Compleet nieuwe kabelseries van het Amerikaanse AudioQuest laten doorgaans het nodige stof opwaaien. Niet alleen omdat deze fabrikant op knappe wijze echte innovaties weet te combineren met een alsmaar betere geluidskwaliteit, maar ook omdat gebaande paden worden verlaten om de grens wederom te verleggen.
Oprichter, eigenaar en hoofdontwerper Bill Low heeft er het volgende over te zeggen: "Ik heb mijn hifi- zoektocht naar de beste kabel vaak vergeleken met een lange klim op een berg waarvan ik de top nooit zal bereiken. Het grootste deel van de 41 jaar dat ik nu kabels ontwerp, heb ik – al lerende – gestaag dezelfde berg op gelopen. Maar sinds de introductie van de huidige reeks Zero-Tech stroom-, luidsprekerkabels en nu de Mythical Creature interlinks durf ik bijna te stellen dat AudioQuest op de bovenste helft is aangekomen." We gaan eens kijken wat dat betekent voor de ThunderBird, FireBird en Dragon interlinks.
AudioQuest: geen toevalstreffers
Voordat ik met deze bijzondere kabels aan de slag ga is het belangrijk om te stellen dat AudioQuest geen toevalstreffers of ‘gelukskabels' vervaardigt. Want of het nu uw smaak- en ontwerprichting wel of niet is, bij deze Amerikaanse fabrikant is er al vanaf de begindagen een razendknappe en vooral heldere opbouw in hun assortiment aanwezig. Een systematiek waarbij een duurder model uit een bepaalde serie doorgaans ook daadwerkelijk beter presteert dan het model wat daar prijstechnisch onder zit. Dat duidt op een vergaande beheersing van de ontwerpparameters en is een gegeven waar de concurrentie vaak met afgunst naar kijkt.
Zero-Tech
Toch loopt zelfs een wereldleider op een gegeven moment tegen de grenzen van het eigen kunnen aan. Voor AudioQuest-eigenaar en -hoofdontwerper Bill Low veranderde er met name veel op het moment dat hij de zeer ervaren Garth Powell voor zijn bedrijf kon werven. Het bleek een schot in de roos, want Garth bleek als geen ander precies de juiste andere kijk op de materie te bezitten. Hierdoor viel een aantal nog niet ingevulde vraagstukken op zijn plaats en ontstond voor deze nieuwe productenreeks onder andere de Zero technologie.
Zero is een knappe innovatie die er niet alleen voor zorgt dat een kabel niet meer zijn eigen karakteristieke impedantie bezit (en daardoor veel universeler, met beter voorspelbare resultaten inzetbaar is), maar ook dat er minder verkeerde informatie meelift. Daardoor kan er veel meer informatie dan met de vorige generatie kabels worden doorgegeven, is de (radiodrequente) RF-ruisdissipatie drastisch verbeterd en de dilectrische betrokkenheid (elektrische interactie met isolatie) aanzienlijk verder verminderd.
Grotere flexibiliteit
Al meer dan 40 jaar zijn de interlinks van AudioQuest dubbel gebalanceerd (RCA) of zelfs driedubbel gebalanceerd (XLR) opgebouwd. Dit is gedaan om te voorkomen dat de afscherming wordt gebruikt als een inferieure aardingsgeleider. Bij de Mythical Creature interlinks maakt het merk voor het eerst van meerdere extern zichtbare discrete signaal- en grondreferentiepaden gebruik. Toch gaat het hier niet zozeer om nieuwe technologie als meer een andere vorm van implementatie, waardoor kan worden voorkomen dat de kabels onprettig stijf en gebruiksonvriendelijk zouden worden. Inderdaad, door deze andere werkwijze en extra inspanningen zijn deze nieuwe topkabels de meest flexibele die het merk heeft geproduceerd.
Dubbel DBS systeem
Een bekende vinding die al jaren als het ‘langwerpige zwarte kastje met batterijen’ bij AudioQuest op de duurdere kabels is te vinden. Uiteraard heb ik het dan over het befaamde DBS systeem (Dielectric-Bias System). Een meervoudig gepatenteerde vinding die een sterk en stabiel elektrostatisch veld creëert waardoor de moleculen van de isolatie verzadigd raken en polariseren. Hierdoor kunnen niet-lineaire tijdsvertragingen worden geminimaliseerd, wat resulteert in een meer transparante weergave met een ‘zwartere’ achtergrond. Maar om DBS optimaal toe te passen op een gebalanceerde Zero-Tech kabel, bleek het noodzakelijk om de volledige isolatie te handhaven tussen de inverterende en niet-inverterende positieve signaalconstructies. Elk van de positieve signaalpaden zou hierbij zijn eigen DBS-systeem vereisen. Op zich had AudioQuest zich er gemakkelijk van af kunnen maken door twee enkele DBS-pakketten op de geleiderconstructie te bevestigen. In plaats daarvan heeft het bedrijf voor één enkel DBS-dubbelpakket gekozen. Niet alleen visueel fraaier maar ook een stuk praktischer.
Twee alinea’s geleden had ik het al even over de verder opgevoerde onderdrukking van radiofrequente (RF) ruis. Dit is één van de redenen waardoor de nieuwe kabels nog beter zouden moeten presteren. Het wordt nu helaas toch een beetje technisch, maar dat samen met het AudioQuest’s universeel toegepaste basisprincipe van het regelen van de richting van de geleider om geïnduceerde RF te leiden naar waar het de minste schade zal toebrengen, én de in dit verhaal al eerder omschreven Zero-technologie, gebruiken Mythical Creature Interconnects ook een koolstof- en grafeen-resistief mesh-netwerk. Samen met het 72v DBS pakket en dik verzilverde afscherming (bij het Dragon topmodel zelfs van 100 procent PSS-zilver), worden RF-ruis en maskeereffecten die in actieve circuits terechtkomen verregaand geminimaliseerd.
Nieuwe connectoren
Doordat de nieuwe serie van twee (RCA) of drie (XLR) opvallend soepel vallende kabels gebruikmaakt, was het ook noodzakelijk om daar geheel nieuwe connectoren voor te ontwerpen. Buiten het feit dat deze er aantrekkelijk uit zouden moeten zien, is vooral nagestreefd dat hoogfrequente maximaal zou moeten worden afgevoerd. Om dit te bereiken zijn alle contactdelen verzilverd voor maximale RF geleiding.
Voor de ‘instap’ ThunderBird betekent dit een geoptimaliseerde kopercoating onder de uit de auto-industrie afkomstige blanke lak. Voor de FireBird en Dragon is hiervoor zilver gebruikt. Dit omdat de geleiding van dit materiaal nog beter is dankzij de aanzienlijk lagere impedantie van zilver bij radiofrequenties. Alle in de 'Mythische Serie' gebruikte stekkercontacten gebruiken een elektrolytisch aangebrachte zilverlaag die direct over het extreem zuivere rode koper is aangebracht. Zoals altijd bij AudioQuest zijn ook deze kabels uit hun topserie voorzien van kouddrukgelaste verbindingen. De meeste stekkers worden aan een kabel worden doorgaans bevestigd doormiddel van een soldering of een lasverbinding. Maar hierbij komt warmte vrij en dat verandert de samenstelling van het metaal wat het signaal kan beïnvloeden. Bij AudioQuest komt deze verbinding tot stand via een Cold-Weld System (kouddruklassen). Een techniek waarbij de kabelgeleiders en stekker door een bijzonder hoge druk van enkele tonnen aan elkaar worden bevestigd, zonder dat hierbij warmte ontstaat.
Het vertrekpunt: ThunderBird
Zoals het een nieuwe toplijn betaamt is alle kennis van deze fabrikant in de kabels van de nieuwe Mythical Creature serie verwerkt. In 1981 maakte het merk al dubbel gebalanceerd opgebouwde kabels die gebruikmaakten van de beste isolatoren die er bestaan, namelijk teflon en lucht, en zelfs al waren voorzien van Zero-technologie. Alleen wisten ze op dat moment nog niet hoe deze optimaal was te sturen en maximaliseren. Wat betreft de drie testkabels is de nog relatief betaalbare Thunderbird het instapmodel van de serie en is tevens de enige die van kopergeleiders gebruikmaakt. In dit geval gaat het om de voor AudioQuest gebruikelijke terminologie waarbij we het over kopergeleiders hebben van ‘Solid Perfect-Surface Copper+ ‘(PSC+ Solid Perfect-Surface Copper+). FEP (Fluorpolymeer) luchtkanalen zorgen voor het diëlektricum of eenvoudiger gezegd, de elektrische isolatie rond de geleiders. De zogenaamde ‘Level 6’ opbouw heeft dus de Zero-technologie geometrie en is voorzien van één 72V DBS module bij RCA en een dubbele bij XLR (gebalanceerd).
Om stoorinvloeden af te voeren is voor de afscherming gekozen voor een grafeen/koolstof ‘mesh’ constructie waarbij koperen afvoerdraden de rommel afvoeren. De connectoren hebben verzilverde roodkoperen contacten waarbij ook de buitenzijde van de connector is verkoperd. Hierdoor is meteen duidelijk dat onder de donkerblauw/zwart gevlochten buitenmantel koperen geleiders schuilgaan.
Level up: FireBird
Wanneer we een niveau omhoog gaan komen we bij de FireBird terecht. Een kabel die qua opbouw op de geleiders na identiek is aan de ThunderBird. Dus ook hier worden FEP lucht kanalen gebruikt voor het diëlektricum en is de 72V DBS module voorzien van dezelfde ‘Level 6’ Zero-technologie en grafeen/koolstof afscherming. Maar in plaats van koperen PSC+ geleiders wordt bij de FireBird van massief Perfect Surface Silver (PSS) materiaal gebruik gemaakt.
Ook de aarddraden zijn hier niet van koper maar van verzilverd koper. Vooral cosmetisch is dat de connectoren nu aan de buitenzijde zijn verzilverd terwijl de gevlochten buitenmantel een rood/zwarte kleurstelling heeft.
De top: Dragon
Wanneer we het over een echt topmodel hebben verwacht u vast dikkere kabels die zo mogelijk nog luxueuzer zijn verpakt en geconstrueerd. Maar in geval van de Dragon interlink blijkt niets minder waar. Natuurlijk zien ze er net als altijd weer fraai en verzorgd uit. Maar buiten de typeaanduiding en kleurstelling, geeft eigenlijk niets zijn hoogste positie binnen de rangorde van de Mythical Creature serie aan. Dat lijkt commercieel minder verstandig maar is ook een verademing in een tijd waarin vooral uiterlijkheden en niet de kwaliteit zelf de toon aangeven.
De Dragon is dus net zo dik of beter gezegd net zo slank, en opmerkelijk soepel als de ThunderBird en FireBird. Toch zijn er ook wel de nodige verschillen. Zo is de gevlochten buitenmantel bij dit model volledig zwart en is de kabel van het momenteel hoogste niveau (‘Level 7’) van het DBS Stoorsignaal dissipatie systeem met de Zero-technologie en de grafeen/koolstof mesh afscherming voorzien. De afvoerdraden zijn bij deze ‘Level 7’ van puur Perfect Surface Silver (PSS) vervaardigd.
Luisteren: Thunderbird
Doordat ik de afgelopen jaren bij veel van mijn testen van AudioQuest Fire interlinks (het topmodel uit de Elements serie dat 3.749 euro voor 1 meter in zowel RCA als XLR kost) gebruik heb gemaakt, kan ik goed verwoorden in welke opzichten de nieuwe modellen anders zijn.
Voordat het zover is voorziet AudioQuest Benelux verkoopleider Jules Withagen mij op zekere dag van ingespeelde kabels van alle drie de types en dat in zowel RCA als XLR uitvoering. Nu ze hier zo voor mij liggen moet ik zeggen dat de spanning toch wel flink is gestegen. Niet alleen omdat de zeer goede Fire tot mijn selecte groepje referentiekabels behoort en deze drie kabels directe concurrentie uit eigen huis vormen, maar ook omdat het maar eens in de zoveel jaar voorkomt dat een nieuwe topgeneratie van AudioQuest de vorige aflost.
Dat deze interlinks zeer soepel zijn heb ik al eerder in dit verhaal aangehaald. Toch valt meteen op dat de kabels zich inderdaad veel gemakkelijker in een meubel of rack weg laten werken.
Ik start de test door een aantal zorgvuldig geselecteerde nummers op de Fire af te spelen, waarna ik deze ontkoppel en met de even dure (in XLR uitvoering – RCA is minder kostbaar) ThunderBird van start ga. Een top zilverkabel (Fire) tegen een top koperkabel, wat zal dat brengen? Doordat ik voorafgaande in een korte ronde al met alle drie de kabels kennis heb kunnen maken, valt in positieve zin op dat ze alle drie een zeer hoge mate aan consistentie bezitten en tevens de typerende knappe AudioQuest kwaliteitsopbouw bezitten. Wat ik hiermee wil zeggen is dat het duurdere opvolgende model eigenlijk altijd beter presteert dan het model eronder. Dit is trouwens heel wat anders dan te zeggen dat alle aanwezige eigenschappen van het duurdere model in iedere situatie ook echt beter zijn. Want dat is natuurlijk niet het geval.
Rust en het ontbreken van artefacten
Wat als volgende aspect meteen opvalt is de wezenlijk andere presentatie. Op zich herken ik nog wel het merk AudioQuest. Maar is het vooral de naar later blijkt typerende weergave waarbij substantieel anders met de muzikale energie wordt omgegaan. Waar de Fire bijvoorbeeld een heel fraaie balans bezit tussen oplossend vermogen, neutraliteit en muzikale drive, benadert de ThunderBird de muziek opvallend anders.
In eerste instantie lijkt het of de muziek wat saaier en meer bedeesd wordt weergegeven, maar langer luisteren leert dat er vooral minder inertie of dichtheid in de tonale balans aanwezig is. Ik kan het ook omschrijven dat het lijkt alsof ons brein bij de nieuwe kabel meer gelegenheid krijgt om zich op het muzikale gebeuren te focussen.
Daarbij draagt het zeker bij aan een hoge mate van extra rust, terwijl nog langer luisteren aantoont dat de weergave tevens opvallend vrij is van artefacten. Hoewel de ThunderBird niet helemaal de resolutie, transparantie en gestokenheid van de ‘oude’ Fire haalt, is hij van het nieuwe drietal wel de meest uitgesproken interlink. In direct vergelijk is hij namelijk net wat uitbundiger en absoluut gezien net wat ‘rauwer’ dan zijn duurdere (zilveren) broers. Hierdoor ontstaat een unieke combinatie tussen rust, kleur en expressie, wat de ThunderBird van een opvallend goede prijs-kwaliteitverhouding voorziet. Uiteindelijk valt vooral heel goed te horen waar Garth en zijn ontwikkelteam naar hebben gezocht. Namelijk puurheid, muzikale integriteit en realisme zonder daarbij weer nieuwe eigen fouten te introduceren.
Luisteren: Firebird
Een kabel met een iets andere kleurstelling en die vooral onderhuids door zijn massief zilver geleiders in plaats van de kopervariant wezenlijk anders is. Mijn verwachting is dat dit de kabel zal zijn die gaat duelleren met mijn Fire’s. Maar zodra de eerste klanken de luidsprekerconussen verlaten blijkt dit wederom niet zo te zijn...
Wat ik meteen herken is de grotere zuiverheid en verfijning van de zilvergeleiders. Maar ook hier is meteen de lagere energiedichtheid en hogere lichtvoetigheid in combinatie met minder tonale dichtheid/vastheid van de weergave te bespeuren. Maar waar de ThunderBird koketteert met zijn aanstekelijke enthousiasme en speelvreugde, toont de Firebird zich een stuk voornamer en bij sommige muziekstukken zelfs wat bedeesd.
Oftewel de ideale kabel voor systemen die meer oplossend vermogen kunnen gebruiken, maar qua tonale balans liefst zoveel mogelijk evenwicht en rust willen ontvangen. Dus een zeer open, fel en puntig hoog en bijna te expressief middengebied, worden door deze FireBird beslist niet nog verder opgevoerd. Integendeel, want door het volledig ontbreken van artefacten en valse accenten geeft deze kabel een weldadige rust in ieder systeem.
Luisteren Dragon
Dat de duurste kabel (ja, hij is werkelijk kostbaar) die ik voor het laatst heb bewaard ook daadwerkelijk de beste is, gaat hier gelukkig volledig op. Hoewel ik met het stijgen van de prijs wel wat meer moeite krijg met de relatief eenvoudig aandoende constructie, moet ook worden gezegd dat de kwaliteit verder onberispelijk is. Toch is het bij de Dragon vooral de weergavekwaliteit die een enorme sprong en een echt groot verschil maakt.
Het is wel heel gemakkelijk om te zeggen dat de Dragon de energie en spontaniteit van de koperen ThunderBird combineert met de verfijning, rust en balans van de FireBird. Maar dat is in heel grote lijnen wel zoals het in eerste instantie overkomt. Maar luister je langer – en dat heb ik uiteraard gedaan – dan blijkt deze top interlink vooral uitmuntend in balans te zijn. Dit is zeer knap ontwikkelingswerk, want probeer maar eens een kabel zonder verdere passieve onderdelen zo te krijgen dat iedere gehoormatige parameter beter is dan de modellen eronder. Hoewel ook de Dragon over de voor deze nieuwe serie teruggebrachte dichtheid van klankstructuren beschikt, past het hier wel veel beter in het totaalgeheel. Daardoor komt de weergave meer ontspannen en meer realistisch over dan verschillende concurrenten uit hetzelfde kabel topsegment. Maar wat zeker bij dit topmodel dan nog sterker opvalt, is de afwezigheid van artefacten in combinatie met een werkelijk schitterende muzikale bezieling en voortreffelijk natuurlijke tonale balans.
Dragon versus Fire
Voor mijzelf het mooiste vergelijk wat ik maar kan bedenken. Want kan de nieuwe Dragon mijn Fire van de troon stoten? Jazeker kan hij dat, maar wel met een paar kleine kanttekeningen die ook nog eens persoonlijk van aard zijn. Want hoe ik het ook wend of keer, de Fire blijft voor mij persoonlijk de nog spannender kabel van de twee. Samen met een hogere dichtheid en een meer uitgesproken energieoverdracht, zou je zeggen dat de strijd al gestreden is en de Fire wint. Maar zo werkt het niet in high-end land, want hoe langer ik luister hoe beter en meer natuurlijk ik de Dragon ervaar. Want wat een geweldige natuurlijkheid en souplesse legt deze topkabel aan de dag.
Deze kabel cijfert zichzelf uiteindelijk nog meer weg en laat door zijn buitengewoon fraaie, volstrekt natuurlijk aandoende weergave nog duidelijker de kwaliteit van de aangeboden software door. Dus is uw set van overeenkomstig (zeer) hoog niveau, dan zult u duidelijker dan ooit tevoren de resolutiestappen in verschillende opnames waar kunnen nemen. Ook qua souplesse en het vrij laten ademen van de muziek in al zijn facetten, laat de Dragon echt uitblinken. Voeg daarbij een onwaarschijnlijk lage eigen signatuur, kleuring en versmering dan iedere andere AudioQuest kabel die ik ooit heb gehoord en hier staat of beter gezegd hangt een winnaar voor mij.
Uiteindelijk is wat overblijft een prachtig product wat je het beste heel snel kunt aanschaffen om door de prachtig natuurlijke weergave vervolgens maximaal snel te vergeten dat je heel veel geld aan dit moois hebt uitgegeven.
Conclusie
Wat een mooie en vooral verrassend nieuwe serie kabels hebben Bill Low en Garth Powell met deze AudioQuest Mythical Creature interlinks ontwikkeld. Hoewel ik opvallend genoeg klankmatig opvallend weinig parallellen met de eerder door mij geteste powercords en luidsprekerkabels uit dezelfde serie heb kunnen ontdekken, vermoed ik heel sterk dat ze vooral samen tot een prachtig holistisch samenspel zullen komen.
Voeg daarbij de enorme rust, tonale rijkdom, vulling en grootsheid van de luidsprekerkabels, de pakkendheid, energie en puurheid van de powercords en de prachtig verfijnde zonder opsmuk presterende nieuwe interlinks aan toe en er is werkelijk sprake van een zeer welkome aanvulling in het topsegment. Dat het merk alsmaar vooruitgang boekt in het ontwerpproces, komt met deze drie testproducten indrukwekkend binnen ieder hun eigen prijsklasse tot uiting. Want het enthousiasme en de relatieve rondheid van de ThunderBird koperkabel, past ideaal binnen systemen in die prijsklasse. De FireBird mikt meer op duurdere systemen die al in basis over een hoog oplossend vermogen beschikken en waarbij je graag egaliteit en rust wilt bewerkstelligen.
De Dragon excelleert tenslotte vooral in systemen die al helemaal af zijn en waar eigenlijk niets meer aan hoeft te worden getuned. De eigenaars van dit soort systemen verwachten van hun kabels vooral dat ze een maximaal doorgeefluik voor de aangeleverde muziekconserven vormen. Dus geen valse accenten, kleuring of informatie weglaten, maar alles volledig op de meest natuurlijke wijze opengooien. Kortom prachtige nieuwe kabels waarmee AudioQuest op indrukwekkende wijze zijn nieuwe visitekaartje afgeeft. Zeer aanbevolen, waarbij ieder van de drie zal een eigen doelgroep aanspreken.
AudioQuest Mythical Creatures (prijzen voor 1 meter)
AudioQuest ThunderBird RCA – 2.899 euro
AudioQuest ThunderBird XLR – 3.899 euro
AudioQuest FireBird RCA – 5.499 euro
AudioQuest FireBird XLR – 6.899 euro
AudioQuest Dragon RCA – 9.499 euro
AudioQuest Dragon XLR – 11.899 euro
De componenten in deze review
Luidsprekers: Estelon YB Mk2, Ilumnia Magister mk 2, Master Contemporary C
Versterkers: Zanden 6000, Moon 700i V2, JK Acoustics Ultimate3 Pre met JK Prestige Mono Amps,
Audio Research Reference 6SE met Reference 80S
Muziekserver: Grimm MU1
SA(CD): North Star Design 192 mk 2 CD transport
DAC’s: Mola Mola Tambaqui, JK Acoustics Ultima3, North Star Design Extremo
Interlinks: AudioQuest Fire, Siltech Royal Signature Empress Double Crown
Digitale kabels: Tubulus Argentus versie 3 USB, Siltech Golden Eagle 75 Double Crown RCA
Luidsprekerkabels: Nirvana SX
Stroomkabels: Nirvana PC+ en SX, Essential Audio Tools Current Conductor, Kemp Elektroniks Reference
Audioracks: Pagode Master Reference HD12 en HD09
