De Arnhemse audiodealer Audiohaven stuurde ons een fraaie set tweeweg vloerstaande basreflex hoornluidsprekers van high-end luidsprekerfabrikant Blumenhofer Acoustics. Om precies te zijn: de FS3 MkII, de meest compacte vloerstaande luidsprekers uit de toegankelijke Genuin luidsprekerserie van Blumenhofer. Eerder heb ik de FS2 al uitvoerig beluisterd en deze hebben mijn hart inmiddels gestolen. Nu krijg ik de mogelijkheid de tweede generatie FS3 met een vriendelijker formaat, gewicht en prijskaartje te reviewen. Zal deze FS3 mijn hart eveneens veroveren? Lees snel verder.
Blumenhofer Acoustics
Het Duitse Blumenhofer Acoustics is bij veel muziekliefhebbers nog wat minder bekend. Toch produceert deze fabrikant al meer dan veertig jaar hoogwaardig presterende luidsprekermodellen en doet dit al sinds dag één geheel met de hand. De bouwkwaliteit en het niveau van afwerking is dan ook perfect. Deutsche Gründigkeit volgens het boekje. In de afgelopen decennia zijn er steeds meer muziekliefhebbers die deze unieke luidspreker-modellen hebben ontdekt en in het hart hebben gesloten.
Bezoek je regelmatig een hifishow, dan is de kans groot dat je al eens onbewust naar een creatie van Blumenhofer hebt geluisterd. De Blumenhofer Genuin series behoren tot een van de meest onderscheidend ogende modellen. Dit komt met name door de industrieel ogende stellage waarmee de fraaie uit walnoothout vervaardigde compressiedriver die op de luidsprekerbehuizing is geplaatst. Een optiek die je past, of niet. Persoonlijk vind ik het wel wat hebben.
Blumenhofer FS3 MK2
De Blumenhofer FS3 MK2 heeft grotendeels dezelfde bouwwijze als zijn grotere FS2 en FS1 broers, maar is op cruciale punten aangepast om toegankelijker te zijn in grootte, gewicht en investeringsbedrag. Ondanks de gekrompen maten en gewichten beschikt deze ‘FS-Benjamin’ over dezelfde stijve bouwwijze met intern toegepaste bracing en het sublieme prestatieniveau dat overeenkomt met de grotere seriegenoten.
Met een hoogte van 99 centimeter, een breedte van 30 centimeter en een diepte van 35,5 centimeter hebben deze luidsprekers een ideale maat voor de meeste woonkamers. Dankzij het geringe gewicht van 25 kilogram zijn deze ook nog eens gemakkelijk te (ver)plaatsen. De technische verschillen zijn vooral te vinden in de dome van de midhoog driver en de motortechnologie van de laagdriver.
Bij de hoger gepositioneerde modellen gebruikt de fabrikant titanium domes en AlNiCo magneten in plaats van de Mylar variant en ferriet magneten in de compressiedrivers van de FS3 MK2. Desondanks heeft de fabrikant het grootse geluid en de warmte in de midhoog sectie weten te behouden. De luidsprekers hebben een impedantie van 8 ohm en een gevoeligheid van 92 decibel. Hiermee zijn deze luidsprekers uitstekend geschikt voor gebruik met buizenversterkers. Het frequentiebereik loopt van 40 hertz tot 20 kilohertz met een variatie van slechts +/- 2 decibel. Bij -3dB begint het frequentiebereik volgens de specificaties al bij 32 hertz, maar bij eigen metingen in de ruimte tikt de meter al snel 28 hertz aan.
Bovendien heeft de FS-serie een ultra lineair impedantieverloop en een impedantie linearisatie waarmee deze met een brede selectie aan versterkers is aan te sturen. Dit is een met de luidsprekers meegeleverde brug die je met sommige buizenversterkers, waaronder de Trafomatic modellen, niet nodig hebt, solid state versterkers kunnen ook zonder, maar klasse D versterkers presteren wel beter met het plaatsen van zo’n impedantiebrug.
De Blumenhofer FS3 luidsprekers die ik heb ontvangen zijn werkelijk prachtig gebouwd. De hoeken zijn naadloos verlijmd en dankzij de complexe ‘harmonic’ constructie zijn het eerder sculpturen dan traditionele luidspreker-modellen geworden. De FS3 is voorzien van een neerwaarts gerichte basreflexpoort en is hiermee veel beter in de ruimte te plaatsen. Ondanks deze bouwwijze heeft de luidspreker wel ruimte nodig om optimaal te kunnen ademen. Plaats deze dus met een ruime afstand van de wanden voor de best mogelijke eigenschappen.
De luidsprekers hebben een stalen base voorzien van speciale ontkoppelende en verstelbare spikes die geen diepe gaatjes achterlaten in kostbare houten of natuurstenen vloeren. Het scheidingsfilter heeft een scheidings-frequentie van het midhoog op 1200 hertz en dankzij de dubbele set vergulde tellurium-koperen terminals kun je de FS3 zowel bi-wiren als bi-ampen.
Dankzij de licht opwaarts gerichte baffles straalt de midlaag driver netjes omhoog richting de luisterpositie waarmee de specifieke klank van deze uit papier vervaardigde 10-inch drivers een goed gedefinieerde push in het midbas segment laat horen en dankzij de krachtige magneten in het motorsysteem tot in de laagste regionen een optimale controle behoudt. De 1-inch compressiedriver, ofwel de hoorntweeter, is voorzien van een dome met een diameter van 1,75-inch en dankt zijn weergave eigenschappen aan de nauwkeurig bepaalde vorm van de houten hoorns. De hoorns zijn ontkoppeld op de klankkast bevestigd en met een technisch ogende constructie kunnen deze hoorns axiaal naar voor en achteren worden verschoven om de time alignment te finetunen.
De FS3-modellen die ik van Audiohaven te leen heb ontvangen zijn voorzien van een wat meer opvallende houttekening en deze is verticaal gespiegeld verlijmd. De kleur van het berkenhout heeft veel overeenkomt met eiken, maar heeft een iets rodere houtnerf. De hoorns zijn vervaardigd uit walnoothout en hebben een mooie contrasterende kleurstelling die overeenkomt met de kleur van de houtnerf in de klankkasten. Hiermee maakt deze luidspreker een fraaie designerindruk op me. Wil je iets speciaals, een speciale houtsoort, kleur of tekening, dan is dit ook mogelijk. De fabrikant zal het bij de door mij ontvangen exemplaren misschien niet zo hebben bedoeld, maar met deze tekening raken deze luidsprekers bij mij een gevoelige snaar.
Het is bijna als een kunstobject. Hoe langer je ernaar kijkt, hoe duidelijker de verborgen boodschap tot je doordringt en lang hoef ik er niet naar te kijken om er veel moois in te zien.
FS3 horizontaal beluisterd
De luistertest voer ik ditmaal uit in combinatie met een fraaie Trafomatic vooreind buizencombinatie, bestaande uit de Evolution Line One voorversterker en twee Evolution Two stereo eindversterkers, de Blumenhofer FS3 vloerstaanders en een Bryston BDP3 streaming bridge om het hoog en laag van de luidsprekers gescheiden te versterken. Hierbij heb ik een van de versterkers ingezet voor de midhoog sectie van beide luidsprekers, de ander verzorgt uitsluitend het laag van beide luidsprekers.
De bekabeling is afkomstig van de Nederlandse kabelfabrikant Van den Hul. Tussen voor en eindversterkers is gekozen voor de Silver Hybrid 501 RCA interlinks en tussen de DAC en voorversterker gebruik ik Van den Hul The Orchid RCA interlinks. De luidsprekerbekabeling is Van den Hul Super Nova bi-amp bekabeling.
De eerste band die bij me opkomt is de uit West-Berlijn afkomstige groepering Tangerine dream. Niet die moderne stroming van deze grondlegger van het elektronica genre, maar uit de tijd van Zeit, Atem, Pheadra en Rubicon. Ik kies vandaag het album Pheadra word ik al snel in de typische en puur analoge seventies synthklanken opgezogen. Ken je deze Duitse groep nog niet? Je kent Jean-Michel Jarre vrijwel zeker. Het legendarische album Oxygene heeft vele raakvlakken met de soundscapes van het Duitse duo.
Pheadra is bij het grote publiek misschien wat minder bekend, maar past qua stijl en periode naadloos bij de eerste albums van Jarre. Misschien klinkt Tangerine Dream wat minder populair en zul je hier niet snel een aanstekelijke beat in ontdekken, de betoverende klanken van de destijds nog puur analoge orgels en synthesizers bouwen magische muzikale landschappen op.
Het kost me moeite om mezelf los te weken uit de synthesizer melodieën en mijn focus te verschuiven naar de toetsen van mijn laptop. Wat is deze luidspreker capabel om de relaxte, ruimtelijke soundscapes prachtig uit elkaar en ontrafelen en kan er geen genoeg van krijgen. Ik neem met deze Blumenhofer FS3 voor het eerst moeiteloos de verschillende sporen, lijntjes en elementen in dit album waar. De compressiedrivers laten de heerlijke authentieke klanken van de nog niet zo heel erg geciviliseerde elektronische instrumenten, band- en emmertjes echo’s duidelijk over de gehele breedte en diepte van mijn kamer horen. Een gepolijste weergave? Beslist niet. Dit is ambient zoals ambient is ontstaan in een periode dat de term ambient nog niet was uitgevonden. Experimenteel, dromerig en bovenal zoals dergelijk vroege producties behoren te klinken.
De midrange resolutie die de compressiedrivers weer kunnen geven is hoog en de detaillering is rijk en onthullend, maar hoe zit het met de weergave aan de onderkant van het hoorbare spectrum? Hiervoor zoek ik het album Vessel van Lorn in mijn collectie op. Het nummer Broken Mantra laat me de dynamische reserves en de kracht waarmee deze luidsprekermodellen de laagste frequenties de ruimte in laat rollen ‘voelen’. Ook hier ervaar ik de sublieme ontrafeling van alle in elkaar gemixte sporen in de voorgrond, maar ook van de elementen ver in de achtergrond. Dankzij de papieren conus van de 10-inch drivers laat deze luidspreker elk laagje tot de kleinste nuance in de bas en het mid-bas gebied horen. Maakt de Blumenhofer dit album mooier, dikker of vetter? Nee, absoluut niet. Treedt er een door de producer digitale oversturing op, dan is de luidspreker de laatste die deze met een mooi doekje weg zal poetsen.
Nu ben ik benieuwd hoe precies deze luidsprekers met een stukje metal omgaan en tik het nummer “Awaken From The Dark Slumber” van album Forest Seasons van de Finse deathmetalband Wintersun aan. De openingstrack begint met ontspannende synthesizer lijntjes, liefelijke digitaal gegenereerde vogeltjes, een sample van flinke bosuil en zachte xylofoonklanken ver in de achtergrond waarmee je je al snel in een betoverende fantasiewereld waant en je moeite moet doen om niet in slaap te worden gesust. Mocht dit wel het geval zijn, dan word je één minuut in dit nummer ruw door de drums uit de droomwereld gewekt, waarna je weer ontspannen wegzinkt in het diepe duistere moeras van gothic metal. Wanneer de grunts van leadzang de melodieuze metal klanken opleuken ontstaat bij sommige luidsprekers een niet doorzichtbare modderpoel van geluid. De Blumenhofer FS3 ontrafelt elk onderdeel, lijntje en element echter met een chirurgische precisie.
Wat zet dit album een muur van geluid neer in mijn kamer en wat geniet ik van elke grunt, van elke trap die de basdrum tegen zijn gevoelige velletje krijgt, de authentieke klank van de snaredrum en van de keyboards waarvan de warme klanken als alcohol door de volle presentatie heen sijpelen. Zelfs de snel geplukte baslijnen zijn moeiteloos in het muzikale geweld te volgen, ondanks de overstemmende overstuurde gitaar en de voor velen angstaanjagende demonische grunts in dit nummer. Wat een geweld. Wat een verfijndheid. Twee schijnbare tegenstellingen die via de Blumenhofer FS3 hand in hand door dit dichte bos van geluid heenrennen.
Oordeel
Mijn liefde voor hoornluidsprekers is vrij recent geboren na een eerste luistersessie met een set fraaie Blumenhofer luidsprekers. Hierna is deze liefde verder gegroeid met de toegankelijker ogende FS2 modellen. Hierbij heb ik deze luidsprekers telkens beluisterd met de buizenversterkers van het Servische Trafomatic. Deze buizenversterkers maken een mooie match met Blumenhofer en het resultaat is een vloeiende, neutrale en gedetailleerde muziekweergave waarbij de FS3 een hele knappe nuance in elk genre dat ik beluister aanbrengt. Ondanks dat de FS3 is voorzien van niets camouflerende compressiedrivers, ervaar ik de muziekweergave nooit fel of over-gedetailleerd wat op mij doorgaans vermoeiend werkt. De combinatie met de Trafomatic versterking laat veel dynamische reserves horen met zelfs een kleine maar respectabele verdieping in het sublaag. Deze luidsprekers leveren een flinke push en heerlijke drive in het laaggebied waarbij ik een plons in het diepe sublaag eigenlijk niet mis. Elektronica, dance en trance genres knallen werkelijk van de drivers af.
Ondanks dat ik al snel verliefd word op de Blumenhofer en Trafomatic combinatie, ben ik ook benieuwd hoe de Blumenhofer FS3 presteert met een set solid state versterkers uit ruwweg dezelfde prijsklasse. Hiervoor wissel ik de magische buisjes voor het vernuft van de complementaire transistor variant en beluister de verschillen opnieuw. Het eerste verschil neem ik bij de imaging eigenschappen waar. Het solid state geluidsbeeld wordt al na een half uur opwarmen heerlijk ruimtelijk weergegeven, terwijl de Trafomatic hier een uur of twee voor nodig heeft. Hierna omarmt de muziek met de Trafomatic versterking je als een vriend die je al veel te lang niet hebt gezien. Met mijn Bryston BP26 en de twee 7B3 mono’s presenteert de set zich als een meer analytisch spelende combinatie. Het doet geen afbreuk aan de subtiliteit waarmee de midrange en het hoog via de compressiedrivers worden weergegeven, maar met de Canadese versterkercombinatie klinkt de FS3 een fractie transparanter, levendiger en liggen de verschillende lagen in de muziek verder uit elkaar. De keerzijde van de solid-state medaille is de drogere weergave van overstuurde gitaren en dunner klinkende akoestische details.
De geluidsdiepte bij het album van Wintersun is misschien een fractie minder diep in combinatie met de Trafomatic set, maar in de verste dieptes voegen de buizen een meer duistere atmosfeer toe dat helemaal bij dit album past. Ten opzichte van een Solid State klinken overstuurde gitaren via de buizencombinatie wat vetter, stemmen en akoestische elementen wat voller. De drums in de eerste minuut hebben bij de Trafomatic combinatie meer impact en waar het bij de Bryston combinatie lijkt alsof de zanger voor het grunten een keelsnoepje heeft gehad, geeft de Trafomatic versterking eerder de indruk dat deze een flinke slok bourbon heeft genomen om de stembanden te smeren.
Kunnen we spreken van goed beter best? Nee, ik denk vooral dat beide combinaties qua klank en imaging een heel eigen publiek zullen aanspreken. Hierbij is de solid state misschien technisch het meest precies, de buizen set doet het vooral met meer emotie en gevoel. De efficiënt aan te sturen Blumenhofer FS3 is niet erg kieskeurig en zal ook met jouw versterker topprestaties leveren. De fabrikant zegt er zelf het volgende over. “Big sound: precision, speed, and depth. Tailored for everyone.”. Hier is echt geen letter aan gelogen. Vijf uit vijf sterren.
Conclusie
De Blumenhofer FS3 is een magisch klinkende hoornluidspreker die zowel met buizen als met een solid-state versterking topprestaties levert. Welke combinatie je ook verkiest, je zult versteld staan van de muzikale informatie die je eerder in jouw albums hebt gemist. Met de combinatie Blumenhofer en Trafomatic kun je eigenlijk niet verkeerd doen. Dit is een heerlijke match waarmee de muziek altijd op de eerste plaats komt en heb de muziekweergave ervaren als ongedwongen, vloeiend en bovenal authentiek. Het geluidsbeeld wordt ruimtelijk en precies opgebouwd. Dit is grotendeels te danken aan het sublieme afstraalgedrag van de houten compressiedrivers van Blumenhofer. Hiermee levert de Blumenhofer FS3 prestaties die het investeringsniveau overtreft. Konden alle hoornluidsprekers maar zo klinken als een Blumenhofer. Misschien is dit zelfs wel de best presterende hoornluidspreker in dit prijssegment.
Blumenhofer Acoustics FS3 MKII
11.499 euro per set | blumenhofer-acoustics.com
Beoordeling 5 / 5
