procent afkomstig van In-akustik, de printplaten en het monteren van de onderdelen is uitbesteed bij een toeleverancier. De modules komen naar In-akustik waar test, configuratie en afbouw plaatsvindt. Wie de kans heeft in een blik het AC-4500 Power Station te werpen ziet opmerkelijke zaken. Zoals printplaten die verbonden zijn met zware koperen power bars voor een zo laag mogelijke impedantie op de uitgangen. Powerbars die vastgeschroefd zijn aan connectoren op de printen, connectoren die niet gesoldeerd maar ingestoken zijn. Daarmee een betere verbinding geven en lagere weerstand.
In de verpakking van het netfilter zit een eenvoudig netsnoer met een C19 stekker omdat niet iedereen die in huis heeft. Aan de slag met het netfilter kunt u per direct. Het is aan de koper om zelf wel of niet een mooier netsnoer te kiezen in gewenste lengte, merk, soort en kwaliteit.
Het met eigen ogen kunnen aanschouwen van het productieproces, de technische uitleg van de ontwikkelaar, het zelf ervaren hoe nauwkeurig wordt gewerkt, het draagt bij aan het vertrouwen van de recensent in een product. Niemand van mijn collega’s wil iets aanbevelen dat gebaseerd is op gebakken lucht. Niemand wil iets aanbevelen dat onveilig is of snel defect zal raken. Daarom zijn deze bezoeken zo waardevol.
Bovendien is er altijd iets te leren van een bedrijf, van het personeel en met name van de R&D staf. In-akustik heeft aan alle voorwaarden voldaan. Het is mooi om te zien met hoeveel vakmanschap kabels worden gemaakt. Hoe streng men is op inkoop en verwerking van materiaal, hoe zorgvuldig wordt gewerkt en gemeten aan een kabel om ervoor te zorgen dat de eindgebruiker een product in handen heeft dat aan de verwachting zal voldoen. Niet voor een paar dagen, maar uitgesmeerd over jaren probleemloos gebruik.
Voorrecht
Het bezoeken van een bedrijf als In-akustik is een voorrecht dat geweldig aansluit bij het thuis inzetten van de kabels en heeft mij laten zien hoe mijn luidsprekerkabels en interlinks daar in het verleden zijn gemaakt. Uit eigen ervaring weet ik hoe ongelofelijk neutraal de AIR Helix serie zich gedraagt en hoeveel informatie wordt doorgelaten. De constructie van elke kabel is doordacht en degelijk. De toepassing probleemloos ondanks dat met name AIR Helix er anders uitziet dan een doorsnede product. Binnen het brede pakket aan kabels is voor iedere toepassing een kabel beschikbaar.
Ook is In-akustik in elke prijsklasse vertegenwoordigd. Met als hoogste categorie de AIR Helix kabels en het fraaie netfilter. Los van de kabelfabricage is er in Duitsland nog de distributie van audio merken, de distributie van muziek op vinyl en cd, het leveren van allerhande kabels op spoelen en materialen voor installatiebedrijven. Maar ook handige, kleine elektronica en heel speciale in-wall luidsprekers. Een deel van dat alles is eveneens in Nederland beschikbaar. In-akustik is een mooi bedrijf met een breed scala aan audioproducten dat bestaat uit vriendelijke mensen die familiair met elkaar omgaan.
