Restaureren associeer je onwillekeurig met kunstuitingen van vorige generaties. Hoe snel filmmateriaal kan vergaan ondervond Edgar Reitz toen hij in 2007 een verzoek kreeg van een Italiaans filmtheater dat de bioscoopversie van zijn levenswerk, Heimat, wilde vertonen. Hoewel de serie pas in 1984 voltooid werd bleek er geen fatsoenlijke versie meer te vinden. Het werd de start van alweer een ambitieus Heimat project, dat meteen deze belangrijke productie veiligstelt voor toekomstige generaties.
De inmiddels 84-jarige Reitz beschrijft het restauratieproces uitvoerig in een bijgeleverd boekje. Het verhaal maakt vooral duidelijk dat het een enorm monnikenwerk geweest is. Het resultaat mag er wezen. De zevendelige filmreeks (de televisieversie van de legendarische reeks bestond uit 11 delen) ziet er beter uit dan ooit, waardoor de filmische kwaliteiten meer dan voorheen opvallen. Het enige wat gedateerd aandoet zijn de lettertypes van de titelsequenties.
In afwisselend in kleur en zwart-wit geschoten beelden wordt de Duitse geschiedenis getoond tussen 1919 en 1982 vanuit het perspectief van een familie in de landelijke Hunsrück. Het eerste deel, Fernweh, schetst meteen de kaders. Paul Simon keert na de eerste wereldoorlog terug uit Frankrijk, wordt verliefd, start een gezin met een ander, constante factor Maria, en verdwijnt weer, om gedurende het epos nu en dan de kop weer op te steken. Hoewel ver van de politiek en historisch meer belangrijke steden gaat de geschiedenis niet aan de schilderachtige Hunsrück voorbij.
Natuurlijk is het niet te doen om een film van bijna 15 uur op een vijftal blu-ray disks samen te vatten. Het is een onderdompeling in een wereld, een totaal verslavende ervaring. Het meeleven met de personages werkt als in een soap, maar dan wel een extreem rijke, artistieke variant, met naast psychologische veel sociale en politieke context. Realistisch is het verhaal ook door de extreme aandacht voor de omgeving. Reisz liet zijn acteurs en figuranten letterlijk leven in de kostuums en dorpen uit de geschilderde tijd, die daardoor prachtig tot leven komt.
Reisz, afkomstig uit de Hunsrück, kwam er ook niet meer los van en bleef vervolgfilms produceren, met als laatste Die Andere Heimat over de familiegeschiedenis voorafgaand aan Heimat 1.
Aanvullende informatie
Speelduur: 890 minuten, 5x blu-ray
Duitsland, 1984
Regie: Edgar Reitz
Scenario: Edgar Reitz en Peter F. Steinbach
Muziek: Nikos Mamangakis
Camera: Gernot Roll
Met: Maria Breuer, Rüdiger Weigang, Karin Rasenack
Beeld: 1080/50i 16:9
Geluid: Mono
Uitgave: Lumiere www.lumiere.be
