Qobuz heeft recent de nodige moeilijkheden gehad, maar lijkt nu helemaal klaar voor een nieuwe start. Tijd om deze streamingdienst met een voorliefde voor hifi-fans eens opnieuw te bekijken.
De eerste explosie van streamingdiensten is inmiddels achter de rug, met de sluiting van verschillende diensten, zoals Rdio. Even leek het er op dat we ook afscheid zouden moeten nemen van het Franse Qobuz. Eind vorig jaar moest het bedrijf met zetel in Parijs de bescherming van de rechter tegen schuldeisers opzoeken, altijd een onheilspellend teken. Het feit dat heel wat muziekliefhebbers in actie schoten en een petitie ondertekende met een oproep naar de Franse regering om Qobuz te redden, geeft maar aan hoe apart de positie van deze dienst is. Je kunt je moeilijker inbeelden dat dezelfde passionele reactie er zou komen bij een nakende sluiting van Spotify of Tidal.
Streamen…
De ‘claim to fame’ van Qobuz is dat ze de eerste streamingdienst waren die lossless FLAC-kwaliteit aanboden. Hoewel pakweg Spotify met een betalend abonnement en op de hoogste kwaliteit (320 Kbps MP3 en Ogg Vorbis) voor veel toepassingen weliswaar goed genoeg klinkt, was die stap naar lossless zeker voor audiofielen belangrijk. Qobuz gaf deze groep hiermee voor het eerst een manier om toch in een goede kwaliteit te streamen. De Franse waren hierin echte pioniers, al heb je ondertussen ook Tidal en Deezer die lossless streaming aanbieden. Een aspect dat minder belicht wordt, is dat Qobuz ook veel aandacht besteedde aan zijn bronmateriaal. Hierdoor hoorde je effectief soms een betere kwaliteit bij Qobuz dan bij Spotify. Niet vanwege het streamingformaat, wel omdat de rip van betere kwaliteit was.
…of downloaden
Maar helemaal straf was dat Qobuz altijd naast een streamingdienst ook een downloadwinkel was. Dit lijkt een gekke combinatie, als je bedenkt dat pakweg Apple door Spotify en co zijn inkomsten uit de iTunes Store dramatisch zag dalen. Veel consumenten verkiezen blijkbaar het ‘huren’ van een ongelimiteerde muziekbiobliotheek tegenover het ‘bezitten’ van een kleinere eigen collectie, iets dat insiders het ‘access vs ownership’-model noemen. Apple kon uiteindelijk niet anders dan Apple Music starten.
De zet van Qobuz leek dus heel gek, maar er zat een redenering achter. Lossless streaming is één ding, maar volgens Qobuz is er zeker nog vraag naar downloadbare bestanden. Als die maar in een hoge kwaliteit is, te verstaan als beter dan cd-kwaliteit. Qobuz werd daarmee niet de eerste, maar wel snel de grootste verkoper van hi-resmateriaal. Het bedrijf verdient een schouderklopje voor het niet overdreven duur maken van hi-resaudio, dit in tegenstelling tot andere gespecialiseerde downloadwinkels die vaak 20 euro of meer per album vragen. Hi-res albums kosten bij Qobuz meer dan cd-kwaliteit, maar het verschil is zelden meer dan enkele euro’s.
Het aanbod
Bij streamingdiensten draait het niet enkel rond kwantiteit of zelfs kwaliteit, maar ook rond het ondersteunen van de muziekervaring. Veel mensen – zeker muziekliefhebbers – willen niet enkel hun favoriete, gekende tracks opzoeken en beluisteren, maar ook nieuwe dingen ontdekken. Als regelmatige gebruiker van Apple Music, Deezer, Tidal, Spotify en Qobuz, valt het meteen op dat die laatste je blootstelt aan heel andere muziekselecties dan de voorgaande. Het gaat dan om de albums en afspeellijsten die je aangeboden krijgt in de apps van die diensten. Deezer heeft zijn sterke kanten, dankzij de inbreng van een menselijke muziekredactie, en Apple Music wordt steeds beter in het aanraden van persoonlijke playlist. Maar bij Qobuz kom ik wel beduidend meer in contact met muziek dat ik anders zou beluisteren. Dat gaat van klassieke releases tot albums die onder die brede noemer van ‘wereldmuziek’ vallen. Ook jazzmuziek wordt sterk naar voren geschoven. Kortom, genres die in de mainstream zelden echt aan bod komen, maar hifi-liefhebbers wel vaker smaken. Je mag de Fransen altijd wel wat van chauvinisme verdenken en zo ook bij Qobuz. Franse chansonniers, hiphop en jazz worden bij hen  toch vaker aangeboden dan bij diensten die niet hun hoofdkwartier in Parijs hebben. Of je dat een pluspunt vindt, hangt van je eigen smaak af. De namen zullen soms wellicht ook meer vertrouwd in de oren klinken van een Belg dan een Nederlander. Voor wie echt nieuwe muziek wil ontdekken, is dat muzikale chauvinisme een pluspunt, geen minpunt. Wat is de kans dat je anders iemand als de Libanese trompettist Ibrahim Maalouf zou ontdekken?
Tegelijkertijd schuwt Qobuz niet het aanraden van muziek uit alle genres die zij goed vinden. Een album als ‘Purple’ van de metalband Baroness stond vorig jaar met stip in de top vijf van beste albums bij veel metalbladen, en die krijg je ook aangeboden. Via etiketten als ‘Qubizism’ en afspeellijsten met de ideale discografie van artiesten komt de dienst af met pareltjes van alle soorten muziek.
Het is echter moeilijk te kwantificeren of Qobuz een kleinere collectie heeft dan Spotify of Apple Music, zoals je zou vermoeden. Qobuz zegt zelf een collectie van dertig miljoen tracks te bieden. Gebaseerd op mijn ervaringen in het voorbije jaar zou ik stellen dat het aanbod inderdaad kleiner is, maar zelden lag ik daar van wakker. Irriterend genoeg krijg je soms wel tracks aangeboden waarvan enkel een preview van dertig seconden mogelijk is of een album dat je enkel kunt beluisteren na een aankoop. Ik – en wellicht veel andere gebruikers – zouden dan toch liever die muziek niet in de zoekresultaten zien opduiken. Het aanbod op klassiek vlak is dan weer zeer sterk, dankzij samenwerkingen met gerenommeerde labels als Decca en Deutsche Grammophon, al is juiste metadata voor klassiek ook bij Qobuz een uitdaging. Qobuz is ook één van de weinig plaatsen waar je muziek – vooral klassiek – in 5.0 en 5.1 versies kan aanschaffen. Mocht je de kans hebben om zo’n surroundopname te beluisteren op een goede set, zeker doen.
