Review: Devialet Expert Pro 220

Soms heb je als recensent het geluk twee keer achter elkaar met je neus in de boter te vallen. Zo mocht ik een aantal weken geleden een privé luistersessie met de Audiovector SR6 Avantgarde Arreté luidsprekers ondergaan. Nu krijg ik de mogelijkheid in mijn eigen luisterruimte een aantal weken kennis te maken met de nieuwe Devialet Expert 220 Pro. Bij aflevering blijkt dat importeur D&D Audio een bijbehorende Companion meegeleverd heeft zodat ik in een later stadium de 220 Pro als master kan configureren en dan de beschikking krijg over een 440 Pro. Dat belooft een aantal mooie luisterweken te worden.

De nieuwe Expert Pro lijn van Devialet is sinds eind 2016 in de winkel verkrijgbaar en is niet alleen een software matige upgrade ten opzichte van de oude serie maar bevat tevens een groot aantal hardware matige vernieuwingen. Groot voordeel is dat eigenaren van de oude serie hun apparaat naar de nieuwste versie konden opwaarderen. Devialet liet de versterker, op een door de klant aan te geven adres, ophalen en zorgde dat je ongeveer twee weken later je compleet opgewaardeerde versie retour had. Naast de nieuwe hardware werd ook de kast weer in nieuwstaat gebracht en kreeg je opnieuw vijf jaar garantie. Later in 2017 zal het upgrade programma waarschijnlijk weer opgestart worden. Devialet is op het gebied van communicatie helaas niet de meest zorgvuldige dus houdt de website en nieuwsbrieven goed in de gaten. Over de prijzen van de upgrades is al veel gezegd en geschreven maar feit blijft dat slechts weinig fabrikanten in Audioland een dergelijke mogelijkheid bieden. Natuurlijk is het niet zo dat met de komst van de nieuwe types de oude plotsklaps minder klinken. Ben je blij met de kwaliteit dan is er zeker geen reden tot upgraden.

Verschillen

Wat zijn nu eigenlijk de verschillen tussen de oude en de nieuwe modellen? Aan de kast is, afgezien van een zilverkleurige in plaats van zwarte aan- uitschakelaar, niets gewijzigd. Inwendig is er veel veranderd. De techneuten van Devialet hebben het basisontwerp van voor tot achter onder de loep genomen en waar nodig verbeterd. De fabrikant is niet heel scheutig met echt inhoudelijke technische informatie maar op de website, www.devialet.com, is voor de liefhebbers onder andere een White-paper en uitleg te vinden die iets meer duidelijkheid verschaft over de gebruikte techniek en specifieke veranderingen. Dat Devialet een deel van de info niet aan de grote klok hangt heeft te maken met een groot aantal, men spreekt van 108, patenten. De verbeteringen die doorgevoerd zijn behelzen de ADH (Devialet ’s hybride versterkertechniek), een nieuwe Magic Wire DAC waardoor de signaalweg tussen de DAC en de luidspreker aansluitingen slechts 5 centimeter bedraagt. Verder een nieuwe voeding gecombineerd met verbeterde koeling, de oppervlakte van het paneel wat de warmte afvoert is met een factor 2,5 vergroot.

Verder zijn zowel de Klasse A als Klasse D-versterkers volledig herzien en verbeterd. Naast alle verbeteringen komt er voor alle klanten die een nieuwe Expert Pro of die hun bestaande Expert hebben laten upgraden in de loop van 2017 een streamer board beschikbaar. Deze wordt na geleverd en is bij de prijs inbegrepen. Helaas heeft Devialet de introductie van het board al een aantal malen uitgesteld en is het op het moment van schrijven nog niet duidelijk wanneer het board precies beschikbaar is. Devialet geeft aan dat het met dit board mogelijk wordt om bijvoorbeeld rechtstreeks vanaf je NAS muziek te streamen. Echter de exacte mogelijkheden zijn nog onbekend.

Aansluiten

De 220 Pro neemt 1:1 de plaats in van mijn 200, alle aansluitingen zijn gelijk dus het is een kwestie van omprikken van de kabels en de SD kaart met de configuratie plaatsen. Mijn Bluesound Vault Gen2 hangt aan de Devialet met een Stereovox digitale coaxiale kabel. Een Funk Vector draaitafel met Shelter 301 element is mijn analoge bron en als speakers gebruik ik de Audiovector SR3 Avantgarde Arreté. Deze zijn door Devialet ingemeten en werken dus met de speciale SAM-technologie perfect samen. Kwestie van de juiste instellingen maken in de online configurater op de Devialet website en downloaden op de SD kaart. Hetzelfde geldt voor de specificaties van de phono ingang. Luidsprekerkabels zijn van Simply Audio type Cadenza. Netsnoeren zijn van AudioQuest en Supra en er is voorzien in een separate stroomgroep. Hiervoor is er in de meterkast een AHP schakelautomaat geplaatst.

Luisteren

Na flink wat uurtjes spelen wordt het tijd om de 220 Pro eens flink aan de tand te voelen. Zelf maak ik al een aantal jaren gebruik van een Devialet 200 versterker in mijn referentie set en mijn verwachting was dan ook dat het zoeken naar nuanceverschillen zou worden. Tijdens de inspeelperiode waren me echter al een aantal dingen opgevallen die niet onder de noemer “nuance” vielen. Ietwat afgezaagd maar uitstekend geschikt om één van de punten die ik dacht te horen onder een vergrootglas te leggen is Patricia Barber’s Nardis van het album Café Blue. De drumsolo kent op een bepaald moment een rimshot, een felle tik met de houten stok op de metalen rand van een snaredrum, die er met mijn eigen 200 echt uit knalt. Met de nieuwe 220 Pro klinkt deze iets minder explosief.

De keerzijde is dat er nog duidelijker te horen is dat het om hout op metaal gaat. Het gedeelte waarin op verschillende bekkens gespeeld wordt laat eveneens grote verschillen horen. Je hoort overduidelijk de stokken van de rand naar de cup van het bekken gaan met het daarmee gepaard gaande klankverschil en uitdoven van het geluid. De tikken op de rand doven langzamer uit dan de tikken op de cup die bijna direct stoppen. Wanneer heel zacht gespeeld wordt op de bekkens blijft dit perfect hoorbaar, zelfs het meest minuscule tikje blijft te horen. Wat aangeeft hoe schoon de weergave is en dat Devialet met deze nieuwe serie de ruisvloer nog verder heeft weten te verlagen.

Me and Mrs. Jones in de uitvoering van Michael Bublé brengt een ander verschil wat duidelijker aan het licht. Naast het feit dat het stereobeeld vooral in de breedte groter is dan bij het oude model is het met name de klank van de blazers die duidelijk anders is. De weergave is ronder, gemakkelijker en vooral nog natuurlijker. Het laatste ‘digitale’ randje, niet te verwarren met de natuurlijke scherpte van koperen blaasinstrumenten, wat bij de 200 soms hoorbaar is heeft bij deze 220 Pro plaatsgemaakt voor een meer Klasse A of misschien zelfs buizengeluid. Hoewel deze laatste waarschijnlijk nooit de extreem schone, ruisvrije weergave van een Devialet zal kunnen realiseren. Ik ben normaal niet zo gefocust op de tekst van een lied en neem meer het geheel tot me. Maar er is bij de nieuwe 220 Pro geen ontkomen aan, de verstaanbaarheid van zangers en zangeressen is er een flinke stap op vooruit gegaan.

Luisterend naar A Case Of You in de live uitvoering van Diana Krall zet je als luisteraar frontrow in de zaal. De weergave is direct en behoorlijk confronterend. De laagweergave is nog strakker dan voorheen wat goed te horen is bij de lage noten die Diana uit de vleugel perst. Dit komt het realisme zeer ten goede. Ik blijf nog even op de eerste rij maar verruil mijn zitplaats voor een staanplaats bij het concert van Bryan Adams. Reeds bij de eerste doffe klappen op de basdrum van het nummer The Only Thing That Looks Good On Me Is You ben ik om en gaat het volume nog een streepje verder omhoog. Ondanks het hogere volume blijft het laag van de basdrum heel strak en wordt het niet alleen hoorbaar maar ook voelbaar. Waar met de 200 de laagweergave nog weleens drukkend of minder gecontroleerd kon zijn is dit met deze 220 volledig verdwenen. Wanneer vervolgens de gitaren inzetten begint het feest pas echt. Nog nooit hoorde ik beide gitaren zo los van elkaar ieder met hun eigen karakter en wederom heel realistisch. In het geweld van gitaren, drums en zang blijft de beatring perfect hoorbaar en raakt het orgel niet ondergesneeuwd. De zaalambiance is heel goed waarneembaar en ik waan me tussen het joelende publiek. De stem van Bryan klinkt rauw, de rock&roll druipt ervan af.

Realisme en nuance

Terug naar wat meer rust kies ik voor Lou Reed’s klassieker Take A Walk On The Wild Side. Het intro op de geplukte bas laat horen hoe goed en doortekend de laagweergave van de nieuwe 220 Pro is. Je hoort exact wanneer een snaar beroerd wordt en trillend in beweging komt. De saxofoon aan het einde van het nummer klinkt rauw zoals het hoort en kent daarnaast veel body en klank nuance. Getriggerd door het uitzonderlijke realisme van de saxofoon kies ik één van mijn all time favorite albums Body and Soul van Joe Jackson. Muziek die nagenoeg live is opgenomen en waarin een uitgebreide ritme- en blazerssectie te horen is.

Vanaf de eerste noten van The Verdict is het raak. De blazers knallen uit de speakers, allen met hun individuele karakter. Daaroverheen de basdrum die het ritme dicteert en bekkens die in de lucht zweven en waarvan elke individuele tik te horen is en in de ruimte uitklinkt. Love Song van Adele’s album 21 opent met akoestische gitaren. Niet eerder hoorde ik ze in mijn luisterruimte met zoveel realisme en nuance. De nieuwe 220 Pro schildert een prachtig klankkleur pallet en overtreft daarmee het vorige model met gemak. De gitaren hebben body en elke snaar is individueel te horen. De accordeon komt hier prachtig doorheen en zorgt voor een extra melancholische sfeer. De weergave geeft je een nog betere inkijk in de muzikale boodschap.

Laurie Anderson’s Bright Red klinkt extreem schoon en haar stem staat volkomen los in de ruimte en is uitzonderlijk verstaanbaar. Vanaf het intro, wat heel zachtjes begint, is duidelijk het aanslaan van een trommel te horen. En zelfs in het zachte gedeelte hoor je het trommelvel trillen. Dit blijft door de hele track hoorbaar waarbij de laagweergave extreem doortekend is. Ik kan het niet laten om toch even naar Yulonga van Dead Can Dance te luisteren. Mijn mond valt open, wat een groot stereobeeld weet deze 220 Pro neer te zetten. Maar dit is niet het belangrijkste verschil, meest opvallende is de laagweergave. Wanneer op een bepaald moment in de track de trommels inzetten klinken die onmiskenbaar zoveel echter dan met de oude 200. Er blijkt zoveel meer kleur en nuance in de drums te zitten. Bovendien loopt het laag dieper door en klinkt het krachtiger. Net als bij Bright Red hoor en voel je het trillen van de vellen.

Kan een Companion hier nog wat aan toe voegen vragen ik mezelf af? Om maar direct met de deur in huis te vallen… ja, dit kan!  Als 440 Pro wordt de weergave groter en grootser. Nogmaals luisteren naar Yulonga laat horen dat het stereobeeld in alle opzichten groter wordt. De uiterst links en rechts in het beeld geplaatste percussie-instrumenten klinken nog verder buiten de speakers. Niet alleen in de breedte maar eveneens in de diepte. Wanneer de drums inzetten word ik getrakteerd op een realisme en kracht waarvan ik niet wist dat dit in mijn luisterruimte mogelijk is. Het is bijna overweldigend maar blijft daarentegen zo ongelooflijk strak en gecontroleerd dat het lijkt alsof de ruimte akoestisch is aangepast.

Gek genoeg is het niet alleen de laagweergave maar neemt tevens de transparantie nog toe. In Bright Red staat Laurie’s stem nog losser in de ruimte en schuift ze nog wat meer op naar voren in het beeld. Het piepje van de VCR gaat juist verder naar achter. Dat met de 440 iets van het dynamische karakter van de oude serie wordt teruggehaald blijkt wanneer ik luister naar Nardis. De felle tik op de rand van de trom is absoluut dynamischer dan met de 220 maar nog steeds minder uitgesproken dan met mijn oude 200.

Conclusie

Na een aantal weken intensief luisteren kan ik concluderen dat de versterkers uit de nieuwe Pro serie op een aantal punten toch wel wezenlijk anders klinken dan hun voorgangers. Het geluid is meer organisch, ronder en gemakkelijker in de omgang, dit zal een nog grotere groep luisteraars aanspreken. Instrumenten en stemmen hebben gewonnen aan klankkleur en nuance. De zo kenmerkende transparante en schone weergave is nog verder verbeterd waardoor bijvoorbeeld de verstaanbaarheid is toegenomen en meer kleine details in de muziek waarneembaar zijn. Dit zonder door te schieten in een extreem analytisch geluid. De controle die deze 220 over de speakers heeft maakt dat de laagweergave naar een nog hoger plan getild wordt. Het klinkt uiterst strak en doortekend.

Qua dynamiek is er in mijn beleving iets ingeleverd ten opzichte van de vorige serie. Het is wat minder extreem. Het toevoegen van een Companion zorgt ervoor dat alle bovengenoemde parameters nog verder verbeteren. Waarbij vooral de nog betere laagweergave veel indruk op mij maakte. Echter de prijs die hiervoor betaald moet worden is fors. Je krijgt dan wel het dubbele aantal aansluitingen ter beschikking wat de flexibiliteit nog verder vergroot. Ik begrijp dat het vanuit kostenoogpunt voor Devialet niet interessant is maar een losse eindversterker ontdaan van alle extra functionaliteit zou een mooie aanvulling zijn voor velen.

Is de nieuwe serie de moeite waard? Op basis van de klankmatige verbeteringen is het antwoord volmondig ja. Tel daarbij op dat eigenaren en upgraders nog recht hebben op het nog uit te brengen streamerboard dan is ook de verhoogde aanschafprijs gerechtvaardigd. Met de nieuwe Expert Pro serie is Devialet de concurrentie weer een stap voor. De Expert 220 Pro is nog meer dan zijn voorgangers een uniek vormgegeven alles in één high-end oplossing voor iedereen die op zoek is naar weergave van wereldklasse!      

Devialet Expert 220 Pro € 8.490,-
Devialet Expert 440 Pro € 14.900,-
Upgrade naar 220 Pro € 3.450,-

D&D Audio | www.dendaudio.nl