Het Chinese Auralic heeft al bewezen een meester van streaming te zijn. Lees bijvoorbeeld de recente review van de Auralic Altair. Met de Polaris toont het ook een heel moderne kijk op de versterker te hebben.
Auralic Polaris
Je hebt in de hi-fi veel traditionele versterkerdesigns, maar ook toestellen die heel hard hun best doen om in te spelen op nieuwe luistertrends. Met het eerste is uiteraard niets mis, maar de Polaris hoort duidelijk in het tweede kamp thuis. Toen we er eerst over hoorden dachten we spontaan aan de Expert Pro-versterkers van Devialet, apparaten die technisch anders in elkaar zitten maar conceptueel wel wat lijken op deze Auralic. De Polaris is immers net als de prijzige Fransen een ‘ik-kan-alles’-versterker. Het gaat daarbij veel verder dan een typische geïntegreerde versterker, zoals we recent een aantal over de vloer kregen. Luister je uitsluitend naar streaming of digitale bestanden, dan hoef je enkel een set luidsprekers aan de Polaris te hangen om muziek te beluisteren. Maar je bent niet beperkt tot streaming, want er zijn voldoende aansluitingen voorzien om heel wat externe bronnen aan te sluiten. Zelfs een draaitafel.
Deel van de familie
De veelzijdigheid van de Polaris is zonder twijfel een enorm aantrekkingspunt van dit toestel. Het streaminggedeelte is daarbij zeer belangrijk, maar verdient iets meer uitleg. Dat vind je hieronder, maar we parkeren hier alvast de boude claim van Auralic dat dit toestel zeventien (17!) ingangen heeft, waarover later meer. Creatief telwerk ongetwijfeld, maar in de basis klopt dat cijfer wel.
Het straffe is dat de Polaris uit de doos relatief compact toont. Niet dat het een bureaumodel is, maar het is toch beduidend kleiner dan een typische versterker. De externe antennes die een must zijn als je draadloos wil werken veranderen daar weinig aan.
Wie de Altair DAC of Vega audioprocessor van Auralic kent, zal het design onmiddellijk herkennen: een strak lijnenspel, volledig uit geborsteld aluminium opgetrokken en zo futuristisch als zijn functionaliteit. We vinden in het bijzonder mooi dat de boven- en zijkanten uit één stuk fijn geborsteld metaal zijn gemaakt, met afgeronde hoeken. Net zoals bij de Altair en co heeft de Polaris een metalen voorkant die eveneens uit een dik stuk aluminium is vervaardigd, met een gedeelte dat verder is uitgefreesd zodat je een ‘dalletje’ krijgt en met grote oranje-monochrome display achter zwart glas. In het verzonken gedeelte is een bolvormige, metalen volumeknop aangebracht. Daaraan draaien geef een mooi klikkende feedback.
Over de bouwkwaliteit van de Polaris kun je niet negatief zijn – gelukkig maar, want dit is toch een product uit een hogere prijsklasse. Er zijn uiteraard hier of daar voegen, maar alles is maatwerk en voelt naadloos aan. De overgang van de voorkant naar de display is zijdezacht bijvoorbeeld.
Smaken verschillen en zijn persoonlijk, wij vinden het wel een knap ding – vooral in de zilveren kleur (wij hadden een zwarte Polaris op bezoek). Al moeten we eerlijk zijn: als je de Polaris parkeert bij meer traditionele hifi-toestellen werkt het voor ons visueel wat minder. Dat gezegd zijnde, als we alle mogelijke Polaris-scenario’s overschouwen, denken we dat de Auralic-versterker heel vaak helemaal alleen op een kastje zal staan (of naast een draaitafel).
Auralic Polaris: 17 aansluitingen?
Hoe komt Auralic nu aan zeventien ingangen? Aan de achterkant ontdek je er al een hele collectie. Net naast de luidsprekerterminals bevinden zich twee paar analoge cinch-ingangen (nummer één is een line-in of is geschikt voor een MM-cartridge), een AES XLR-poort, twee digitale ingangen (coax en optisch), een USB klasse B-ingang (voor aansluiting op een computer of mobiel toestel), en twee reguliere USB klasse A-poorten. Wel even opletten, want deze twee zijn niet gelijk. Eén dient voor USB-opslag, zoals een draagbare SSD of een USB-stick. De andere is echter geen ingang, maar een uitgang voor een externe DAC.
We moesten toch even nadenken over wie hier nood aan zou hebben, daar de Polaris zelf over een DAC-gedeelte beschikt en als je enkel het Auralic-streaminggedeelte wil gebruiken je beter de goedkopere Vega zou aanschaffen. Het enige scenario waarin deze poort nuttig lijkt, is als je soms wil luisteren naar hoofdtelefoons via een andere DAC/hoofdtelefoonversterker. Dat gaat: we hebben het getest door de Brooklyn DAC+ van Mytek aan de DAC USB-poort te koppelen. Je moet in de Auralic-app wel overschakelen van ‘Polaris Outputs’ naar de aangesloten DAC, een optie die heel diep in de app begraven zit. Eén ding waar je wel voor moet opletten: bij het overschakelen van de luidsprekerterminals naar de DAC (en omgekeerd) blijft het volumeniveau van in de app onveranderd. Gegeven dat je een extern model mogelijk een signaal op stand ‘100’ wil leveren (om dan enkel de volumeregeling van het externe apparaat te gebruiken), moet je wel voorzichtig zijn bij het terugkeren naar de luidsprekers. Gelukkig stopt de muziek wel met spelen. Beetje gek van Auralic dat ze dit niet hebben voorzien, want ze zorgen er wel voor dat je bij het veranderen van fysieke ingangen terugkeert naar het vorige volumeniveau van die ingang.
Via de tweede USB-poort (aangeduid met HDD) kun je zoals gezegd eigen bestanden afspelen. Er is hiervoor nog een bijkomende USB-poort aan de voorkant, handig als je snel even een paar bestanden van een vriend afspelen. Nog een derde optie nodig? Binnenin heeft de Polaris plaats voor een 2,5-inch schijf. Plaats hier een SSD van 1 TB in en je versterker wordt meteen een opslagplaats voor al je muziekbestanden. Heel knap is dat de Polaris dan een halve NAS wordt, aangezien je de aangesloten opslag eveneens via het netwerk kunt benaderen (zowel als SMB als via DLNA). Een Polaris in de woonkamer met aangesloten externe of interne opslag kan dus ook een bron van digitale bestanden zijn voor pakweg draadloze speakers of een streamer elders in huis. Het indrukwekkende hieraan is dat dit alles automatisch gebeurt. Je hoeft niet te worstelen met technische instellingen als je dat niet wenst.
De andere ingangen zijn allemaal streamingopties, te beginnen bij een aantal populaire opties: AirPlay, Bluetooth en Spotify Connect. De Polaris is daarnaast in staat om te streamen via Songcast (open software van Linn waarmee je de audio van je Mac of pc kunt streamen; wij hebben Songcast echter nog nooit werkend gekregen, hoewel de Polaris wel als uitgang gedetecteerd werd) en DLNA. Maar voor dat we het over dat laatste hebben, moeten we even praten over Lightning.
Gezamenlijk platform
Toevallig hadden we de voorbije maanden veel Auralics op bezoek. tweedehandse Aries LE en Altair hebben we opgenomen in onze testsuite, en de betaalbare Aries Mini-streamer ontvingen we voor een andere test. We halen dit niet aan om te pronken met een uitgebreide Auralic-verzameling, maar wel om een aantal zaken te duiden die aan bod te komen in deze review. Auralic heeft namelijk een eigen streamingplatform ontwikkeld dat in bijna alle producten voorkomt, zowel in de 499-euro kostende Aries Mini als in de zes keer duurdere Polaris. Dat is best bijzonder.
Het Lightning Streaming Platform, zoals Auralic het streamingluik noemt, bestaat al enkele jaren en wordt door de fabrikant zeer actief onderhouden met regelmatige updates. Een positieve zaak, omdat er toch wel regelmatig belangrijke features worden toegevoegd. Zo beloofd Auralic dat er in de toekomst DSD-upsampling en kamercompensatie zal bijkomen.
Er zijn natuurlijk heel wat manieren om te streamen, zoals Chromecast of DLNA, en Lightning werkt ook met een aantal van die bestaande standaarden samen. Maar volgens de fabrikant heeft Lightning als platform het grote voordeel dat de software zo geoptimaliseerd is dat het afspelen van de grootste hi-resbestanden (zoals zeer zware 32-bit/384 kHz PCM) probleemloos over WiFi kan. Auralic neemt zelfs het bijzondere standpunt in dat je beter over WiFi streamt dan over een netwerkkabel, wat wellicht een unicum in de industrie is.
Het kloppende hart van dit alles is het Tesla-hardwareplatform, dat geconstrueerd is rond een quadcore A9 ARM-processor met 1 GB geheugen en 4 GB opslagruimte. Voor smartphonekenners zijn dat de specificaties van een middenklasser van enkele jaren geleden, maar voor een audioapparaat mag je het gerust stevige hardware noemen. Tesla is in elk geval krachtig genoeg voor zelfs vrij stevige audioprocessing. Met de blik op de toekomst vinden we die keuze voor ARM echt wel een goede, want dit is een veelgebruikte architectuur waar veel mensen op werken. Het verkleint de kans dat het vertrek van een programmeur of ontwikkelteam bij Auralic het einde van verdere ontwikkeling zou betekenen. Dat is geen frivole opmerking; je moet in de audiowereld niet lang zoeken om op toestellen te stuiten die zelden of nooit meer updates krijgen.
Het Lightning-platform bouwt verder op DLNA en voegt dingen toe die vaak ontbreken bij doordeweekse DLNA-implementaties, zoals gapless playback, ondersteuning voor zo goed als alle formaten, degelijke playlist-support en veel betere buffering (wat verklaart waarom hi-res zonder haperingen afspeelt). Het platform is zowel een eindpunt (waarbij de Polaris speelt) als een server (als je opslag aansluit).
Lightning is echter ook meer dan DLNA, want het zorgt er ook voor dat de Polaris volledig RoonReady is. In Roon verschijnt de versterker meteen als beschikbare RAAT-compatibele speler, incluis een aangepast icoontje. Als overtuigende Roon-fan zijn we daar heel gelukkig mee, want naast de uitstekende muziekbeheer biedt Roon ook uitgebreide mogelijkheden qua equalisation en kamercorrectie.
Lightning DS
De Lightning-naam prijkt ook op een app van Auralic die je kunt gebruiken om de Polaris maar ook alle andere streaming Auralic-apparaten te bedienen. De Lightning DS-app ondersteunt daarbij multiroom, zodat je meerdere apparaten van het merk kunt samenvoegen in een zone en muziek afspelen.
Er is wel een aardig pijnpunt: Lightning DS is enkel beschikbaar voor iOS. Auralic zegt geen app voor Android te willen ontwikkelen, een standpunt die je wel vaker hoort bij Aziatische merken. Recent bij TEAC kwamen we hetzelfde tegen. Wel wordt er gewerkt aan een HTML5-app die in een browser zou draaien – en dus kan functioneren op elke telefoon en een pc/Mac. Of die HTML5-app dezelfde functionaliteit zal bieden als de iOS-app en wanneer het klaar zal zijn, is nog niet geweten.
Nu is de Polaris helemaal DLNA-compatibel, wat betekent dat het ontbreken van een app voor Android-gebruikers geen ramp is. Als je de prima BubbleUPnP-app downloadt, dan kun je qua streaming alles doen wat je wenst. Net zoals Lightning DS ondersteunt BubbleUPnP heel breed hi-resformaten. Uniek is dat deze Android-app ook het afspelen vanaf clouddiensten toelaat. Naast Qobuz en Tidal – die ingebakken zijn in de Lightning DS-app – kun je via BubbleUPnP eveneen streamen vanaf Google Music en cloudopslag zoals Dropbox, Microsoft OneDrive en Amazon Cloud Drive. Het is dus niet dat Android-gebruikers per se functionaliteit verliezen.
De Lighting DS-app is qua gebruikservaring wel superieur aan BubbleUPnP. Het is echt een zeer goede app die mooi oogt en prima werkt, ronduit een voorbeeld voor heel de industrie. Lightning DS heeft fijne extra’s die vaak ontbreken, zoals de mogelijkheid om je favoriete playlists bij Qobuz, Tidal en de eigen collectie samen te presenteren. Je kunt echter geen playlist creëren met liedjes die verspreid staan over de twee diensten en je eigen bibliotheek, dat was wel mooi geweest. Ook leuk is dat je favoriete artiesten, albums, liedjes en afspeellijsten gegroepeerd ziet, ongeacht of het gaat over eigen bestanden of muziek bij een dienst. Zo is Lightning DS een beetje Roon in het klein. Lightning DS presenteert bij een album ook mooi de andere werken van een artiest en integreert specifieke features van diensten (zoals de radiofunctie van Tidal, een biografie-functie of de gerelateerde artiesten-lijst van Qobuz). Heel knap!
De iOS-app is bovendien een eenvoudige toegangspoort tot de vele instellingen van de Polaris, die ingedeeld worden in Library Setup, Streamer Setup, Processor Setup en Hardware Setup. Hier vind je belangrijke zaken terug, zoals de optie om MQA te decoderen (via een controversiële eigen methode van Auralic) of gewoon door te sturen naar een externe DAC. Gelukkig blijf je als Android-gebruiker hier niet van verstoken. De instellingen zijn eveneens bereikbaar door te surfen naar het IP-adres via een browser.
Eén reëel nadeel is dat enkel de Lightning DS-app je via een helder stappenplan door de initiële installatie loodst. Dit setuphulpje maakt het echt heel eenvoudig om via een iPad de Polaris met je netwerk te verbinden (al zou het nog praktischer zijn als Auralic de Airplay-setupmethode zou implementeren). Heb je enkel Android in huis en wil je de Polaris via WiFi gebruiken, dan leen je best even een iPad of iPhone. Een alternatief is de Polaris even bekabeld aan te sluiten en dan via de browser WiFi-gegevens invoeren.
Auralic Polaris: Propvol techniek
Er zit heel wat techniek onder de motorkap van de Polaris, ondanks zijn lage gewicht van 4,5 kg. Naast het Tesla-platform op zijn eigen printplaat, bevat het een DAC-luik op basis van een ESS ES9018K2M die aangestuurd wordt door een femtoklok. We zijn er zelf nog niet uit of een femto-klok echt een enorme bijdrage levert aan klankkwaliteit – het is bijzonder moeilijk om een testopstelling te bedenken waar je de invloed van een klok kunt isoleren. Het is zonder twijfel een minihype in de hifi-wereld, technisch is er wel iets te zeggen voor een zeer accurate klok die je DAC zeer strak aanstuurt (femto verwijst naar de extra snelle klokslag van deze klokmodule, een niveau onder pico of 10-15 van een seconde). We kunnen in elk geval geen nadeel bedenken aan het gebruik van een femtoklok.
Interessant is die keuze voor de ESS-DAC wel, want als je luistert naar een analoog aangesloten bron, dan wordt het signaal langs een relatief high-end ADC van AKM (de AK5552VN uit de Velvet Sound-reeks) geleid en gedigitaliseerd. ESS en AKM hebben nochtans een heel andere idee over hoe muziek moet klinken, wat zou kunnen leiden tot een merkbaar andere klankkarakter als je schakelt tussen analoog en streaming. Maar dat is niet het geval.
Het versterkergedeelte is klasse D – en zelfs techniek van eigen bodem. De Polaris bevat namelijk een Hypex-module, een Nederlandse technologie die in sommige van de beste versterkers van dit moment zit, zoals de Marantz PM10 en de Mola-Mola-lijn. De voeding is dan weer een forse ringkerntransformator van Plitron, nog een merk dat voor zijn kwaliteit bekend staat. Auralic beweert dat bovendien dat de voeding op zeer hoog niveau filtert, waardoor eventuele storingen op het lichtnet geen kans maken. Een bijkomende investering in eventuele stroomfilters zou dus niet nodig zijn, voor zij die dit belangrijk vinden.
De indeling van de versterker is volgens de regels van de kunst, met de transformator in een apart compartiment en de versterker zelfs in een volledige eigen interne behuizing. Ook de display zit ver van alle mogelijke zaken die het kan storen. Nu is een nette opbouw zoals deze geen garantie voor kwaliteit, maar samen met het niveau van de onderdelen geeft het wel goede hoop dat de Auralic het design van de Polaris heel serieus heeft genomen.
Waar te beginnen?
Met zeventien ingangen in de aanbieding mag je als tester de mouwen opstropen. Zelfs na enkele weken testen zullen we ze niet allemaal echt hebben geprobeerd, als we eerlijk zijn. We hebben de Polaris voornamelijk getest door te streamen via de Lightning-app (eigen bestanden, Qobuz en Tidal) en via Roon. We hingen ook onze ELAC Miracord 90-draaitafel aan de versterker. De gebruikte luidsprekers zijn onze Focal Sopra N°2’s, speakers die geen uitdaging mogen zijn voor de Polaris.
Aangezien we meteen van start gingen met de Lightning DS-app op een iPad, konden we gewoon de Polaris installeren via het voorziene stappenplan. Die is helemaal helder en legt je ook hoe je de Polaris moet aansluiten qua fysieke bronnen en stroom. Voor de meeste is dat wat overbodige informatie, maar liever te veel dan te weinig hulp, denken we dan.
Tijdens het testen wissel je wel eens van ingang, en zo kwamen we toch op iets uit. Bij de Polaris wordt een (eerder functioneel afgewerkte) remote geleverd. Verlies hem niet, want je hebt hem echt wel nodig als je overstapt van streaming naar pakweg een analoog aangesloten bron. Je kunt immers via de Lightning DS-app enkel streamingbronnen selecteren, maar niet bijvoorbeeld overstappen op de phono-ingang. Dat moet je met het fysieke kastje doen. Maar met de remote is het dan weer wat onhandig om weer naar streamingbronnen te gaan, ondanks de vele ongebruikte knoppen op het kastje. Persoonlijk vinden we het leuker als je echt alles vanaf één toestel kunt doen. En als we dan toch aan het klagen zijn: er zijn vier filters beschikbaar waarmee je de klank van de Polaris zachtjes kunt aanpassen. Na lang luisteren vielen wij voor ‘Smooth’, maar we zouden vooral graag met een druk van een knop kunnen wisselen.
Er zijn relatief weinig geïntegreerde versterkers zoals deze met een phono-ingang, dus we waren wel benieuwd naar hoe de Polaris presteert met vinyl. Luisterend naar ‘Ison’ van Sevdaliza vinden we het prima klinken. Ten opzichte van de phono-ingang van de Expert 200 die vast in de testruimte staat, missen we misschien een klein beetje een gevoel van dynamiek maar qua detail zit het goed. Als we de volumeknop helemaal opendraaien naar 100 is het zeer luid, maar niet oorverdovend. Dat is wel het geval met een streamingbron, dus we lijken wat tegen de grenzen van het phono-gedeelte aan te lopen.
De belangrijkste observatie die we maken bij het luisteren via streaming is dat het Lightning-platform bijzonder vlot werkt. De meeste streamingoplossingen werken (hopelijk) wel als je bijvoorbeeld naar één album luistert, maar durven lastig doen als je veel wisselt van tracks en albums. Maar hoe gek we ook doen, via de Lightning DS-app blijft de Polaris rustig verder spelen. Roon toonde zich bij ons af en toe iets minder stabiel, merkwaardig genoeg. Op andere toestellen hebben we eigenlijk nooit problemen met Roon.
Het karakter van de Polaris is zeker niet die van een schreeuwlelijk. Zelfs met de Smooth-filter blijft het een versterker die heel eerlijk en transparant weergeeft, maar ook zonder al te veel verfraaiingen en zonder volop in te zetten op de details. Het neemt dus ergens een middenpositie in die best interessant is, want het slaagt er bijvoorbeeld in bronmateriaal in 192 kbps MP3-formaat acceptabel te doen klinken terwijl we bij het beluisteren van ‘IBM 1401 A User’s Manual’ van de veel te jong gestorven Jóhann Jóhannsson in FLAC-formaat wel een enorm ruimtelijk, gedetailleerd gevoel ervaren. Precies wat de IJslander wou bekomen met dit heel apart album – overigens een soort hommage aan de vader van Jóhannsson. Zetten we ‘Olympic’ van French 79 nog eens op, dan weet de Polaris de technobeats snel en strak te brengen. Bij de plotse dynamische duik richting het laag en het starten van de percussie bij ‘Between the Buttons’ rond minuut 2 mocht het net iets dieper en voller, maar dan vergelijken we met de Hegel H190 en Devialet Expert Pro 200. Die hebben andere nadelen: functionaliteit bij één, prijs bij de andere.
Het verschil is echter heel bescheiden, wat niet slecht is als je kijkt naar het prijskaartje van de Auralic en rekening houdt met zijn uitgebreide mogelijkheden.
Of je de Polaris klankmatig jouw ding zal vinden zal toch wat afhangen van de eigenschappen van je speakers en – zoals altijd – wat van je voorkeuren. Puur op buikgevoel denken we dat betere Dynaudio’s of Bowers uit de 800-reeks net iets beter matchen met de Polaris dan de Focals die wij gebruiken. (Ter info: Dynaudio Benelux is de verdeler van Auralic in onze regio).
Conclusie
We kunnen ons inbeelden dat die IK KAN ALLES-attitude van de Polaris sommige mensen aantrekt en anderen weer afstoot. Of gewoon niet interesseert, omdat ze die veelzijdigheid niet nodig hebben. Auralic neemt zonder twijfel het concept van een geïntegreerde versterker naar een extreem hoog niveau, net zoals pakweg Devialet dat eveneens doet. De Polaris is wel heel wat aantrekkelijker geprijsd, zeker na de recente forse prijsverlaging.
De vele streamingmogelijkheden en ingangen, de prima DAC-conversie en zeer degelijke versterkingsluik maken de Polaris een enorme aanrader in dit segment. Zeker als je een compactere oplossing zoekt die niet inboet qua functionaliteit of vermogen – en zelfs een van de beste gebruikservaringen biedt. Er zijn wat kleine detailopmerkingen die je kunt maken, zoals dat het mooi was als je vlotter filters kon schakelen of via de app fysieke ingangen kon selecteren. Los daarvan rijdt de Polaris een mooi parcours. Ware het niet voor het ontbreken van een Android-app zouden we zelfs een perfecte score overwegen.
AURALiC Polaris
€ 2.999 | www.auralic.com
Beoordeling 4,5 op 5
