Quirine Viersen speelt op het tweede album dat op BarcaNova Records wordt uitgebracht de complete suites voor onbegeleide cello. Het werk, dat uit zes suites bestaat, is voor Viersen een herontdekking van haar passie voor muziek en cello, wat de reden is voor het nogmaals uitbrengen van de Suites, op zowel sacd als op vinyl. (Foto's Quirine Viersen: Jelmer de Haas)

Johann Sebastian Bach componeerde de Suites For Unaccompanied Cello hoogstwaarschijnlijk tussen 1717 en 1723, tijdens zijn periode als kapelmeester voor Leopold van Anhalt-Köthen. De zes suites (BWV 1007 t/m 1012) zijn verwant aan elkaar, zijn gelijkaardig gestructureerd en bieden samen een van de mooiste, bekendste en voor musici wellicht meest uitdagende werken van de componist. Bach schreef de suites zonder spelaanwijzingen in de muziek, waardoor er veel vrijheid gecreëerd wordt voor de uitvoerende artiest. Wat ook openstaat voor interpretatie, is het feit dat de muziek alleen te danken is aan het kopieerwerk van Bachs tweede vrouw Anna Magdalena en aan analyses van deskundigen. De originele autograaf is namelijk verloren gegaan, waardoor kleine details ook ter discussie of vrije interpretatie openstaan.  

Het is exact die vrijheid en mogelijkheden tot interpretatie die Quirine Viersen bleven aanspreken. De in 1972 geboren celliste, afkomstig uit een muzikaal nest, kwam in 2012 in vertwijfeling over haar leven als musicus, mede dankzij de geboorte van haar tweelingdochters en de tol die het moederschap opeiste ten koste van haar podiumtijd. Quirine vond in Bach echter haar persoonlijke anker en gaf haar naar eigen zeggen weer levensenergie.

De puurheid die ze ervaarde gaf haar weer zin om de essentie van muziek over te blijven brengen, middels de cello. Zelfreflectie en de wens om puurheid te kunnen laten horen noopten haar om zich opnieuw te verdiepen in Bachs cellosuites, terwijl haar fascinatie door het proces dat Bach moet hebben doorgemaakt tijdens het componeren van de zes suites zorgde voor inspiratie. Viersen meldt dat Bach de stukken mogelijk als experiment of studiemateriaal moet hebben beschouwd. “Hoe verder je komt in de suites, hoe groter de technische uitdagingen.” Die muzikale reis en persoonlijke groei die Johann Sebastian Bach moet hebben ervaren, beleeft Quirine zelf ook opnieuw, wat leidde tot de verhalende nieuwe opname van de complete suites.

Opgenomen in het eerste deel van 2018 in de Koepelkerk te Renswoude, bracht Quirine Viersen haar interpretatie van de complete suites voor onbegeleide cello ten gehore. Bert van der Wolf van Northstar Recording Services verzorgde de opnames (ook in High Definition Surround voor de sacd) en produceerde en bewerkte deze voor de uiteindelijke persingen. Producent van dienst was BarcaNova Records eigenaar Hubert Koekenberg. De vinylpersing werd gemasterd door Rinus Hooning van Record Industry te Haarlem, waar onder het Music On Vinyl Classical label het vinyl tevens geperst werd.

De Complete Suites for Unaccompanied Cello in de uitvoering van Quirine Viersen laten de liefde van de celliste voor Bachs werk goed horen. Viersen weet de door haar in Bach hervonden (muzikale) levensenergie om te zetten in een bijna geëmotioneerde overdracht van de suites, waarbij ze op innemende wijze de meerstemmig geschreven muziek op de luisteraar overbrengt. De vele interactie die tussen de stemmen heerst laat ze klinken, terwijl de intimiteit van het instrument en de complexiteit van de muziek door haar worden samengevoegd tot een natuurlijk, verhalend geheel. Waar nodig legt Viersen een flinke dosis emotie in haar spel, wat zich in bijvoorbeeld een stuk als Suite II in D Minor (BWV 1008) melancholie of zelfs weemoed weet te vertalen.

Maar het is vooral de persoonlijkheid in combinatie met de interpretaties van hoe Viersen Bach benadert, dat van deze uitvoering iets magisch maakt. Quirine laat de stukken tot leven komen, als waren zij organismen die evolueren. Ze laat haar cello spreken, voert eigen interpretaties in fraseringen op innemende wijzen door en combineert lichtvoetigheid met snelheid en diepe klanken met de rustiger passages. Het fijne van het geheel is dat Viersens uitvoering zo vol respect naar Bach toe klinkt, dat ze zichzelf overstijgt in dienst van de muziek. Niets minder dan innemend.

BarcaNova Records brengt Quirine Viersen – Bach | Complete Works for Unaccompanied Cello uit op gelimiteerd vinyl, hybride sacd en als digitaal High Resolution versie. De genummerde LP-versie biedt een prachtige weergave en is uitgevoerd in een prachtig vormgegeven dubbele klaphoes waarin de drie zwarte platen te vinden zijn. Wel was een wasbeurt nodig om het mij toegestuurde recensie-exemplaar helemaal ‘stil’ te krijgen, maar de weergave vanuit de groeven is werkelijk zeer goed en bovenmatig dynamisch. Datzelfde geldt ook voor de hybride sacd, die naar mijn mening nog net wat beter klinkt dan de LP. Zeker de meerkanaals surroundlaag van de twee schijfjes laten de akoestiek van de kerk in Renswoude mooi horen en alle (zes) kanalen staan op natuurlijke wijze in balans. Persoonlijker dan dit wordt het niet. Maar welke versie je ook beluistert, Viersen weet je telkens mee te nemen in ‘haar’ wereld die Johann Sebastian Bach heet en doet dat op pure, innemende wijze. Aanbevolen.

Muziek: 9
Klank (LP/cd/sacd meerkanaals): 8 ½, 8 ½, 9 ½
Kwaliteit persing LP: 8
Label: BarcaNova Records (Music on Vinyl)
Speelduur: 130:50 minuten
Website: www.quirineviersen.com