Soms zijn producten nog echt onderscheidend, op een bepaalde manier eigenwijs en heel af en toe zelfs baanbrekend. De producten van het Zweedse luidsprekermerk Guru Audio zijn hier een treffend voorbeeld van. Hier geen rechthoekige kastjes met een zo gering mogelijke breedte voor minder "interieurverstoring", maar luidsprekers die een vormgeving bezitten die vooral is voortgekomen uit hoe ze volgens ontwerper Ingvar Öhman zouden moeten klinken.

Het gevolg is een assortiment dat tot op heden uit slechts drie onderling heel verschillende modellen bestaat, maar die gehoormatig gelukkig wel degelijk veel overeenkomsten bezitten. In deze test besteed ik aandacht aan Guru's referentiemodel de QM60. Niet de meest gemakkelijke jongen in de omgang, maar wel in staat tot heel bijzondere dingen!

De producten van Guru mogen zacht gezegd best als eigenzinnig worden betiteld. Want naast het concept en de vormgeving, is ook de weergave nogal afwijkend te noemen. Mijn eerste kennismaking met dit merk was een demonstratie van de opvallend brede maar ondiepe QM10 monitor op een audioshow. Wie ooit een model van dit merk heeft gehoord begrijpt meteen wat ik op dat moment als eerste heb ervaren. Want de tonale rijkdom, grootsheid en vooral het diepe en krachtige laag zijn echt uniek voor deze kastafmetingen. Wie nu vervolgens denkt dat het dan waarschijnlijk om een bonkend, hoofdpijn verzorgend fundament gaat, kan er bijna niet verder naast zitten. Want naast het echt diep doorlopende laag (gehoormatig 30 Hz) zijn het vooral ook de bovengemiddeld goede timing en het aanstekelijke weergavekarakter wat veel indruk maakt.

Naast het laag zijn trouwens ook het midden- en hoogbereik nogal afwijkend qua presentatie. Naast materiaalgebruik heeft dit onder andere te maken met een compleet andere optimalisatiemethodiek van het wisselfilter en de gebruikte luidsprekerunits. Terwijl namelijk de meeste fabrikanten hun best doen om een zo recht mogelijk frequentiebereik, optimaal fasegedrag en een mooie spreiding te krijgen, wordt er bij Guru meer gestreefd naar een curve die beter overeenkomt met zoals het menselijk oor geluiden opvangt. Hierbij worden bepaalde frequenties bewust wat sterker weergegeven en anderen juist wat meer verzwakt. Een mooi voorbeeld van de Guru denkwijze is de in de QM60 gebruikte tweeter. Naast het beoogde hoge rendement wordt er in het ontwerp niet alleen rekening gehouden met de frequentierespons, maar ook het optimaliseren van de impedantie die ontstaat bij wisselende belastingen. Hierdoor worden compressie en vervorming geminimaliseerd en kan deze tweeter veel meer vermogen dan een conventioneel ontwerp verwerken.

QM60
In tegenstelling tot de bestaande QM10 en de tamelijk nieuwe Junior monitorluidspreker, is het vloerstaande topmodel QM60 (31 cm breed, 35 cm diep en 94,5 cm hoog) van oorsprong niet als commercieel model ontworpen. In basis was dit model namelijk bedoeld als laboratorium instrument om de eigenschappen van het menselijk gehoor beter in kaart te brengen. Het weergeven van complexe akoestische signalen vereist namelijk een neutraal, breedbandig luidsprekersprekersysteem dat in staat is om op nauwkeurige wijze de verschillende timbres zo accuraat als mogelijk weer te geven. Hierbij dient tevens rekening te worden gehouden met de inherent optredende kleuring in het stereo principe door fantoom geluidsprojectie. Een volgende vereiste is om zowel een zeer lage vervorming te realiseren als golfvormen met een zeer hoge nauwkeurigheid te kunnen reproduceren. Als we al deze bijzondere eigenschappen bij elkaar optellen, lijkt deze luidspreker bijna overgekwalificeerd voor hifi-gebruik. Maar werkelijk accurate muziekweergave is nu eenmaal een bijzonder complex totaalgebeuren. Een gebeurtenis waarbij alle vier de hoofdparameters waar dit ontwerp van origine voor is ontworpen (timbre, dynamiek, timing en ruimtelijkheid), bijzonder goed van pas komen. Want wie wil er nu niet een ontwerp dat de werkelijk opgenomen muziekinformatie zo waarheidsgetrouw mogelijk kan weergeven?

Tot zover de uitleg over de oorsprong van deze QM60, maar hoe voldoet deze luidspreker nu eigenlijk in de dagelijkse praktijk? Wie het systeem in werkelijkheid ziet, valt net als bij de andere Guru modellen meteen de afwijkende vormgeving op. Voor tegenwoordige maatstaven nogal breed, voorzien van sterk afgeronde hoeken en groter lijkend dan hij werkelijk is. Mede door de witte hoogglans kleur van mijn testexemplaren en het 4 cm naar achteren plaatsen van de tweeter, waarover later meer - heeft het model wel wat weg van het Franse luidsprekermerk Elipson. De QM60 is een 2-weg basreflex ontwerp, maar wie hem voor het eerst ziet denkt meteen door de met zwart schuim afgedekte openingen in de voet, aan een transmissielijn. Wanneer ik deze onderkant aan een nader onderzoek onderwerp, ben ik toch wel min of meer verbaasd. In plaats van een verwachte voetplaat kijk ik namelijk recht in de halverwege de kast geplaatste baspoort en blijkt de rest van de onderzijde compleet leeg te zijn! Met andere woorden vormen de vier kastwanden van 18 mm MDF voor wat betreft de onderste helft van de kast, bijna een leeg omhulsel. Feitelijk is deze QM60 daarmee dus meer een monitorluidspreker voorzien van een doorlopend onderstel. Maar het wordt nog bizarder, want wanneer ik in de baspijp kijk, blijkt ook de binnenkant van het monitorgedeelte op de twee units en het filter na volledig leeg en dus zonder enige demping te zijn! Iets wat ook duidelijk merkbaar is als ik tegen de kast klop. Aan de voorzijde ontwaar ik ten slotte hoog in de kast de twee eenheden. Voor het laag is dat een 17,6 cm woofer die het enorme bereik van 20 Hz(!) tot 7000 Hz moet weergeven, terwijl vanaf 2000 Hz een 28 mm softdome tweeter met een soort van hoornconstructie wordt ingezet. Doordat deze unit ook nog eens 4 cm naar achteren is geplaatst ontstaat op natuurkundige wijze een optimaal fase- en tijdgedrag. De smalle rand vóór de tweeter zorgt daarbij bewust voor extra reflecties richting plafond. Hierdoor zou het verticale gedrag voor wat betreft de luisterpositie nog wat verder moeten verbeteren. Het rendement is met zijn 88 dB (2,83 volt / 1 meter) voor tegenwoordige maatstaven maar gemiddeld hoog, maar door het gunstige impedantieverloop van gemiddeld 7 Ohm en minimaal 6 Ohm, is er toch een bijzonder gemakkelijk aanstuurbare luidspreker ontstaan. Net zo bijzonder als eigenlijk het complete QM60 concept, blijken de onhandig hoog op de achterzijde aangebrachte banaanstekker aansluitingen. Misschien ideaal voor de fabrikant om de inwendige bedrading zo kort mogelijk te houden, maar visueel wordt het er in de huiskamer natuurlijk niet bepaald mooier op. Ook dient u rekening te houden met zeker één meter extra lengte bij uw luidsprekerkabels. En nog is de koek niet op als blijkt dat in plaats van de zeer veel toegepaste spikes, deze Guru-representanten op een soort van zachte rubberen voeten staan. Volgens ontwerper …hman is de beste koppeling van een luidspreker met de ondergrond helemaal geen koppeling. Want door een harde koppeling worden steevast hinderlijke trillingen en resonanties aan zowel de ondergrond als de kast weer teruggeven, wat de uiteindelijke weergave negatief zal beïnvloeden.