Door Patrick van den Bergh

Patrick van den Bergh beschrijft in 5 artikelen zijn indrukken van drie dagen VAD Show. U leest hieronder deel 4, waarin aandacht voor Audiac.

Audiac
www.audiac.nl

Na de beleving van Eurogram’s realiteits-theorie besluit ik dat het tijd wordt om weer eens heerlijk weg te zakken in de beleving die Home Theater heet. Want alhoewel ik een stereo-weergave absoluut geen straf vind om te beluisteren, kan ik mijn emotie, behoeftes en beleving toch nét wat beter stillen bij een optimaal op- en afgestelde Home Theater. Ergens in de gangen had ik nog een gesprek met een fervent ‘High-End’ stereo-liefhebber die het betreurde dat zijn voorkeur wel haast verdrongen leek te worden door al die Home Cinema’s. Een beetje oneerbiedig vond ik het vergelijk want naast Home Cinema is het absoluut ook mogelijk om een ‘State of the Art’, ‘High-End’ Home Theater te realiseren waarin een optimale beeld- en geluidsweergave samen smelt. In de demonstratieruimte van Audiac hoop ik dit “Home Theater Nirvana” aan te treffen. Met Lexicon processing, een Lexicon multi-speler, Lexicon en Mark Levison versterking, een set-up van Revel luidsprekers inclusief subwoofer en een JVC Dila DLA-HD2K projector en Steward scherm zou het in ieder geval geen probleem moeten zijn om dit te realiseren.

De demonstratieruimte van Audiac is verdeeld in twee compartimenten, gescheiden door een valse muur. Aan de ene kant de Home Theater opstelling en aan de andere kant een stereo-opstelling van Wilson Audio luidsprekers en Arcam apparatuur. Ik stel jullie ‘nieuwsgiergheid’ naar mijn bevindingen, en of het ‘Home Theater Nirvana’ ook bereikt werd, met betrekking tot de Home Theater opstelling nog even op proef. Met de realiteitstheorie van Eurogram nog vers in het gehoor, richt ik mij eerst tot de stereo-opstelling van Audiac.

Bert Bazuin van Audiac deelde mij mee dat Audiac er ditmaal voor gekozen had om aan te tonen dat ook met een redelijk betaalbare voor- en eindversterker inclusief bron, een luidsprekersysteem als de Wilson Audio Watt/Puppy 7 tot een absoluut genietbare set te maken is. De alweer 7de generatie van het inmiddels 18 jaar oude Watt/Puppy werd aangestuurd door een Arcam P1 monoblok. Voorversterking kwam voor rekening van de Arcam C30 en als bron werd gebruikt gemaakt van de Arcam CD33, allen uit de FMJ range. Bekabeling werd verzorgt door Crystal Cable, flinterdunne luidsprekerkabels en interconnects maar met een absoluut hoogwaardige geluidskwaliteit. Tot ieders verbazing wisten de relatief kleine Arcam mono-endversterkers de Watt/Puppy’s met groot gemak aan te sturen, gezien het redelijke rendement van de Watt/Puppy eigenlijk niet zo geheel verbazingwekkend trouwens. Het geluid dat voortgebracht werd door deze set lag lekker in het gehoor. Een behoorlijk ruimtelijk beeld met voldoende diepte, een ietwat middelmatige hoogte-afbeelding waarin muzikaliteit voorop stond. De Watt/Puppy’s zetten een goed en gecontroleerd laag neer, een breed middengebied en vloeiend hoog, alles in coherentie.

Tijdens het nummer ‘Buzz’ van Ben Allison vielen echter wel een aantal zaken op waardoor de audiofielere luisteraar deze set zeker verder zou gaan ‘tweaken’. Het nummer kenmerkt zich door zijn polyritmes. Contrabas, sopraan en tenorsax, piano en meesterlijke drums zorgen voor een complexiteit aan ritmes die verder wordt aangevult door diverse ‘buzzzzzz’ geluiden, afkomstig van paperclips en bundeltjes takken die aan de snaren van zowel contrabas als piano zijn bevestigd. Het nummer weerspiegelt de drukte en levendigheid van de stad New York en kent daardoor een diversiteit aan emotie, spanning en opwinding. Het geheel werd, muzikaal gezien, overtuigend gebracht maar de complexiteit aan ritmes zorgde dat het systeem enigszins dicht slibde. Het overzicht op de verschillende ritmepatronen tijdens de drukkere passages was wat zoek. Ook vond ik niet de volledige resolutie,van bijvoorbeeld de contrabas, de kickdrum en de aanwezigheid van de ‘buzzzzz’geluidjes terug in het geluidsbeeld. Iets wat later ook weer werd bevestigd tijdens het beluisteren van ‘Fanfare for the Common Man’. Muzikaal gezien was de set absoluut genietbaar maar het stuwen, de drive of impact, het scheuren van een saxofoon en een bepaalde hoeveelheid resolutie was iets dat ik miste in het geheel. Desondanks heb ik toch absoluut kunnen genieten van de muzikale weergave zoals die werd neergezet door deze set-up en Audiac is er, mijns inzien, dan zeker ook in geslaagd om de bovengenoemde doelstelling te verwezenlijken.

We hebben genoeg stereo-weergaves gehoord en het wordt tijd om de verlichting aan de andere zijde van de demonstratieruimte te gaan zoeken. Benieuwd of het ‘Home Theater Nirvana’ bereikt wordt?

Een Lexicon RT-10 multi-speler dient als bron voor de verschillende DVD’tjes die gedraaid worden. Processing en voorversterking van het mutlichannel-signaal komt voor rekening van de Lexicon MC12V4. Als eindtrappen wordt gebruikt gemaakt van een Lexicon CX7, een 7-kanaals eindversterker die 140 Watt aan 8 Ohm levert aan alle kanalen. De Lexicon CX7 dient om de twee surrounds en center-luidspreker aan te sturen. Twee Mark Levison’s 431 eindversterkers mogen de frontkanalen voorzien van de nodige stroom. Kniesorig als ik ben, maak ik al mijn eerste ‘bezwaar’ waarom men gekozen heeft voor verschillende merken eindtrappen? Dit was echter totaal niet bewust gedaan maar meer omdat men ook de Mark Levison’s nu eenmaal wilde tonen en ‘showen’. Net als bij de stere-opstelling ook hier weer gekozen voor bekabeling van het merk ‘Crystal Cable’.

Als front-luidspreker is gekozen voor de Revel Ultima Studio, een 3-weg luidspreker met een frequentiebereik van 31Hz tot 18Khz op het F1 punt. Het centerkanaal wordt vertegenwoordigd door een Revel Ultima Voice, geplaatst op zijn originele stand. De Revel Ultima Gem, een twee-weg luidspreker met een frequentiebereik van 46Hz tot 16Khz F1, mag de surround-activiteit voor zijn rekening nemen. Als subwoofer heeft Audiac gekozen voor de nieuwe Revel SUB30. In de kast huizen twee 15” drivers, waarvan een werkzaam is als een passieve radiator, het vermogen van de actieve aansturing bedraagt 1000 Watt (1400 Watt piekvermogen). Het frequentiebereik van deze subwoofer loopt vanaf 18Hz F3.

De calibratie van het geluidssysteem is gedaan middels de V4 software en 4 meetmicrofoons welke geleverd worden bij deze software. Enkel de SPL-levels zijn gecalibreerd waarbij men 80Hz als cross-over frequentie heeft gekozen, de mogelijkheid tot room-EQ heeft men niet toegepast.

Zoals u al heeft kunnen lezen in het VAD `04 Verslag 4 heeft men bij Audiac de JVC Dila DLA-HD2K projector, met een eigen scaler, gebruikt voor de beeldweergave op een Steward 16x9 scherm. De projector, met een resolutie van 1920x1080, is geschikt voor HD-weergave en meermaals waren er dan ook verschillende demo’s in HD te bewonderen. De projector is volgens de ISF-normering zelf door Audiac gecalibreerd. De beeldweergave bij Audiac was dik voor elkaar alhoewel restlicht nog veel roet in het eten gooide voor wat betreft schaduwdetails en absolute diepte in het beeld.

Verschillende muziekregistraties op het DVD-medium passeerden de revu en helaas viel mij al direct op dat de frontstage en het surroundveld, dat door de twee Revel’s Ultima Gem, werd neergezet, geen tot nauwelijks relatie met elkaar hadden. Gezien de grote verschillen tussen de Studio’s en Gem’s natuurlijk geen verrassing. Om de sonische aspecten wat beter te kunnen beoordelen werd gekozen voor de bekende film “Lord of the Rings The Fellowship of the Ring”, uiteraard de regio 1 Platinum Edition van New Line. Onder andere ‘chapters’ 34 ‘A Journey in the Dark’, 35 ‘Balin’s Tomb’ en 36 ‘The Bridge of Khazad-dum’ kwamen aan bod.

De film ‘Lord of the Rings The Fellowship of the Ring’ is een waar meesterwerk op het gebied van surroundsound. Zowel uiterst subtiele, holografische geluidsvelden, een omringende en prachtige ‘score’ alsook uiterst explosief geweld omringen de kijker in een 360 graden geluidsbeeld dat je het beste kunt vergelijken met een halve hemisfeer. De set-up zoals gekozen door Audiac wist dit geluidsveld helaas niet te vertalen naar een allesomvattende ‘Home Theater Nirvana’. Zoals al eerder werd opgemerkt stond de frontstage en het surroundveld van de twee surround-luidsprekers niet met elkaar in relatie, iets wat direct de mogelijkheid tot het scheppen van een 360 graden geluidsbeeld drastisch beperkt. Wanneer de magistrale ‘score’ van Howard Shore tot leven kwam, werd het surroundveld en de frontstage te overduidelijk gescheiden. Maar ook op het gebied van het ‘pannen’ van het geluidsveld waren de fronts en surrounds te duidelijk anders van elkaar, tonale verschillen worden merkbaar en gaten in het geluidsveld beginnen te vallen. De mijnen van ‘Moria’ klonken niet als een geheel, waarbij echter wel opgemerkt mag worden dat de Revel Studio’s opmerkelijk mooi een hoogte-afbeelding wisten te portreteren. De SUB30 subwoofer deed overtuigend zijn werk in het LFE-gebied. Laag, gecontroleerd en strak, stil wanneer het stil moest zijn en grommend tot simpelweg bulderend wanneer dit gevraagd werd. De wat hoog gekozen cross-over frequentie van 80Hz zorgde echter weer voor lokaliseerbaarheid van de subwoofer, in plaats van het totaal verdwijnen in het geluidsveld. Ook had deze wat hoog gekozen cross-over frequentie tot gevolg dat de ruimtelijke informatie, die normaliter door het laag uit het kanaal gedragen wordt, verloren ging en de afbeelding duidelijk kleiner maakte dan ik gewend ben bij deze surroundtrack.

Dat elk component binnen de gekozen opstelling beter kan presteren, ben ik van overtuigd. De Lexicon MC12 is een absoluut mooie surroundprocessor, de versterking van zowel Lexicon alsook Mark Levinson bieden voldoende power, subtiliteit en stabiliteit om de luidsprekers tot een hoog niveau aan te sturen. De Revel luidsprekers kenmerken zich door een prettig en neutrale klankmatige signature met een goede resolutie en mogelijkheid tot een 3D afbeelding van het geluidsveld. En dat de JVC Dila DLA –HD2K tot betere prestaties in staat is wanneer er iets meer zorg of aandacht besteed was aan het rest- en omgevingslicht staat buiten kijf. Alles bij elkaar bracht mij echter niet het ‘Nirvana’ waarop ik eigenlijk een beetje gehoopt had. Jammer, want de aanwezige apparatuur was er zeker tot in staat.

Klikt u hier voor het volgende artikel

Tip: leest u ook:

Impressie 3 - B&W Nederland
Impressie 4 - Toshiba
Impressie 5 - Eurogram
Impressie 7 - Malcolm J. Latham