Q Acoustics heeft in zijn eerste twaalf jaar enorm gescoord met zeer betaalbare speakers met een mooi design en een fraai geluid. Twee jaar geleden toonde de Britten met de door Ken Ishiwata zeer geliefde Concept 500 dat ze ook high-end konden bouwen. Nu is er de Concept 300, een kleinere versie met een vaste staander die even knap is als de luidspreker zelf.
Toen we eind januari door Q Acoustics naar Londen werden gebracht, wist iedereen wel waarom. Het was nauwelijks een geheim dat er een kleinere versie van de bejubelde Concept 500 zou gepresenteerd worden. Maar toch wist Q Acoustics voor een verrassingseffect te zorgen. Want wie verwachtte dat de Concept 300 een flauw afkooksel zou zijn van de grote Concept 500-vloerstaander kwam bedrogen thuis. De 2-wegs Concept 300 doet zijn eigen ding. Het gekke is: waar hifi-journalisten typisch zich blindstaren op drivers en de luidspreker zelf, stonden de aanwezigen zich vooral te vergapen aan de stand van de Concept. Dat is een first, denken we.
Q Acoustics: nieuw in het grijs
In algemene zin spreekt de Concept 300 inderdaad dezelfde designtaal als de Concept 500. Zo is de nieuwe speaker beschikbaar in dezelfde uitvoeringen. De afwerking is iets heel bijzonder, waarbij de speaker voor 2/3de een glanslak draagt en de achterste 1/3de uit een houtfineer bestaat. Een vernislaag die over het geheel ligt creëert een fraai diepte-effect en maakt de overgang tussen lak en hout helemaal naadloos.
Naast de bestaande wit/licht hout en zwart/donker hout komt er een heel bijzondere derde versie, en dat is wél nieuw: grijs/ebbenhout. Maar niet zomaar een grijs, legt merkdirecteur Alex Munro uit. “Onze ontwerper was echt gecharmeerd door het grijs dat Aston Martin gebruikt, en dat hebben we goed kunnen benaderen.”
Het is een metaalgrijs geworden die in een weinig verlichte kamer relatief onopvallend blijft, maar in daglicht reflecties en kleurfacetten toont. De grijze kleur is voorlopig enkel voor de Concept 300 voorbehouden, maar in een kamertje ernaast stond een discreet opgestelde Concept 500 in dezelfde uitvoering. Komt er dus wellicht wel aan, hoorden we informeel.
Geen compacte speaker
De Concept 300 klein noemen is overdreven. De speaker is behoorlijk diep (40cm, met een hoogte en breedte van 35,5 x 22cm), want Q Acoustics wilde een groter kastvolume om betere basweergave te krijgen. Dat betekent meteen dat je de speaker niet zomaar op een boekenplank gaat neerpoten. Maar dat is ook echt niet de bedoeling, benadrukt Q Acoustics, en daarom wordt de speaker meteen af-fabriek voorzien van een statief. Het is niet vaak dat we op dit nochtans belangrijk onderdeel inzoomen, voornamelijk omdat de meeste fabrikanten statieven als een optionele extra in de markt zetten. Het Concept 300-stand is echter een sterk staaltje engineering; wij vinden het bijna kunst.
Zoals foto’s tonen bezit de Q Acoustics geen klassieke stand met een poot die eindigt in een bodemplaat of een drie/vierpoot. In de plaats is er een heel elegant statief met drie buizen die via een drietal metalen kabels in evenwicht wordt gehouden. Q Acoustics noemt dit zelf 'tensegrity', een knipoog naar het woord ‘tension’ of de spanning op de kabels die de hele constructie in stand houdt.
De staander komt af-fabriek gemonteerd en is dus gewoon deel van de speaker. Wellicht dat een hobbyist het wel kan verwijderen, maar dat is zeker niet de bedoeling. De speaker rust niet zomaar op de stand, maar is verbonden via een ingenieus systeem (Isodamp genaamd) met vier stugge veringen en dempende blokjes. Dat voorkomt de overdracht van lage frequenties naar de stand, zodat deze niet meetrilt. “Een rigide koppeling tussen luidspreker en stand, zelfs met spikes, kan net meer vibraties en geluidsvervorming doen ontstaan”, merkt de akoestische ontwerper op. Isodamp samen met de tengere buizen van het statief en het tensegrity-aanpak zorgen er voor dat de stand van de Concept 300 heel – jawel – statisch blijft. Het beweegt amper mee.
Twee lagen gelcore
De Concept 500 werd ontwikkeld met inbreng van Karl-Heinz Fink, de Duitse ingenieur die door vele merken wordt binnengehaald om hun speakers te verbeteren. Hij is geobsedeerd door kleuring van het geluid door vibrerende kasten en zijn adviezen leiden daarom meestal naar heel solide, strak spelende luidsprekers. Fink heeft echter niet meegewerkt aan de Concept 300, maar de focus op een kast die heel weinig resoneert is gebleven. “Het is niet enkel een kwestie van bijkomende bracing aan te brengen”, zegt Munro, “maar vooral net genoeg en op de juiste plaatsen. Te veel is niet goed.” Door middel van doorgedreven analyse met hittecamera’s en via Finite Analysis-software vond Q Acoustics de punten die het meest bewogen en die het meest nood hadden aan extra versteviging. Ook gelcore mocht niet ontbreken. Bij deze techniek van Q Acoustics wordt de behuizing uit meerdere lagen MDF gebouwd, met tussen elke houtlaag een soort gel of viscose vloeistof (Q Acoustic noemt het ‘lijm die nooit droogt’) die trillingen absorbeert. Gelcore wordt ook bij goedkopere speakers van het Britse merk toegepast, maar bij de Concept 300 en 500 zijn er meerdere lagen aangebracht. Een dwarsdoorsnede van de behuizing toont hoe dik de houtlagen zijn.
Controle troef
We hebben de Concept 300 beluisterd in een Londense designwoning, maar eigenlijk te kort en niet onder de juiste omstandigheden om er echt een mening over te vormen. Ter plekke werd het aangestuurd door de mooie combinatie van een Cambridge Audio Edge W-eindtrap en Edge NQ streamer/voorversterker. Op eerste gehoor leek de Concept 300 het strakke, snelle karakter te bezitten van zijn grote broer, met een goede off-axis prestatie. Beide zijn positieve zaken, maar voor een doorgedreven evaluatie is het wachten op een volwaardige test.
De nieuwe Concept 300 zal op korte termijn beschikbaar zijn, en kost 3.750 euro per paar (stands inbegrepen). Onze reviews van eerdere modellen van Q Acoustics vind je op de merkpagina.
