Het moderne leven is je reinste intermenselijke kaalslag, en film is een kunstmatige, manipulatieve constructie om dat te laten zien. Zo zou je het werk van Michael Haneke, een van de belangrijkste filmmakers van deze tijd, oneerbiedig kunnen samenvatten. We lopen rond op de wereld, maar missen de code om toegang te krijgen. Tot elkaar, tot onszelf. Knap lullig.

Als proloog en epiloog zien we doofstomme kinderen. Aan het begin is in de ondertitels te lezen wat ze in gebaren uitdrukken, wat vertedering oproept. Aan het eind ontbreekt de uitleg en tasten we in het duister. Daartussen volgen we in fragmenten een aantal zeer verschillende levens, volgens hetzelfde procédé als in een andere film van Haneke, 71 Fragmente einer Chronologie des Zufalls.
Waar in die film alle levenslopen aan het eind bij elkaar komen bij een scholier die wild om zich heen schietend aan alles en iedereen een eind maakt, verloopt de constructie hier precies andersom. In de eerste scène van de film ontmoeten mensen elkaar bij toeval, en in de rest van de film zijn we getuigen van de gevolgen. `Incomplete verslagen van diverse reizen`, luidt de ondertitel van de reeks losse scènes, allen bestaande uit een enkele, vaak bruut afgebroken shot en gescheiden door een moment zwart beeld. Een weerbarstige, kunstmatige vorm, waarmee het de kijker expres lastig gemaakt mee te voelen met de personages. Steeds word je er van bewust gemaakt dat je naar een film kijkt.

Een actrice komt op weg naar haar werk op straat haar jonge zwager tegen. Ze geeft hem de code van haar appartement, en vertelt hem en passant dat hij beter op de boerderij van zijn vader had kunnen blijven. Geïrriteerd gooit hij een papieren zakje in de schoot van een bedelares. Een zwarte jongen die dat ziet spreekt hem aan op zijn respectloze gedrag. Dat loopt uit op een vechtpartij, waarop de zwarte jongen opgepakt en de illegale bedelares het land uitgezet wordt. Dit alles in een onafgebroken shot van 8½ minuut. Kort vergeleken met Russian Ark, maar toch een technisch spektakelstuk.

We volgen de bedelares in Roemenie, waar zij een volgende gelegenheid aangrijpt om terug te keren naar Parijs. De andere personages komen elkaar nog zijdelings tegen in Parijs, er gebeurt te veel met iedereen om het hier even kort na te vertellen. Ster van de film is Juliette Binoche, de actrice. Sommige scènes blijken pas in tweede instantie delen te zijn van een thriller die ze aan het opnemen is, wat een buitengewoon krachtig statement is over de manipulatieve kracht van film. We worden belazerd waar we bij zitten, wrijft Haneke ons onophoudelijk in.


Aanvullende informatie:
Frankrijk/Duitsland/Roemenie, 2000
Speelduur: 112 minuten
Regie en scenario: Michael Haneke
Productie: Marin Karmitz
Camera: Jürgen Jüges
Montage: Nadine Muse
Art direction: Manuel de Chauvigny
Muziek: Giba Gonzalves
Met: Juliette Binoche, Thierry Neuvic, Onalu Yenke, Bruno Todeschini
Beeld: 16:9 anamorf
Geluid: Dolby digital 2.0
Uitgave: Homescreen 


Eerder besproken films van Michael Haneke:

La pianiste 
Le temps du loup