25 jaar ervaring met HiFi, electronica én muziek geeft mij de mogelijkheid om sommige dingen misschien wat helderder te zien. Een aantal van die “helderheden” wil ik graag met jullie delen.

Een ingezonden artikel door Teatse Vogelaar - Red.

MP3

Laatste jaren heeft er een explosie plaats gevonden van digitale technieken en dat heeft ons een hoop leuks gebracht. De MP3 speler is daar een leuk voorbeeld van. Critici hebben het nu al over de verloren MP3 generatie en ze weten van gekkigheid niet hoeveel kwaads ze wel niet moeten vertellen om de mensheid te overtuigen dat er werkelijk niks van deugt. Laten we eerlijk wezen…de jeugd (en velen met hen) genieten volop van het nieuwe speeltje en ergens vermoed ik dat het downloaden van muziek misschien de branche juist wel stimuleert in plaats van afremt. Belangrijker is dat de meeste van die MP3 zwartpraters niet weten dat je MP3 in allerhande kwaliteiten kunt krijgen en dat de kwaliteit aanmerkelijk verder toeneemt bij hogere bitfrequentie 128khz. 196khz. of 320 khz (ten koste van discruimte). Het lijkt ons nu haast onmogelijk dat we vroeger in zwijm vielen bij het luisteren naar een goed cassette-deck waarvan de belangrijkste eigenschappen wel de ruis en valse muziek en snel vervliegende hoge frequenties waren. De jeugd heeft het beter bekeken want dié problemen heeft MP3 in ieder geval niet.  

DVD

Wat een oase van rust en gelijkvormigheid had kunnen worden is in een klein choasje geëindigd. Bediening is voor oudere mensen veelal niet te begrijpen, aanvangs-menu’s zijn soms in het geheel niet leesbaar, verspringende streepjes laten niet zien bij welk woord of zinnetje ze behoren om nog maar te zwijgen over ondertitel-instellingen of geluidsinstellingen. Oervervelende voorfilmpjes en niet weg te zappen aankondigingen. Wat een verademing als je eindelijk eens een keer een film hebt die direct start. Welke maatschappij durft het aan om de boel eens flink op te schonen en de bediening te stroomlijnen?  Het zou me niks verbazen als er slimme jongetjes waren die een DVD op de computer helemaal uitkleden en dan zónder al die poespas in veelvoud op de (zwarte) markt brengen en daar veel succes mee hebben. Het voldoet in een behoefte.

Beeldschermen

Regelmatig kom ik bij mensen thuis waarvan ik toch echt vermoed dat ze niet helemaal achterlijk zijn. Zij gingen mee in de maalstroom van de platte TV’s en als ik dan het resultaat zie dan begin ik meteen tóch te twijfelen aan de verstandelijke vermogens. Hoe kan een intelligent mens kijken naar een voetbal als een rugbybal, de zon als een peer en mensjes als ingekorte lilliputters. Is het zo moeilijk om te begrijpen dat je een 4:3 film nooit in 16:9 kúnt krijgen, alle foefjes en praatjes van verkoper en fabrikant te spijt? Het is kiezen…óf beeldvervorming of gedeeltjes weglaten. Een 4:3 uitzending kijk je als 4:3 en dan heb je dus twee zwarte balken aan de zijkant. Geloof me, na 10 minuten zie je dat niet meer. Ergens heb ik wel een vermoeden over deze kromme manier van verkoop-consumentenvoorlichting. Een PLASMA-scherm brandt op deze manier onherroepelijk in en zal dus meestal op de stand “automatisch” worden geleverd. Een LCD scherm echter heeft dit probleem in het geheel niet en kan dus rustig in de stand 4:3 gebruikt worden. Ander merkwaardig fenomeen is dat de helderheid en kleur vanuit de fabriek vaak véél te hoog staan. Komt dit doordat in de winkel alle schermen een verbeten strijd moeten voeren tegen elkaar?? Laat maar wat zakken die helderheid (zwart wordt zwarter) en probeer eens digitale trucs als ruisonderdrukking en “sharpness” uit te zetten. Resultaat is vaak een veel natuurlijker en beter beeld.

Beeld én geluid

Hebt u wel eens een leuke muziekfilm gezien op je LCD, van een liveconcert bijvoorbeeld, met het geluid over je stereo? Nooit opgevallen dat het beeld soms sterk achterloopt ten opzichte van het geluid? Ook met een HDMI/DVI aansluiting is het mij nog nooit gelukt om beeld en geluid in de pas te laten lopen. De eveneens aangesloten TV laat overduidelijk de traagheid van de LCD schermen zien. Eerst hóór je de drummer en een fractie later zie je pas wat hij eigenlijk deed. Tóch zijn er in Nederland 10-duizenden mensen die zo’n situatie thuis hebben. Zien die dat niet??? of zagen ze het wél maar werden ze door de winkelier met een kluitje in het riet gestuurd??

Een aantal merken heeft inmiddels een LIPsync. functie ingebouwd in hun home-theater-receiver waardoor je (mits het geluid digitaal is aangesloten) het geluid óók een hoeveelheid extra vertraging kan geven om de boel weer in de pas te laten lopen (bij mij het maximum 200 msec). Ik heb echter sterk het vermoeden dat de beeldvertraging ook voor een deel wordt veroorzaakt door het DVDtje ofwel door de toegepaste manier van registreren (compressie?). De LIPsync knop zal dan regelmatig moeten worden bijgesteld. Wordt het niet tijd voor de industrie om een vaste vertraging voor het beeld af te spreken. (neem maar lekker ruim dan heeft de processor alle tijd om dingetjes uit te rekenen) en pas daar de vertraging van het geluid op aan.

Natuurlijk zou de processor in de toekomst naar de DVD-speler moeten worden verplaatst al was het alleen maar om ervoor te zorgen dat de muziekliefhebber óók naar meerkanaals Super-audio en meerkanaals DVD-audio kan luisteren (wat met de digitale verbinding niet kan). Prettige bijkomstigheid is dat de processor uit de receiver kan verdwijnen en daarmee ook alle overbodige Dolby en surround-ellende.

SA versus DVD-audio

Voor geen van beide formats is grote belangstelling. Dat kan ik me wel voorstellen gezien de goede kwaliteit van de huidige CD spelers en de huidige platenspelers. De jarenlange onduidelijkheden hebben de verkoop ook niet bevorderd. Ik vermoed dat SA méér is uitgevonden om kopiëren tegen te gaan én om een meerkanaalweergave mogelijk te maken dan om ons een kwaliteit te bieden die de langspeelplaat voorbijstreeft. Dat ik de kwaliteit van DVD-audio mooier vind en dat ik 4 maal zoveel repertoire op DVD-audio heb staan zal wel aan mijn smaak liggen. Had ik niet gehoord dat een grote electronica-producent al gestopt was met SA? Las ik niet in de engelse vakbladen “the failed format SA”? Las ik niet ergens dat zelfs in de grote studios ALLE bewerkingen in het PCM domein werden uitgevoerd en dat pas in het allerlaatst de SA vertaling wordt toegepast? Mogelijk luister je dus naar DVD-audio (PCM) als je SA beluistert.

Stereo.

Gelukkig lees je dat stereo weer stevig in de lift zit en dat is heel begrijpelijk. Overzichtelijk, gemakkelijk te bedienen, een prima geluidskwaliteit en voldoende LP’s en CD’s beschikbaar.

De mensheid komt terug op het slechte geluid uit de satellietsetjes met bonkerig subwoofertje. Als de winkelverkoper nu de klant vertelt dat hij wél precies in het midden moet gaan zitten dan kunnen we in de toekomst weer een hele nieuwe generatie luisteraars verwelkomen die kwaliteitsweergave  hoog in het vaandel hebben staan.

Oneens?

Misschien zijn er een paar mensen die het niet met mij eens zijn. Stuur je reactie naar teatse@hifi.nl en we hebben het er nog eens over….

Teatse Vogelaar