Marantz en Mordaunt Short

Toys for big boys

Tijdens de Lenteshow in de Doelen in Rotterdam liep ik over de stand van Marantz en voor de zoveelste keer sprongen de Mordaunt Short luidsprekers er uit. Ik zag de prijs, het uiterlijk, hoorde het geluid en een plannetje groeide. Stel nu eens, bedacht ik, ik ben geen 47 maar nog maar 17 jaar. Ik loop een krantenwijk, doe wat klusjes en krijg zakgeld. Geen vetpot om te verteren maar ik wil toch graag een goed geluid hebben in mijn kamer. Dat kan niet voor een luttel bedrag, dus er moet geld worden uitgegeven. De vraag is dan waaraan. Mijn ruimte bij mijn ouders in huis is beperkt, ik wil twee kleine luidsprekers, een versterker die mee kan groeien en een dvd speler voor muziek, beeld en mp3. Waar laat ik dan mijn geld en aan welke merken geef ik het uit. Met die gedachte in het achterhoofd en dat ook zo uitgesproken bij Marantz, kwamen we samen op een set bestaande uit een paar Mordaunt Short MS902 speakers, een Marantz PM6010 KI Signature versterker en een DV4200 dvd speler van hetzelfde merk. Het zou allemaal wat anders lopen dan ik dacht. Oh de apparatuur kwam wel, maar het krantenwijk idee verdween voor een groot deel. Niet vanwege het budget, maar vanwege het geluid en de mogelijkheden. Een relaas van een ontdekking in audioland.

Mordaunt Short

De Engelse luidspreker markt is jarenlang gedomineerd door B&W, Kef, Tannoy en vele andere roemruchte merken. Met wisselend succes was een speler in deze categorie Mordaunt Short. Kenmerkend misschien dat mijn vrouw die overgoten wordt met merknamen nog nooit had gehoord van deze reeds meer dan 35 jaar producerende Engelse unit en kastenmaker. In oude tijdschriften komt de naam toch heel regelmatig voor en in de historie zijn wel wat succesnummers aan te wijzen. Veelal in de budget sector waar het ontzettend hard knokken is om je product naar voren te schuiven. De laatste ontwikkeling van MS is gemaakt in de Declaration Series waartoe de MS902 behoort. Kenmerkend voor deze serie de afwerking met afgeronde kanten en een met aluminium bedekt front. Leverbaar zijn mini monitors, vloerstaanders, subwoofer en center speaker. De prijzen zijn bescheiden en beginnen met 258,- euro voor een paar MS902. Dat past dus prima in het krantenwijk idee. Als de kasten uit de doos komen valt direct de opvallend fraaie afwerking op. Het front glanst zacht en laat zich combineren met vrijwel elk interieur. De houtafwerking is veel beter dan je zou verwachten voor deze prijs en is ook op de naden strak. De units bestaan uit een 130 mm woofer en een 25 mm tweeter. De woofer conus is volkomen glad (CPC continuous profile cones) aluminium en kleurt bij het front. De ophanging is van rubber. De woofer ziet er gaaf uit zo zonder stofkap of een andere overgang. De eveneens in eigen huis ontwikkelde aluminium tweeter wordt beschermd door een metalen gaasje. Een ovale zacht glooiende vorm van het front paneel helpt mee diffractie te voorkomen.

Marantz en Mordaunt Short

Bijna alles gaat altijd open en het inwendige verbaasd nog meer dan het perfecte uiterlijk. De kast heeft rondom wanden van minimaal 2 cm dik MDF. Stevig genoeg lijkt me in verhouding tot de buitenafmeting, maar toch heeft MS gemeend een brace aan te moeten brengen om de zijwanden nog stijver te maken. Het filter is tegen de aansluitterminals gekit en bestaat uit slechts twee componenten. Een spoel voor het laag en een condensator voor het hoog. Met 6 dB/octaaf filtering vraag je nogal wat van de units, maar het eindresultaat kan verassend zijn. De units zelf zijn afgeschermd, plaatsing dicht bij een monitor of een tv toestel mag daarom. In de kast is een matige hoeveelheid demping aangebracht in de vorm van BAF. De reflexpoort aan de achterzijde meet 4,5 cm in diameter en heeft een lengte van 8 cm. De aansluitingen verdienen een extra pluim. Stevige vergulde bussen kunnen spades, blank draad en banaanstekers aan. Menig fabrikant van veel duurdere kasten kan niet tippen aan de hier geboden kwaliteit. Het zoveelste dat uitstijgt boven de middenmoot. Nog enige technische zaken, afmetingen 305 x 180 x 240 mm, gewicht ca. 5 kg per stuk, rendement 89 dB. Nominale impedantie 8 Ohm, leverbaar in kersen en zwart. Geplaatst op een stand van het ter ziele gegaan Target staat er een sierraadje (kersen) in de kamer dat eindelijk muziek mag gaan maken. En hoe!

Marantz PM6010 KI Signature en DV4200

Van de lezer mag worden verondersteld Marantz beter te kennen dan met Mordaunt Short het geval was. Marantz ooit opgericht door Saul Marantz heeft vele eigenaren gehad en weet zich altijd verzekerd van een plek op de wereldmarkt. Ken Ishiwata, de keukenmeester van Marantz, buigt zich met regelmaat over de ontwerpen om dingen te verbeteren (in de nieuwe producten van MS heeft hij ook een vinger in de pap). Zijn verrichtingen aan een apparaat dragen de naam KI Signature, een lijn waartoe deze versterker behoort. De PM6010 doet groot aan. De afmeting is 44 x 14 x 34 cm. Het vermogen dat geleverd kan worden is 50 Watt aan 8 Ohm en 70 Watt aan 4 Ohm. De voeding is niet in staat het vermogen te verdubbelen, maar bedenk we hebben het over een versterker van 369,- euro. Vier ingangen zijn voorzien, tape, cd, tuner en phono MM. Er is een source direct schakeling en tape en cd-r monitoring is voorzien. De afstandsbediening kan het volume (met mute als enige) regelen. Alle andere functies vragen een loopje naar de versterker zelf. Al met al een versterker zoals verwacht kan worden in deze prijsklasse met een luxe uitstraling en waar in audiofiele zin over is nagedacht. Jammer dat de luidspreker aansluitingen slechts blank draad accepteren. Het oxidatie gevaar ligt op de loer. Het zal wel weer de regelzucht uit Brussel zijn die een normale aansluiting verbiedt.

De DV4200, te koop voor 449,- euro, is de meegeleverde dvd speler. Vooraf een opmerking, het is de eerste dvd speler in huize Van Es, dus verwacht van mij geen gegrond oordeel. Ik heb met de speler gewerkt alsof het een cd speler betrof, dus daar wel een mening, en als dvd speler. Ik heb altijd gezegd de eerste dvd speler in mijn huis vind ik of schitterend of helemaal niets, want ik heb geen vergelijk. Dat ik films ben gaan kopen en nu zelf ook permanent een dvd speler heb staan, geeft wel aan dat het medium mij heeft gegrepen. Hoe beschrijf ik later. Eerst de techniek. De voorzijde is een plastic front dat afwijkt qua kleur van de PM6010. Jammer dat zou beter kunnen. De achterzijde laat vele aansluitingen zien. Optisch en coax digitaal. S-video, 2 x scart (één met RGB), audio uit via cinch, video out via cinch. In het apparaat een loopwerk dat cd, cd-r, cd-rw, dvd en mp3 speelt (gecontroleerd). Geen VCD of S-VCD (ook gecontroleerd). PAL en NTSC software laat zich weergeven. De D/A conversie geschiedt met 24 bit /96 kHz converters voor het geluid en normale 10 bit voor het beeld. De verschillen in beeldtechniek van dvd gaan vooralsnog aan mij voorbij. Via menu’s is het apparaat makkelijk in te stellen. Zelfs een onbenul op dvd gebied als ik weet toch snel alles zo te zetten dat mijn tv en mijn audio set geheel naar wens werken. De dikke handleiding helpt mij een aardig handje, is duidelijk en to-the-point. De dvd afstandsbediening krijg ik niet aan de praat voor de versterker, maar dat kan aan mij liggen. In de menu’s voldoende keuzes om diverse tv toestellen optimaal te kiezen, de digitale uitgangssignalen aan te passen aan de receiver (Dolby Digital/MPEG-2/DTS) of externe dac. In combinatie met de PM6010 is alleen de twee-kanaal audio uitgang van belang en een scart naar de tv. Opmerkeijk dat mijn dac lockt op het 96 kHz signaal (volgens de set up) terwijl hij volgens de specs niet hoger kan dan 48 kHz. Is er aan de uitgang niet meer dan 48 kHz beschikbaar vanwege kopieerbeveiling of zo? Marantz Europe weet het niet. Of is mijn dac tot meer in staat dan ik weet?

Marantz en Mordaunt Short

De opstelling

Zoals aangegeven staan de MS902 op een set Target stands van 50 cm. Via korte Supra kabels sluit in de versterker aan. De dvd speler gaat met een scart naar een Sony tv en met de Siltech New York naar de dvd speler. Zo heb ik naar mijn idee aardig de benadering van een 17-jarige gekozen. Beeld, geluid, MP3 en afstandsbediening is nu in voorzien. Zonder surround, dat kan altijd later nog. In tweede instantie zijn de speakers gebruikt op mijn eigen set en werden ze aangestuurd met Monarchy Audio SE-100 Delux 100 Watt klasse A eindtrappen. Beetje overdreven combinatie, maar lees straks de ervaring. De rest bestaat dat uit cd speler, platen speler, Clearaudio Balance voorversterker en een flinke bos kabel. De dvd speler staat in die opstelling ver van de tv en een 10-meter lange S-VHS kabel brengt het beeldsignaal over. Mijn eigen Monarchy Audio M22B d/a converter zorgt dat het geluidsspoor van de dvd via de hoofdinstallatie kan worden weergegeven. Het beeld heeft nauwelijks te leiden en ziet er op mijn Sony niet veel minder uit dan met de korte scart. Later wordt dit de definitieve opstelling. Een waarschuwing is op zijn plaats. Via het On Screen Display Menu is de digitale uitgang instelbaar. Je “wandelt” door de opties en als je niet op past zorgt een verkeerd digitaal signaal naar de dac voor digitale ruis. In het ergste geval kan dat de tweeters beschadigen van de luidsprekers door de grote hoeveelheid hoog informatie in het signaal. Dus eerst alles zacht zetten, dan pas de digitale uitgang kiezen.

De ontdekking van geluid

Bij mijn zoon die zoals het de jeugd betaamt wel een dvd speler heeft pik ik een film. Met weinig inspiratie kijk ik naar het geen mij zou moeten boeien. Hmmm is dit nu dvd, wat meewarig kijk ik naar de Marantz/Mordaunt Short opstelling. Liever een cd pakken, het beeld uitzetten en naar muziek luisteren. Het verrukkelijke Girl Talk van Holly Cole maakt mij in eerste instantie veel meer blij van zin. Het geluid is mijns inziens wat aan de donkere kant en een helder klinkende interlink van Siltech vijzelt het geheel op. Zo een borrel erbij en genieten. Wat de combinatie laat horen is een muzikaal geheel, een droog geluid zonder nare bijverschijnselen. Er is geen overdaad aan detail te horen. Ik haal mij nog eens de prijzen voor de geest en dan kijk je er deels anders (=positiever) tegenaan. Met de nieuwe cd van Patricia Kaas verandert er niet veel in de emotie die over moet komen. De stem op Piano Bar is al donker van zichzelf en kleurt nog wat bruiner dan noodzakelijk is. Het hoog krijgt een randje aan de scherpe kant. De combinatie is uit zijn evenwicht. Terug met een andere interlink (Siltech New York en/of Van den Hul The First) verdwijnt de scherpe rand, maar blijft de maskering. Met de dvd van Diana Krall, haar concert in Parijs, zet ik expres het beeld uit en luister naar de muziek. Zoals vaak met live registraties pakt het mij meer dan wat ik voelde met de eerder gedraaide cd’s. Om vast te stellen welke schakel welke invloed heeft op het geheel, maken per toerbeurt de dvd speler, de versterker en de luidsprekers deel uit van mijn eigen installatie. Dan blijkt al snel dat de versterker de zwakste schakel is. Op mijn JMLabs komt hij duidelijk vermogen te kort en herken ik de donker omfloerste weergave. Zowel in combinatie met de DV4200 als met mijn cd speler als bron.

Als volgende verandering gaan de JMLabs in de hoek, de sub gaat uit en de MS902 mag zijn kunstjes gaan vertonen op de grote monoblokken. En dan gebeurt het, de magie grijpt om zich heen, wat een heerlijke sound. Hoe kan een speaker uit deze prijsklasse zo lekker klinken? Volstaat het om aan te geven dat gedurende twee weken de MS902 bijna permanent heeft staan spelen en de JMLabs er voor joker bij stonden? Want dat was wel het geval. Cd na cd verdween in het laatje en plaat na plaat lag op de draaitafel. Of het nu om klassiek ging, pop, dames vocaal, het maakte niet uit. Genieten. Niet perfect natuurlijk, dan zou het ook volslagen onzin zijn om meer geld uit te geven aan luidsprekers, maar wel goed. Ik verwacht van een monitor in deze afmetingen een bescheiden niet bonkend laag, een detailrijk en helder hoog. Daarnaast een goede spreiding van het geluid en een fraai stereobeeld. Vooral dat laatste kan door de beperkte afmetingen van de mini monitor uitstekend zijn als de bouwer zijn vak verstaat. Mordaunt Short laat me niet in de steek. Voor ik het weet staan de luidsprekers en niet meer, daarvoor in de plaats de muzikanten en de solisten. Heel eenvoudig visualiseer in de diverse opstellingen in de studio of in de mix. Het laag uitstekend in de pas, dieper dan ik had verwacht, en rustiger dan menige basreflex met een veel hoger prijskaartje laat zien. Midden en hoog passend in het totale beeld. Heel af en toe breekt de tweeter wat op, over het geheel mis je na lang luisteren verfijning. Je weet best waarom je 4442 euro meer hebt uitgegeven aan luidsprekers . Maar er bekruipt ook een gevoel dat het ook voor 258 euro had gekund. Zijn de MS902 dan zo goed? Volmondig ja, zo goed! Ook Jan de Jeu die langs komt, staat verbaasd over de geboden kwaliteit. Als ik hem de prijs noem staat het ongeloof in zijn ogen. Hier gaat het krantenwijk idee van de Lenteshow overboord. Deze luidsprekers misstaan namelijk niet in vele uitgewogen sets voor jong en oud. Wat ik al veel meer heb beleefd is weer waarheid. Men neme een set van bovenmatige klasse, men kope twee kleine luidsprekers van goede basis kwaliteit en men luistere naar muziek. Een zware versterker legt zijn wil op aan een kleine speaker en dwingt deze het elektrische signaal te volgen. De kwaliteiten van een muziekbron hoor je dan terug. Het kan altijd beter, maar dan schieten de prijzen omhoog. Persoonlijk bezuinig ik liever op speakers dan op elektronica. Getuige het bovenstaande, Monarchy Audio met Mordaunt Short is een snoepje, Marantz PM6010 KI Signature met JMLab mist power, weet ik dat ik op het juiste pad ben.

Marantz en Mordaunt Short

De ontdekking van beeld

We hebben de DV4200 nog in het rek staan. Waar de films mij niet aanspraken. Hoe zou het met muziek gaan als ik de DV4200 aansluit op mijn grote installatie en combineer met beeld. Daartoe als eerste The Corrs live in Londen door de molen. En dan springt de vonk over. Multi angle, in zoomen, beeld en muziek, keuze in semi surround of normaal stereo, ik vermaak me kostelijk. Voor ik het weet dans ik door de kamer en zing tot ergernis van familieleden mee met de dames. In een run naar de plaatselijke muziekhandel grijp ik Diana Krall en Sade uit de rekken. Films als The Fifth Element en Music of the Heart met Meryl Streep verwisselen ook van eigenaar. Met mijn vrouw geniet ik op een druilerige zondagmiddag van beeld en geluid. The Fifth Element boeit van voor tot achter. Humor, actie, schitterende beelden en effecten laten hun sporen achter. Ik kan het niet laten de MS902 te vervangen door de grote JMLabs en de subwoofer. Het zijn maar twee kanalen, doch dat deert ons niet. Of het nu gaat om drama en passie van Meryl Streep die kinderen uit achterstandswijken vioolles geeft om ze een doel in het leven te bieden of Bruce Willis die Milla Jovovich onder zijn hoede neemt, het is gewoon gaaf.

The Corrs veroorzaakten al jeuk in de geldbuidel, na deze films en Sade en Krall weet ik het zeker, mijn eerst volgende aanschaf is en dvd speler. (En aldus geschiedde.) Rijst de vraag of de DV4200 een goede speler is. Voor mij wel, maar nogmaals ik heb geen referentie. Voordelen van de speler zijn het kunnen afspelen van MP3 en eigen opgenomen cd’s. Bovendien het ruime aantal aansluitmogelijkheden en de prettige bediening. Het regiovrij maken is een eitje en kan met de afstandsbediening. Minpunten het niet af kunnen spelen van VCD en ik prefereer een echte cd speler als het gaat om het afspelen van muziek cd’s. Een ander nadeel is dat de DV4200 heel erg lang nodig heeft om MP3 cd’s te lezen. Zo lang dat ik echt dacht dat hij ze niet speelde. Bij toeval, een MP3 zat in de lade terwijl de telefoon ging, kreeg de speler genoeg tijd om ineens een MP3 lijst op het scherm te zetten. Macrovision is (vooralsnog) niet uit te schakelen. Hoe het beeld zal zijn in combinatie met een projector weet ik niet, op een grootbeeld tv is het trillingvrij en strak met heldere contrastrijke kleuren.