SAMENVATTING

Het roemruchte merk Mark Levinson oefent al sinds de oprichting in 1972, op veel audioliefhebbers een enorme aantrekkingskracht uit. Niet in het minst omdat de gelijknamige oprichter en stichter van het merk, samen met een enorm getalenteerd team, een reeks van de gehoormatig mooiste solid state audio ontwerpen van die tijdspanne maakten. Na een roerige periode waarna het merk in andere handen kwam, bleek echter ook de huidige Amerikaanse eigenaar in de vorm van audiogigant Harman International, uiteindelijk zoekende naar een juiste koers. Gelukkig heeft het bedrijf inmiddels een aantal belangrijke bedrijfsmatige wijzigingen doorgevoerd voor zijn ‘luxury’ producten. Wijzigingen in de zin van het aantrekken van een nieuw team aan ‘juiste’ mensen, waaronder ex-Krell ‘mastermind’ Todd Eichenbaum en het optuigen van een compleet nieuwe ontwerp- en productiefaciliteit. De gloednieuwe No.585 is het allereerste product van dit nieuwe denken en vormt daardoor een voorhoedeloper met een belangrijke boodschap.

Het is alweer 1999 dat de laatste geïntegreerde versterker van Mark Levinson, de No. 383 het levenslicht zag. Al vanaf het eerste moment was het duidelijk dat het toen nog onder de Harman vlag opererende Madrigal Audio Laboratories, een statement wilde maken.Voor de allereerste keer in de geschiedenis van dit merk werd namelijk een topklasse Mark Levinson voorversterkerdeel gecombineerd met een passende eindversterker in één enkele behuizing. Doel van deze oefening was een grote groep eindgebruikers die wegens ruimtegebrek niet in staat waren voor een voor-/eindversterker combinatie te kiezen, toch een (zeer) hoogwaardig alternatief te bieden. Het succesvolle eindresultaat was een apparaat wat op indrukkende wijze high-end ethiek, ergonomie, technologie, betrouwbaarheid en auditieve schoonheid, prachtig wist te verenigen.



Baanbrekend ontwerp
Om het merk Mark Levinson beter in de markt te zetten en vooral duidelijker te profileren dan de afgelopen jaren het geval is geweest, heeft de Harman Luxury Audio Group de afgelopen jaren in het Amerikaanse Shelton een compleet nieuwe state-of-the-art productiefaciliteit gebouwd. Samen met de andere merken in deze divisie zoals Revel, Lexicon en JBL Synthesis, zullen in deze werkplaats de komende jaren dan ook vele nieuwe producten het licht gaan zien. De Mark Levinson No. 585 is het allereerste product wat in deze nieuwe fabriek is vervaardigd, waardoor de verwachtingen bijzonder hoog zijn gespannen. Wanneer ik de eerste foto’s met bijbehorende ‘white papers’ onder ogen krijg, blijkt dat over deze geïntegreerde versterker bijzonder goed is nagedacht. Zo heeft men naast het feit wat er van zo’n versterker vandaag de dag mag worden verwacht, dit keer ook aandachtig geluisterd en onderzocht wat de oudere en oorspronkelijke Mark Levinson ontwerpen klankmatig zo bijzonder en onderscheidend maakte.
Eindresultaat is dat in het ontwerp van het voorversterkergedeelte van de nieuwe No. 585, bewust gebruik van de goede aspecten van oudere ML ontwerpen is gemaakt. Ook voor het eindversterkergedeelte heeft het team goed geluisterd en uiteindelijk gekozen voor de opzet zoals die ook in de huidige vijfkanaals No. 535H wordt toegepast. Met andere woorden hebben we het dan over een klasse AB vermogen van 2 x 200 Watt aan 8 Ohm, 2 x 350 Watt aan 4 Ohm en nog ruim voldoende stabiliteit aan een 2 Ohms belasting. Als voeding is voor een muisstille, compleet ingekapselde en zwevend in rubbers opgehangen 900 VA ringkerntransformator gekozen. Aangevuld met een batterij aan relatief kleine buffercondensatoren die bewust voor maximale snelheid, dicht bij de 12 uitgangstransistoren per kanaal zijn geplaatst. De ingangssectie is verder volledig discreet, dual mono en gespiegeld opgebouwd. Dit om elk spoor van vervuiling uit te sluiten en het signaal zo puur als maar mogelijk te houden. Echter geheel nieuw voor Mark Levinson en ook nog steeds bijzonder in dit hoge high-end segment, is de toevoeging van een zeer hoogwaardige en bijzonder uitgebreide digitale ingangssectie.

Mogelijkheden en uitrusting
Opgebouwd rond een 32-bit ESS Sabre D/A chip en voorzien van een geheel eigen voeding, is een keur aan digitale ingangen beschikbaar. Naast AES/EBU en USB, zijn er ook dubbele S/PDIF en toslink aansluitingen aan boord, waarbij we naast al dit digitale geweld niet moeten vergeten dat de No. 585 vooral ook een hele mooie analoge versterker is. Ook hiervoor zijn weer voldoende ingangen voorhanden, waaronder drie RCA en één gebalanceerde XLR. Nuttige bonus en de veelzijdigheid van het concept onderstrepend, blijkt zelfs één RCA uitgang per kanaal naast een vaste waarde voor bijvoorbeeld een opnameapparaat, ook schakelbaar als 2e order laagdoorlaatfilter bij 80Hz voor een 2.1 configuratie met actieve subwoofers is. In die configuratie worden de luidsprekers ontlast van de weergave van lage tonen voor een optimale balans en een grotere dynamiek reserve. Bijzonder is de toepassing van een geheel nieuwe eigen Harman vinding genaamd Clari-Fi™. Speciaal voor lage resolutie audioformaten zoals mp3, is namelijk een slim algoritme bedacht waardoor verloren gegane informatie en bandbreedte, weer deels kunnen worden hersteld. Dit zou uiteindelijk moeten leiden tot meer muziekplezier en een vollere en meer dynamische weergave. Last but not least behoren de grote als een tornado gevormde ‘Huricane’ luidsprekeraansluitingen tot de beste in hun soort. Naast het feit dat ze onderdak bieden aan zowel banaanstekkers als spades, bieden ze voor met name die laatstgenoemden, met weinig krachtsinspanning toch een heel goed en zeker contact.



Verpakking, vormgeving en ergonomie
De No. 585 versterker is met maten als 43,8 cm breed, 19,3 cm hoog, 50,7 cm diep en een gewicht van 32,6 kg, een gewichtig en bovengemiddeld robuust apparaat te noemen. Qua stoere en uiterst uitgebalanceerde vormgeving, materiaalkeuze, afwerking en de doordachtheid waarmee alles is geïmplementeerd, is de 585 al vanaf het eerste moment als een echte Levinson herkenbaar. Het geheel heeft zelfs zo’n mate aan perfectie en rijpheid, dat het mij doet verzuchten waarom niet meer audioproducten zo goed in elkaar zitten. Werkelijk niets is hier aan het toeval overgelaten en dat begint al met een vlekkeloze eerste indruk. Want wie de stevig uitgevoerde dubbele kartonnen dozen namelijk opent, wordt vrijwel meteen verwelkomd door een subtiel gestileerde uit schuimvervaardigde verpakking die is onderverdeelt in verschillende compartimenten.
De enorme zorgvuldigheid waarmee alles is vervaardigd en verpakt, maakt zelfs op mij als doorgewinterde recensent de nodige indruk. Tevens zorgt het er meteen voor dat je als koper voelt dat je de juiste aankoopbeslissing hebt genomen. Na de nodige kartonnen kleppen te hebben omgevouwen, blijkt dat aan letterlijk alles is gedacht. Van het standaard bijgeleverde netsnoer en goed in de hand liggende metalen afstandsbediening met schroevendraaier met geharde punt om het batterij vak te openen, tot witte Mark Levinson handschoenen, een meertalige handleiding met zelfs Nederlands(!) en afsluitend een prachtig boekwerk over de geschiedenis van Mark Levinson. Eenmaal bevrijd uit zijn beschermende delen, staat een werkelijk prachtig apparaat voor mij.
Typisch Mark Levinson met zijn zeer solide tweekleurige aluminium behuizing, rode LED indicaties en in dit geval aangevuld met een zeer fijnmazige roodkleurige dot-matrix display. Alle behuizingsdelen sluiten zeer goed op elkaar aan en het ontwerp zit vol met fraaie subtiele details die het ontwerp in visuele zin in ieder geval helemaal afmaakt. Wat bijvoorbeeld te denken van die mooie stoere brede ‘hot rod’ balk, die de meeste bedieningsorganen aan de voorzijde bevat en naast bronkeuze en een dubbele15 bit R2R volumeregelaar met maar liefst 600(!) stapjes van 0,1 dB, functies als polariteit, display intensiteit, balans en mute bevat. Zoals het een echte moderne Levinson betaamt is ook de uitgangssterkte per ingang instelbaar en kan iedere ingang van een zelf toe te kennen naam worden voorzien. Heel nuttig vind ik vooral de mogelijkheid om in verschillende fasen de stand-by functie te configureren. Van helemaal uit voor de meeste stroombesparing, tot alles onder stroom op de luidsprekeruitgang en display functies na! Dat is pas goed over het werkelijke gebruik van dingen nadenken.

Luisteren
Zeker met de erfenis van de oorspronkelijke, bijzonder goed klinkende Mark Levinson versterkers in het achterhoofd en de helaas toch wat minder inspirerend klinkende voorlaatste generatie, is de druk op het roemruchte merk dit keer werkelijk enorm. Zal deze nieuwe No. 585 alle verrichte inspanningen daadwerkelijk waar weten te maken, of is het klankmatig uiteindelijk toch weer een geval van de nieuwe kleren van de keizer? Hoewel ik gelukkig regelmatig bijzonder fraaie producten in mijn luisterruimte op bezoek krijg, blinkt deze nieuweling vanaf het allereerste moment uit in een zelden bereikte mate aan perfectie en doordachtheid. Zo is het apparaat gebouwd als de spreekwoordelijke tank, zijn alle soepel lopende en solide aanvoelende bedieningsorganen mooi symmetrisch en logisch gerangschikt en zijn alle aansluitingen aan de groots opgezette achterzijde, bijzonder ruim en zeer overzichtelijk gespatieerd. Hoewel aanzienlijk minder dan bij buisontwerpen, blijkt ook de No. 585 veel baat te hebben bij een gedegen inspeelperiode. Vooral omdat ik het apparaat nog relatief nieuw in mijn bezit kreeg. In die periode heb ik de versterker horen veranderen van gesloten en relatief on-inspirerend, tot een uiteindelijk wijd opengetrokken, zeer uitgebalanceerde en vooral extreem stabiele weergave. Vooral voor de groep mensen die absolute betrouwbaarheid, een extreem stille werking en klankmatige continuïteit van een apparaat verwacht, scoort deze No. 585 meteen al erg hoog. Zo loopt de laagweergave diep door, is zeer strak gedefinieerd en heeft een eindeloze controle over werkelijk iedere gebruikte weergever.
Daarbij blijft het weergavekarakter ook nog eens volledig onafhankelijk van het ingestelde volumeniveau. Midden en hoog sluiten hier perfect op aan, waarbij het middengebied opvallend egaal, humaan en op een natuurlijke manier zelfs wat warm en in bepaalde mate organisch klinkt. Het hoogbereik is naast een hoge mate aan transparantie met een crispy inslag, aan de andere kant ook vloeiend en zacht. Van door mij vaak gevreesde droogheid bij zo veel controle en definitie is in dit geval gelukkig geen enkele sprake. Naarmate ik langer naar deze versterker luister begrijp ik waarom ik zo veel overeenkomsten met de goede eigenschappen van bijvoorbeeld buizenversterkers hoor. Door werkelijk vakbekwaam te ontwerpen, is het ontwerpteam er in geslaagd de stoorvloer en vervorming van alle harmonischen daadwerkelijk een stuk te verlagen. Dit is denk ik één van de hoofdredenen waarom ik deze versterker zo evenwichtig vind klinken. Want of ik nu de vele opeengestapelde muzikale laagjes van het zeer strak geproduceerde album Gaucho van Steely Dan of het Spaanse klassieke temperament in Manuel de falla’s ‘El sombrero de tres picos’ (De drie kantige hoed) afspeel. De No. 585 blijkt in staat om een enorm grote hoeveelheid aan muzikale informatie volkomen vanzelfsprekend en zonder enige onderlinge interferentie af te spelen. Dit geeft dermate veel overzicht en rust alsof je door een wijd openstaand venster op een heldere lentedag naar buiten kijkt en daar de krekels hoort sjirpen, de vogels hoort fluiten en de jonge blaadjes aan de bomen hoort ruisen. Qua tonaliteit zou ik de klank omschrijven als sterk gecontroleerd en gedefinieerd, met een natuurlijk warme ondertoon in vooral het middengebied en ondanks alle transparantie nooit klinisch, kil of afstandelijk.