Een op unieke wijze vormgegeven liefdesdrama uit Portugal. Regisseur Miguel Gomes is van oorsprong filmwetenschapper. Tabu gaat dan ook misschien nog wel meer over film dan over de liefde. Voor wie er voor open staat een ware belevenis; kijkers met het motto 'doe maar gewoon dan doe je gek genoeg' zullen eerder het label 'kunstzinnige aanstellerij' in de aanslag hebben, want dit is een zeer eigenaardige film.

De titel verwijst naar een berg in Afrika, aan de voet waarvan de tweede helft van de film zich afspeelt, maar vooral naar de gelijknamige klassieke film van F.W. Murnau (Nosferatu) en Robert Flaherty (Nanook of the North, The Man of Aran) uit 1931. Net als in die film zijn er twee delen: Paradise en Paradise lost, alleen is de volgorde nu andersom. Overeenkomsten zijn verder de exotische locaties, een tragisch liefdesverhaal en het beeld van een knipogende krokodil.

Paradise Lost speelt nu in het hedendaagse Lissabon, en wordt voorafgegaan door een proloog waarin een ontdekkingsreiziger door het oerwoud trekt en eindigt in een krokodil. Het blijkt een oude film waar Pilar naar zit te kijken in de bioscoop. Pilar is de buurvrouw van Aurora, een goklustige oude vrouw met een weinig toegankelijke zwarte dienstmeid. Als het slechter gaat met Aurora vraagt zij Pilar op zoek te gaan naar haar oude minnaar Ventura.

In het paradijselijke tweede deel is deze Ventura aan het woord, om het bijzondere verhaal te vertellen van zijn onmogelijke liefdesaffaire met Aurora, een halve eeuw eerder in Afrika. Een tragisch verhaal gelardeerd met droogkomische momenten en lullige jaren 60 muziek. Opnieuw duikt er een krokodil op. Een veel kleiner exemplaar, huisdier van Aurora in de koloniale plantage waar ze woonde.

Meer nog dan door het verhaal valt de vorm van Tabu op. De film is geschoten in zwart-wit en heeft het oude smalle beeldformaat (4:3). De cinematografie verwijst vaak naar de periode van de zwijgende film. Ook in het deel dat in het heden plaats vindt wordt vaak expres heel kunstmatig geacteerd, in eindeloos meanderende dialogen met vervreemdend effect. In het tweede deel zie je de personages wel spreken maar hoor je ze niet, net als in The Artist. Het geluidspoor wordt gevuld door natuurgeluiden en de voice over van de regisseur, in de rol van Ventura.

Tabu is een rijke film die je op veel manieren kunt bekijken en interpreteren. Voorwaarde is dat de tegendraadse vorm niet als een barrière ervaren wordt. Zoals vaak geldt hier: inspanning loont. Daarbij is het genieten van de bijzondere, melancholieke sfeer die opgeroepen wordt door de prachtig geconstrueerde nostalgische beelden.

Aanvullende informatie:
Portugal, 2012
Speelduur: 113 minuten
Regie en scenario: Miguel Gomes
Productie: Sandro Aguilar, Luís Urbano
Camera: Rui Poças
Montage: Telmo Churro, Miguel Gomes
Art direction: Bruno Duarte
Muziek: Joana Sá
Met: Teresa Madruga, Laura Soveral, Ana Moreira
Beeld: 4:3 anamorf, zwart-wit
Geluid: DD 2.0
Uitgave: Contact Film
Distributie: de Filmfreak