Elk decennium levert nieuwe en karakteristieke audioproducten op. Vanaf het jaar 1925 was dat de portable 78-toeren grammofoon met ingebouwde hoorn. Die kon mee naar buiten tijdens een picknick. In de jaren tachtig verscheen de Walkman met cassettebandje en het verschijnsel ‘losse dac’ bij cd-loopwerken. Ook is er een heuse inklapbare phono-walkman geweest. Daar kan een langspeelplaat mee gedraaid worden en via een hoofdtelefoon beluisterd. Momenteel is de portable USB-dac een nieuw type product. Bedoeld als extensie voor het geluidssysteem van iPhones en andere portable telefoontjes en computers, die doorgaans uitgevoerd zijn met een uiterst beroerd klinkend audiosysteem. Vandaar dus de Denon DA-10 portable USB-dac, aangevuld met de Denon Music Maniac AH-MM400 headphones…



Het voorland van al die nieuwe apparaten is uiteraard het museum, waar toekomstige generaties zich nog kunnen vergapen aan de producten waar hun voorouders zich mee probeerden te onderscheiden. Mogelijkerwijs dat studies tegen die tijd het nut, de onzin en het hype-karakter van al die ontwikkelingen aan zullen tonen, maar onze nakomelingen moeten iets hebben om zich over te verbazen, over te lachen of misschien wel om te verzamelen. “Opa, je meent toch niet serieus dat jullie destijds naar muziek luisterden op de fiets met een iPhone, oordopjes en mp3…? Kijk wat er nog op zolder lag…, een Garrard 301, echte luidsprekers en een elpee van André Hazes. Hoor nou eens hoe dat klinkt... Maar goed, dat was natuurlijk van vóór jouw tijd.” Toch bestaat er zoiets dat goede producten zullen blijven. Don’t fight success. Ooit een zinvol alternatief voor een blikopener gezien? Wel, USB-dac’s zullen een zeer tijdelijk bestaan kennen, al was het maar omdat er over een tijdje vast wel een vervanger komt voor het USB-protocol. Maar voorlopig zullen ze kwalitatief bij kunnen dragen aan mobiele geluidsbeleving.



Denon DA-10
De USB-dac is inmiddels ingeburgerd en voor velen een middel om digitale bestanden uit een computer om te zetten in analoog en naar de stereo te sturen. Nieuw is uiteraard het gebruik van een computer als opslagplaats van digitale content en het transport van die signalen via USB. Eerdere en professionele dac’s (die overigens nog steeds worden gebruikt) hadden AES-EBU(xlr), glas en coax als digitale ingangen en betrokken de bestanden uit allerlei loopwerken (cd, DAT enz.). De gangbare USB-dac is bedoeld voor een stationaire opstelling bij het hifi-systeem. Een portable dac is bedoeld als uitbreiding van een laptop en een portable muziekspeler, zoals een iPhone of andere telefoon. De portable dac kan overigens ook gewoon worden gebruikt samen met een ‘vaste’ pc. Onderscheidend is dat portable dac’s meegenomen worden ‘on the road’. Dat vraagt om een compact en robuust formaat, maar ook om een fraaie vormgeving, want het is uiteraard een product waarmee de consument zich kan onderscheiden. De Denon DA-10 komt dan ook in een luxe en sterke metalen behuizing, met bijgeleverde beschermtas voor onderweg.

Het apparaat heeft drie ingangen, waarbij de linker USB-ingang bedoeld is voor de aansluiting op pc’s en laptops, de middelste USB-ingang voor iPhones en iPads en rechts een analoge minijack ingang (aux) met een knipoog naar Android. Met de laatste kan de hoofdtelefoon-uitgang van veel portable spelers gebruik maken van de betere kwaliteit van de ingebouwde hoofdtelefoonversterker in de DA-10. Die betere kwaliteit geldt natuurlijk ook als er computers, laptops of Apple’s aangesloten worden. De DA-10 wordt geacht om de in die apparatuur ingebouwde converters en/of hoofdtelefoonversterkers kwalitatief te verbeteren. De uitgang van de DA-10 is bedoeld voor hoofdtelefoons, maar met een slim (optioneel) verloopkabeltje kan deze dac natuurlijk op de analoge lijningang van voorversterkers of andere apparaten aangesloten worden. De DA-10 heeft een grote en gebruiksvriendelijke volumeregeling en wordt opgeladen via USB. Belangrijke USB-kabels en de analoge minijack-kabel zijn bijgeleverd. Voor gebruik met niet-Apple computers dient een device-driver van de Denon-site te worden gedownload. De bijgeleverde handleiding op een cd is enigszins beknopt. De betere handleiding is te vinden op de Denon-site. Na installatie van de device-driver is het mogelijk om standaardprogramma’s, zoals jRiver en Foobar, te gebruiken. Denon zou Denon niet zijn als deze dac niet voorzien zou zijn van spraakmakende digitale technologie. Denon behoorde bij de eerste fabrikanten met geavanceerde digitale oplossingen. De ingebouwde PCM1795 - 192kHz/32bit D/A- converter doet dan ook 192kHz/24bit en DSD (2.8MHz/5.6MHz). Voorwaar indrukwekkend voor een portable apparaat.