Verslag: Wilson Audio Alexia 2

Eind oktober vond bij importeur Reference Sounds met medewerking van Wilson Audio’s legendarische internationale verkoopleider Peter McGrath de Nederlandse introductie plaats van de Alexia Series 2. Een bestseller die op ingenieuze wijze en veel liefde voor zelfs het kleinste detail nog verder is verbeterd.

Luidsprekerontwerper David Wilson behoort tot de allergrootste pioniers binnen de high-end audio-industrie. Met name door zijn enorme gedrevenheid, talent, goede oren en probleemoplossend vermogen is zijn onderneming Wilson Audio uitgegroeid tot één meest toonaangevende fabrikanten ter wereld. Sinds de start in 1973 heeft een indrukwekkende reeks van maar liefst 57 legendarische ontwerpen het audiolandschap blijvend veranderd, waaronder de oorspronkelijke Wamm, Watt/puppy, X-1 Grand Slamm, Maxx, Sophia, Alexandria X2, Duette, Sasha W/P, Sabrina en zeker ook in 2012 geïntroduceerde Alexia. Nu is er dan de Alexia Series 2.

Alexia Series 2: schijn bedriegt

De Alexia S2 is net als zijn voorganger voor Nederlandse begrippen een forse luidspreker (134,7 cm hoog, 38,74 cm breed en 58 cm diep), maar toch zitten er nog drie modellen boven. Wanneer ik het model in een fraai antracietgrijze metallic uitvoering zo in de prachtige luisterruimte van importeur Reference Sounds zie staan, zie ik in eerste instantie eigenlijk maar weinig verschil met zijn voorganger. Ogenschijnlijk dezelfde units, hetzelfde lijnenspel, maar wel een prijskaartje dat zo'n 8.000 euro hoger ligt? Waar zou dat dan toch in zitten...?

De drie foto's op deze pagina maakte Werner in de luisterruimte bij Reference Sounds

Terwijl ik nog in gedachten verzonken ben, word ik het volgende moment vriendelijk op de schouder getikt door niemand minder dan Wilson Audio’s Peter McGrath. ‘Hi Werner, good to see you again’, gevolgd door een bijzonder hartelijke begroeting. Na een inleidend gesprek besluit ik om maar meteen mijn meest prangende vraag te stellen. Want wat is er dan eigenlijk veranderd? ‘Nou Werner, eigenlijk bijna alles!'

Om de daad bij het woord te voegen komt Michael Huigen van Reference Sounds het volgende moment met een Alexia versie 1 op transportwielen aanrijden. Peter kijkt met pretoogjes naar mijn verbaasde blik, want terwijl de S1 op wielen pal naast de S2 op spikes staat, valt er in eerste instantie inderdaad maar bar weinig verschil te zien. Ja verroest, het rond de units aangebrachte reflectie dempende vilt loopt bij de nieuweling iets verder door aan de onderzijde, maar verder? Het volgende moment wenkt Peter, die nu achter beide weergevers staat, mij naar zich toe en spreekt bijna bezwerend: ‘...en toch is het bijna een compleet andere weergever.'

Als je goed kijkt, zie je van de zijkant gezien dat de baskast bij het nieuwe model een aantal graden naar achteren helt, waar het oorspronkelijke model nog kaarsrecht loopt. Dat is gedaan om de laagweergave qua gedragingen nog beter bij de twee volledig verstelbare losse modules aan te laten sluiten. 'Zoals je weet vinden we bij Wilson Audio de accuratesse in het tijddomein enorm belangrijk. Vooral omdat deze basis van realiteitsweergave is gebaseerd op transient nauwkeurigheid, dynamische contrasten, correcte tonaliteit van instrumenten en een geloofwaardige 3D ruimtelijke weergave. Allemaal zaken die vallen of staan bij exact op de luisterpositie af te regelen luidsprekerunits in het tijddomein. Bij de Alexia S2 is daarom naast een verder geëvalueerde (softdome) tweeter en middentoner die rechtstreeks van de Wamm Master Cronosonic zijn afgeleid, ook de vertanding van de luidsprekermodules nog verder verfijnd. Een verdubbeling van het aantal stapjes om precies te zijn, en dat heeft veel meer invloed op de weergave dan je nu zou kunnen vermoeden.’

Grote stappen vooruit

Sinds de eerste Alexia - één van Wilson’s meest succesvolle producten ooit – heeft de tijd niet stil gestaan. Vooral door het recente extreem ambitieuze, grensverleggende en kostbare Wamm Master Chronosonic project – het magnum opus voor David Wilson – heeft de onderneming de laatste jaren grote stappen weten te maken. We hebben het dan niet alleen over verbeterde luidsprekerunits, wisselfilterontwerp en tijdsdomein accuratesse, als zeker ook over een geëvalueerd gebruik van specifieke composietmateralen voor de behuizingen. Net zoals de eerste Alexia een afgeleide van het toenmalige topmodel Alexandria XLF was, zou de Alexia Series 2 een afgeleide van de Wamm Master Chronosonic moeten worden. Maar tegelijkertijd was het ook zaak om de door vele muziekliefhebbers wereldwijd zo gewaardeerde vormgeving en gehoormatige basiseigenschappen zoveel mogelijk te behouden. In dit tijdrovende proces werd letterlijk ieder detail van het ontwerp opnieuw onder de loep genomen en getoetst op mogelijke verbeteringen.

Techniek en beleving

Bij Wilson Audio leeft al heel lang het besef dat een echt goede kast nooit uit één en dezelfde materiaalsoort kan bestaan. Door onder meer gebruik te maken van een geavanceerde laser doppler vibrometer, is het mogelijk om kasttrillingen met de nauwkeurigheid van nanometers (0,000.000.001 meter) in kaart te brengen en daarop met aangepast materiaalgebruik te anticiperen.

Door opgedane kennis bij de nieuwe Wamm, is de Alexia S2 de eerste ‘normale’ Wilson waar naast het al eerder gebruikte X- en S-materiaal, het nieuwe Wilson composietmateriaal ‘W’ is toegepast. De letter W staat in dit verband voor de relatie met de nieuwe Wamm en beschikt over opmerkelijke energie dissipatie (dempings) eigenschappen. In de series 2 is dit zogenaamde W-materiaal heel bewust onder het spike ondersteuningsgebied voor de luidsprekermodules van het midden en hoog geplaatst. Hierdoor is een groot deel van de ongewenste energieafgifte bij deze kritische mechanische interface geëlimineerd en de weergave een relatief kleine maar wel zeer goed hoorbare stap verbeterd.

Meer kastinhoud bij gelijke kastafmetingen

Een volgend ontwerpaspect is eveneens afkomstig van de ontwikkelingen rond de Wamm Master Chronosonic en betreft het kabelmanagement. Door nieuwe gebruikte technieken op het gebied van luchtdichte kabelverwerking en de reductie van soldeerovergangen, is namelijk de noodzaak voor een afzonderlijk compartimenten voor de verschillende wisselfilters komen te vervallen. Hierdoor is bij gelijke afmetingen het inwendige volume van de middentoon module met maar liefst 26,4% toegenomen, terwijl de inhoud van de woofermodule met 10,8% steeg. Positief gevolg is dat het ontwerpteam onder leiding van David en Daryl hierdoor het inwendige volume voor zowel het laag- als het middengebied verder konden optimaliseren, met een duidelijk nog betere kwaliteit tot gevolg.

Door de toegenomen energie bleek het aansluitend noodzakelijk de interne verstevigingen volledig te herzien, waarbij het inwendige van de middengebied module nu speciaal is voorzien van complexe geometrische patronen. Hierdoor is de inwendige diffusie verbeterd en ontstaat er een dramatische reductie van ongewenste gereflecteerde energie. Een ander facet wat mij onmiddellijk opvalt, is het door de herziene kastverstevigingen nu mogelijk is geworden om de voorheen asymmetrisch aangebrachte baspoort, in het midden te plaatsen. Volgens Peter draagt dit vooral bij aan een vereenvoudigde plaatsing. Met name doordat de baspoort na het opstellen, nu van iedere zij- en achterwand net zo ver is verwijderd. Ook aan de achterzijde van de module voor de middenunit is nu een sleuf aangebracht. Een opening die heel specifiek voor nog meer vrijheid in de weergave zorgt en daardoor het totaalconcept op een nog hoger plan brengt.

Opstelling en luisteren

Na alle theorie en uitleg is het de hoogste tijd om daadwerkelijk naar het systeem te gaan luisteren. Naast de Wilson Audio typisch altijd behoorlijk ingedraaid opgestelde weergevers, blijkt ook de rest van de keten van hetzelfde zeer hoge niveau te zijn. Als voorversterker is hier namelijk gekozen voor de top-of-the-line Mark Levinson No.52 in samenspel met de bijbehorende No.53 mono eindversterkers. Deze koppelen hun extreem krachtige vermogen aan een net zo extreme stabiliteit. Wat namelijk te denken van 500 Watt aan 8 ohm, 1.000 Watt aan 4 ohm en dat nog eens verdubbelend aan 2 Ohm!

Bekabeling wordt verzorgd door de modellen uit de Transparent Reference lijn, terwijl als bronnen de eigen digitale hardeschijfrecorder van Peter McGrath en de Mark Levinson No.519 multispeler dienst doen. Nu moet ik eerlijk zeggen dat ik heel toevallig de dag ervoor bij fabrikant dCS in Engeland de nog grotere en nog veel kostbaardere Wilson Alexx op een paar D’Agostino mono eindversterkers heb kunnen beluisteren. Dus wat is dan de gehoormatige indruk van één model daaronder? Gelukkig eigenlijk vanaf het eerste moment ontzettend goed! Hoewel de Alexx voor bijna het dubbele bedrag (€ 149.000,-) zonder meer in staat is om met nog meer gemak een nog waarheidsgetrouwer geluidsbeeld met indrukwekkende schaalgrootte neer te zetten, liggen de overige eigenschappen toch een stuk dichter in de buurt. Met name wanneer Peter start met één van zijn eigen beroemde opnames, gebeurt daadwerkelijk waar ik zo vurig op hoopte. De uitvoerende artiesten moet ik u helaas schuldig blijven, maar gezeten op de sweet spot bevind ik mij het volgende moment meteen in een goed geslaagde illusie van een grote zaal. Dus zelfs voordat de muziek begint, voel ik de luchtcirculatie al om mij heen.

Wanneer de klarinet het volgende moment samen met het orkest inzet, zijn een correcte schaalgrootte, dynamisch bereik en geloofwaardige tonaliteit, de volgende aspecten die bijdragen aan een werkelijk prachtige natuurlijke presentatie. Maar wat uiteindelijk pas het echte verschil maakt, is het vraag en antwoordspel van de twee klarinetten in een volgende passage. Eén links op de voorgrond en de andere in de deuropening aan het einde van de zaal. Hoe weet ik dat? Omdat dit met deze keten en Alexia S2 gewoon feilloos hoorbaar is!

Invloed van de verstelbare modules

Als zeer verhelderend voorbeeld hoe extreem belangrijk een juiste instelling van de verstelbare luidsprekermodules is, ontregelen Peter en Michael als volgende stap bewust de tweeters door ze slechte enkele millimeters(!) te verstellen. Opnieuw klinkt het klarinetconcert door de luisterruimte, maar wel op een opmerkelijk andere wijze. Hoewel er verder nergens wat is veranderd, is de lokalisatie en afbeeldingsgrootte van ieder afzonderlijk instrument nu veel meer diffuus, is er beduidend minder diepte- en vooral hoogtewerking waarneembaar, klinkt de ambiance veel minder 3D en zijn de afbeelding- en schaalgrootte aanmerkelijk minder geloofwaardig. Eigenlijk lijkt het heel sterk op de weergave van… een ‘normale’ weergever!

Want dat is wat ik mij ineens met een daverende klap realiseer: hoe goed conventionele luidsprekers ook kunnen klinken, het verschil met nauwkeurig op de luisterpositie afgestelde modules is gewoon pijnlijk goed waarneembaar. En al helemaal wanneer Peter het volgende moment demonstreert dat hierdoor het verschil tussen een correct gekozen fase bij een opname (op sommige (voor-)versterkers instelbaar), met zo’n Alexia S2 kinderlijk eenvoudig is waar te nemen!

Als volgende voorbeeld kiest Peter voor het prachtige nummer Celestial Echo van het album Convergence. Terwijl de hoofdrollen in dit epos voor zangeres Malia en Boris Blank (Yello) zijn weggelegd en Peter het volumeniveau nu bewust stevig opdraait, blijkt deze persoonlijke favoriet van mijzelf ook meteen bijzonder geschikt om een weergever tot het uiterste te belasten. Vooral de fysieke impact van zo’n groot, krachtig en gecontroleerd systeem is natuurlijk heerlijk om ongegeneerd in te zwelgen. Dat is ook één van de onderschatte geneugten die nooit en te nimmer met kleinere (actieve) luidsprekers is te bereiken. De zwoele stem van Malia staat daarbij als een huis tussen het gelaagde keyboard geweld van Boris en ieder geluidje of melodielijn hebben hun eigen plaats en ruimte binnen het grote geheel. Wat hier overigens net als bij de andere laatste generatie Wilson Audio ontworpen opvalt, is de aantrekkelijke combinatie van wel een zeer hoge informatiedichtheid, maar hier niet de prijs van een kaal, dun of amuzikaal geluid voor hoeven te betalen. Integendeel zelfs, want sinds het aantreden van zoon Daryl in het Wilson Audio ontwikkelteam zijn de merktypische nauwkeurigheid en expressie behouden, maar is er ook een dosis ‘organische gloed’ en muzikaal plezier aan toegevoegd. Hierdoor is naast al het realisme en de ‘serieuze’ natuurlijkheid ook de zeer plezierige drang ontstaan om maar door te willen blijven luisteren zonder te stoppen.

Conclusie

Werkelijk goede luidsprekers ontwikkelen en bouwen is één, decennia lang onverminderd de continuïteit waarborgen is twee, maar de eigen ontwerpen consequent keer op keer daadwerkelijk weten te verbeteren is gewoon heel erg knap. Dat daar in het geval van Wilson Audio ook een stevig prijskaartje aan hangt, is eigenlijk niet meer dan logisch. Net als bij tophorloges, auto’s en andere takken van sport waarin naar de hoogste graad aan perfectie wordt gestreefd, kost het ook net zo goed bij compromisloze luidsprekers heel veel tijd, kennis en geld om tot werkelijke (bijna) compromisloze state-of-the-art producten te kunnen komen. Hoewel het bij deze sessie niet mogelijk was de originele Alexia zij aan zij met de nieuwe Sseries 2 te horen, weet ik zeker dat ook hier dezelfde soort verschillen als bij de andere Wilson Audio modellen te horen zouden zijn. Dus nog verfijnder en meer levensecht, nog homogener met een totaalpresentatie die klinkt als één naadloos geheel, een nog weer beter gedefinieerd laag bezit en die vooral meer ‘jeu de vivre’ uitstraalt.    

Wilson Audio Alexia Series 2
€ 79.990,- per paar

Reference Sounds
www.referencesounds.nl
info@referencesounds.nl