De afgelopen week berichtten diverse media over een apparaatje dat tussen mp3-speler en hoofdtelefoon moet worden geplugd. Hiermee zou het geluid beter worden, en zou gehoorbeschadiging voorkomen kunnen worden.
Het is een hot item: gehoorbeschadiging door mp3-spelers. Iedereen weet inmiddels wel dat de hele dag naar harde muziek luisteren schadelijk is voor het gehoor. Overheden staan onder druk "om er iets aan te doen", en onderzoekers geven aan dat een grens van 85 Decibel moet worden aangehouden om ervoor te zorgen dat de volgende generatie niet op hun veertigste al aan het gehoorapparaat moet.
En tegelijkertijd is er in diverse publicaties over hifi en geluid enige beroering gaande over het minder goede geluid van gecomprimeerde muziekbestanden. En dan gaat het niet alleen over mp3, maar ook over de volledig platgedrukte bronbestanden op gewone cd`s. Muziek wordt steeds "luider" geproduceerd, met steeds minder dynamiek. Alleen daardoor al lopen luisteraars met hoofdtelefoons een verhoogd risico.
De Amerikaanse firma Intunition speelt handig in op deze feiten door een gadget aan te bieden die beide problemen op zou lossen. Voor ongeveer veertig euro kunt u een Clari-Fi bestellen die volgens de fabrikant het slechte geluid van mp3 spelers gladstrijkt, en tegelijkertijd het gehoor beschermd tegen geluidspieken.
De fabrikant onderbouwt de werking van het apparaatje (ja, het is een apparaatje, want het schijnt wel degelijk electronische componenten te bevatten, en voeding te trekken uit de hoofdtelefoonuitgang van de muziekspeler) alsvolgt: de scillia - haarvormige sensoren in het binnenoor die trilling omzetten in waargenomen geluid - zetten zich bij toegenomen geluidsdruk als het ware schrap. Het oor past een natuurlijke demping toe. Bij plotselinge, harde geluiden heeft het oor geen tijd om zich aan te passen, en ook een constante geluidsdruk die te hoog is kan funest zijn. De scillia breken af, en permanente gehoorvermindering is een feit. Mensen zetten, om de natuurlijke demping van het oor te omzeilen, hun mp3 spelers steeds harder. In gecomprimeerd geluid zitten echter ook digitale artefacten die het geluid verslechteren (scheller maken). Bij oudere luisteraars zijn (door natuurlijke veroudering en langere blootstelling aan geluid) al een aantal van deze haartjes afgebroken. Maar het oor blijft gevoelig voor vervorming en hoogfrequente geluiden, waardoor luistermoeheid wordt veroorzaakt.
De Clari-Fi filtert deze hoogfrequent geluiden kennelijk, en zorgt er volgens de fabrikant meteen voor dat pieken in het volume worden onderdrukt. Het filteren van digitale artefacten is - door middel van een eenvoudig aktief netwerkje - heel goed mogelijk, hoewel hoogfrequente informatie eigenlijk per definitie ontbreekt in gecomprimeerde digitale muziek. Bovendien zal de compressie die de Clari-Fi toepast er juist voor zorgen dat het gemiddelde volume waarmee men luistert alleen maar toeneemt. En laat juist dat nu de grote boosdoener zijn bij gehoorbeschadiging.
Of de Clari-Fi werkt en hoe hij klinkt kan zonder testexemplaar niet worden vastgesteld. Dat het verstandig is om niet de hele dag naar luide muziek te luisteren is wel een feit. Maar ga dat de jeugd maar eens wijsmaken. De mp3 speler is een cultuurverschijsel, en een must om je tegenover anderen te profileren. Er is dus meer nodig dan een technisch snufje om de jongere generaties tegen gehoorverlies te beschermen. Verstandig omgaan met de volumeregeling is vooralsnog de beste oplossing.
