Het Engelse Naim Audio Ltd spreekt al sinds jaar en dag met haar strak vormgegeven, diepzwarte no-nonsense apparaten en de typerende groene verlichtingskleur, enorm tot de verbeelding. Toch gaat onder deze bewust sober gehouden façade, zeker bij de laatste Naim generatie, veel nieuwe geavanceerde technologie schuil. Niet voor niets behoort dit understatement merk momenteel tot één van de toonaangevende spelers op het gebied van echt serieuze en goed klinkende streaming audio toepassingen.
Bij alle actuele aandacht voor dit in populariteit snel stijgende nieuwe medium, zouden we echter bijna vergeten dat Naim ook recent haar volledige geïntegreerde versterkergamma compleet heeft herzien. Evolutie of revolutie en waar is eigenlijk Naim’s nieuwste benjamin, de Nait 5si toe in staat?
Sinds mijn alweer in 2008 gehouden bezoek aan de in Salisbury gelegen Naim fabriek, heb ik nog meer respect en vooral meer inzicht in de denk- en werkwijze van deze eigenzinnige Engelsen gekregen. Want naast de gezellige sfeer en typisch Engelse humor, was het vooral de grote zorgvuldigheid en enorme toewijding waarmee aan de Naim producten werd gewerkt, die mij zo opviel. Achteraf is het ook leuk om te weten dat ik tijdens dat bezoek de eerste prototype onderdelen en schetsen van wat later de Ovator S-600 luidspreker zou worden heb gezien. Maar wat mij uiteindelijk het sterkst is bijgebleven, was het opvallend grote aantal ‘digitale’ ingenieurs in de R&D afdeling en de koortsachtige bedrijvigheid die er heerste over op dat moment voor mij nog deels vreemde en onbekende zaken. Achteraf een duidelijk signaal dat Naim veel van zijn toekomstige pijlen op streaming audio toepassingen zou gaan richten. Dat deze producten vanaf dat moment inderdaad een groot succes zijn geworden, kunnen we inmiddels allemaal ervaren als we in de gerenommeerde audiowinkels om ons heen kijken. Want naast een forse toename aan Naim verkooppunten, zijn het vooral hun netwerkspelers en alles in één apparaten, die booming business zijn geworden. Gelukkig zijn er wat mij betreft ook nog steeds een viertal zeer hoogwaardige en zelfs actueel opgewaardeerde cd-spelers in het programma en worden ook de beroemde NAC voor-, NAP eind- en NAIT geïntegreerde versterkerseries, regelmatig verder verfijnd en verbeterd.
Nait 5si
Wie het bij Naim over versterkers heeft, spreekt doorgaans vooral over de mooie, krachtige en vooral indrukwekkend presterende voor- en eindversterkercombinaties. Als het om geïntegreerde versterkers gaat komt al snel als eerste de mooie Supernait aan bod, met een eindje verderop de scherper geprijsde Nait XS. Maar als het over het instapmodel Nait 5 gaat, wordt het ineens akelig stil. Schijnbaar is het in deze tijd van oprukkende integratie en goedkoop produceerbare klasse D schakelingen, ronduit lastig voor een ‘normaal’ opbouwde geïntegreerde versterker zonder toeters en bellen (geen ingebouwde DAC of streamer), om zich nog te profileren als nuttig en bijzonder. Toch is dat nu juist hetgeen wat deze ogenschijnlijke ‘grijze muis’ nu zo bijzonder maakt. Want waar de mogelijkheden inderdaad niet ‘spannender’ zijn dan het kunnen aansluiten van slechts vier analoge bronnen, één hoofdtelefoon en één paar luidsprekers. Zijn het vooral de gehoormatige prestaties die alles behalve grijs en saai zijn!
Ik maak in onze huiskamer voor onze tweede set al jarenlang met veel plezier gebruik van de voorganger van de Nait 5si, de Nait 5i. Ondanks de ‘slechts’ 2 x 50 Watt aan 8 Ohm en de vier ingangen, geeft deze versterker mij tot de dag van vandaag nog steeds veel muziekplezier. Daarbij is hij probleemloos in gebruik en weet zelfs de meeste testluidsprekers met aplomb aan te sturen. Wanneer de nieuwe 5si uit zijn doos tevoorschijn komt zie ik in eerste instantie eigenlijk helemaal geen verschil. Beide apparaten bezitten eenzelfde goed afgewerkte, ‘slim line’ zwarte gepoedercoate aluminium behuizing (7 cm hoog, 43,2 cm breed en 31,4 cm diep), een uit zink gegoten frontpaneel en een links geplaatste volumeknop met vier verlichte drukknoppen rechts daarnaast. Pas wanneer ze even later pal naast elkaar staan, zie ik dat de 3,5 mm aansluiting op de voorzijde van de 5i, om bijvoorbeeld een mp3 speler aan te sluiten, bij de Nait 5si is vervangen door een 6,3 mm jackplug voor een hoofdtelefoon. Aangezien ook de achterzijde naast de andere typeaanduiding volledig identiek is, verwacht ik dat eventuele veranderingen dus waarschijnlijk vooral onderhuids te zien zullen zijn. Na het verwijderen van beide bovenpanelen is meteen heel goed zichtbaar dat de 5si zelfs geheel nieuw is ontworpen. Niet alleen de ringkerntrafo is behoorlijk vergroot, waardoor het vermogen van 2 x 50 Watt naar 2 x 60 Watt aan 8 Ohm (2 x 90 Watt aan 4 Ohm) stijgt. Maar ook de printlay-out is duidelijk anders en verder geoptimaliseerd, met vooral in het eindversterkergedeelte op kritische plaatsen betere componenten zoals mooie filmcondensatoren. In tegenstelling tot zijn twee duurdere broers kan de 5si net als zijn voorgangers, niet met een optionele voeding worden opgewaardeerd. Dit lijkt jammer, maar niet voor niets is de 5si dan ook aantrekkelijk geprijsd. Hierdoor zijn ook kopers die minder te besteden hebben of minder willen uitgeven, verzekerd van de bekende Naim eigenschappen en bouwkwaliteit.
Luisteren 1
Bij een instapmodel denken veel mensen doorgaans aan een product waar nog wel die bepaalde (prestigieuze) merknaam op staat vermeld, maar wat verder eigenlijk toch een beetje een slap aftreksel van de duurdere modellen is. Dat het bij deze Nait 5si toch wel eens anders zou kunnen zijn, bleek al bij mijn allereerste gehoormatige kennismaking van deze nieuwe Naim geïntegreerde versterkerlijn. Een gebeurtenis die halverwege dit jaar bij de Nuenense hifiwinkel AudioXperience plaatsvond. Naast een paar fasereine Naim Ovator S-400 luidsprekers, stond hier zowel de vorige als de nieuwe generatie van de Nait 5, XS en Supernait, warm en speelklaar opgesteld. Nu is luisteren naar verschillen in een relatief vreemde omgeving altijd wat lastig en soms zelfs tricky. Maar naast het feit dat de luisterruimte bij AudioXperience mij zeer goed bekend is, waren ook de onderlinge verschillen gelukkig snel en goed te herkennen. Wat mij daarbij vrijwel meteen duidelijk werd, is dat naast een duidelijk verdere klankmatige verdieping en rijping, de merkeigen ‘Naim sound’ per opvolgende generatie steeds op subtiele wijze lijkt te worden bijgeschaafd. Hierdoor ontstaat naast de bijna standaard sterke Naim eigenschappen als PRAT (Peace, Timing And Rhythm), toch ook een meer moderne en universeel inzetbare weergave.
Hoewel er bij zowel de Nait 5si als de duurdere Nait XS 2 duidelijke verschillen hoorbaar zijn, is het in deze vergelijking vooral het geïntegreerde topmodel Supernait 2 die met de eer gaat strijken. Zeker met de nieuwe optionele DR voedingen, ontstaat er een plaatje van een versterker. Wordt daar vervolgens ook nog eens de fraaie Naim CDX2 cd-speler aan toegevoegd, dan ontstaat er niet alleen een topklasse high-end weergave, maar ook een nog groter gemak, meer souplesse en als bonus de klankmatige verdieping en complexe harmonische structuren die ook topklasse buizenversterkers zo typeert. Eenmaal weer thuis wordt mij door importeur Latham de keuze geboden welk model ik graag zou willen bespreken. Waar de meeste collega’s waarschijnlijk meteen voor topmodel Supernait 2 zouden gaan, besluit ik echter heel bewust voor de kleine 5si te gaan. Tijdens de demo sluimerde er namelijk al op de achtergrond een bepaalde muzikale magie door, die ik zelfs niet direct bij de duurdere modellen hoorde en mijn nieuwsgierigheid danig wist te prikkelen.
Luisteren 2
Wanneer vervolgens de dag aanbreekt dat Latham medewerker Ed Verkerk de Naim Nait 5si versterker, aangevuld met op mijn verzoek de Naim CDX2 cd-speler en ND5XS netwerkspeler komt afleveren, is mijn adrenalineniveau al behoorlijk gestegen. Na het uitpakken en installeren neemt de Naim setup sprongsgewijs de taak van mijn eigen referentiecomponenten over en blijven uiteindelijk alleen de referentie Master Contemporary C luidsprekers als vaste waarde staan. Kabels zijn in deze nieuwe setting afwisselend typen van AudioQuest en/of The Chord company en na een eerste opwarmfase verwacht ik min of meer een soortgelijke ervaring als bij AudioXperience te horen. Hoeveel de ene situatie van de andere kan afwijken, blijkt meteen weer wanneer in mijn nog aanzienlijk verder geoptimaliseerde luistersituatie, de 5si vanaf het allereerste moment werkelijk als een formule 1 auto uit de startblokken wegschiet. Zelfs zo koud uit de doos is er een gretigheid in de weergave, een moeiteloze verwerking van transienten en een live realisme, wat op zijn zachtst gezegd als bijzonder opmerkelijk kan worden betiteld. Ook Ed Verkerk die toch echt wel een en ander van zijn Naim producten is gewend, zit al snel hoofdschuddend in de luisterstoel en mompelt: ‘ze hebben dat ding echt véél te goed gemaakt’. En waar de eerste indrukken al erg positief zijn, blijken deze eigenschappen na langer aanstaan en een ‘magisch trucje’ zelfs nog een volle stap beter te kunnen worden. Deze magische handeling is feitelijk niets anders dan het standaard bijgeleverde netsnoer te vervangen door een Chord C-power exemplaar. Qua (koperen) geleiders is het feitelijk dezelfde kabel, waarbij het verschil echter wordt gemaakt door de aangebrachte afscherming. Nu hoor ik wel vaker kabelverschillen, maar de C-power snoeren kosten maar weinig extra en het resultaat is vooral bij de hoogoplossende 5si versterker, ronduit spectaculair te noemen! Meer volheid, meer klankkleur, meer rust en nog mooiere en zachter timbre zijn het gevolg.
Dit soort verbeteringen worden ook nog eens extra leuk als er relatief zulke lage bedragen mee zijn gemoeid. Een hogere resolutie weten trouwens wel meer apparaten vandaag de dag neer te zetten, maar bijzonder is dat het Naim daadwerkelijk is gelukt om deze hogere informatiedichtheid nu eens echt te koppelen aan een mooie fijnzinnigheid en een zachtheid zonder week aan te doen, die je maar hoogstzelden bij solid state ontwerpen in deze prijsklasse tegenkomt. Ook de typerende verschillen tussen de ND5XS netwerkspeler (meer verzadigde timbres, breed stereobeeld en een bepaalde muzikale aanstekelijk) en de CDX2 cd-speler (transparanter, meer diepte en hoogte en een verhoogde mate aan realisme) worden bovengemiddeld duidelijk weergegeven zonder ook maar een moment de muzikale waarde aan te tasten. Prachtig is dat al deze gefocusseerde en muzikale energie geheel in dienst van de muziek zelf staat. Het vliegt nimmer uit de bocht en de impact en grootsheid van het geluidsbeeld gaan zelfs mee tot bovengemiddeld hoge volumeniveau’s. Wanneer ik de Nait 5si vervolgens vervang door voorganger Nait 5i, is meteen duidelijk dat de nieuweling op een ander en beduidend hoger niveau weet te presteren. De 5i speelt daarbij tonaal duidelijk wat meer gesloten, is wat rauwer qua presentatie en dynamisch minder expressief dan de nieuweling. Ook tonaal lopen de frequentie extremen bij deze voorganger wat minder ver door en is de weergave minder schoon. Maar zo snel geeft de oudgediende zich nog niet gewonnen, want in enkele gevallen heeft deze oude benadering ook bepaalde voordelen. Vooral bij luidsprekers die net dat extra randje volheid/warmte in het lage middengebied nodig hebben en die bij moderne randapparatuur met hun hoge resolutie, soms net wat schel kunnen overkomen, kan de oude Nait 5i net wat beter op zijn plaats zijn. Ook heeft de 5i door zijn wat beperktere totaalpakket een wat sterkere ritmebenadrukking, waardoor muziek wat vriendelijker en soms wat ‘lekkerder’ over weet te komen. In alle andere gevallen is de nieuwe Nait 5si de absolute winnaar en de allerbeste geïntegreerde solid state versterker die ik tot nu toe ooit in deze prijsklasse heb gehoord!
Conclusie
Terwijl er in hifi land vaak sprake is van hooguit een evolutie, spreek ik bij deze nieuwe Naim Nait 5si mijn welgemeende complimenten uit voor het Naim ontwerpteam. Want wat deze mensen binnen deze prijsklasse weten neer te zetten is echt hoogst opmerkelijk. De bakens zijn zelfs dermate verzet en de prestaties dusdanig verbeterd, dat ik dit keer zelfs de kreet ‘revolutie’ in mijn mond durf te nemen. Want deze 5si kan in een juiste setting voor verrassing na verrassing zorgen. Enerzijds is er het heel homogene geluidsbeeld met een natuurlijke zachtheid waarbij alles helemaal in balans is. Maar in plaats van grijs en saai weet deze Nait 5si ook nog eens echt met alle muzieksoorten en stijlen te boeien. Hier geen monotoon en eendimensionale weergave, maar muzikanten van vlees en bloed. Voeg daarbij kracht, dynamiek, expressie, transparantie en tonale rijkdom en er staat een versterker voor mij die ook op termijn nog steeds zal blijven boeien en verrassen. Kijk ik naar de grotere Naim broers dan bieden die nog wat meer rust, gelatenheid en vooral in geval van de Supernait 2, een krachtiger laag met een schaalgrootte die nog meer richting een 1:1 verhouding gaat. Maar wat de 5si door zijn eenvoud, uitgekiende printlay-out en ultrakorte signaalwegen zo uniek en aantrekkelijk maakt, is de enorm aanstekelijke wijze waarop hij muziek maakt. In bepaalde gevallen lijkt het wel of de software bijna rechtstreeks met je hersenen wordt verbonden en er bijna geen artificiële barrière meer bestaat. Juist daarin zit de unieke kwaliteit die de Nait 5si voor mensen die daar gevoelig voor zijn, misschien wel tot de werkelijke ster van het huidige Naim Nait versterkerprogramma maakt!
Prijs: Naim Nait 5si € 1.300,-
Latham Audio
tel: 013-5082411
e-mail: info@latham-ci.com
Website: www.latham.nl
