REVIEW

Vladimír Godár - Mater

Jan Luijsterburg | 12 april 2007

De Slowaakse componist voegde een aantal van zijn werken samen tot een grote cantate over het archetype van de vrouw of de moeder. Het is verstilde muziek op meest religieuze teksten, waarin die een sterke invloed van oude muziek, met name Monteverdi, gecombineerd wordt met volksmuziek. Het effect is overrompelend, mede dankzij de geweldige stem van Iva Bittová.

Net als Arvo Pärt, John Taverner en Henryk Mikolaj Gorècki begon Godár als serieel, modernistisch componist, om op een gegeven moment het roer drastisch om te gooien. Studie naar oude muziekstijlen leidde tot een nieuwe manier van componeren, die hij veel toepaste als filmmuziek. Er zijn inmiddels aardig wat vooral uit Oost-Europa afkomstige componisten in de weer met opnieuw ontdekte spiritualiteit, maar zelden wordt het niveau bereikt wat Godár hier aan de dag legt.

Strijkinstrumenten en stemmen voeren de boventoon in de zeven composities die tussen 1997 en 2005 tot stand kwamen. De opening, Maykomashmalon, komt aan het eind terug in een anders opgenomen versie. Teksten zijn afkomstig van uiteenlopende bronnen, in het Jiddisch, Slowaaks of Latijn, en Ecce Puer, is een Engelstalig gedicht van James Joyce. De bezetting varieert van trio (stem, viool en cello) tot barokorkest van strijkers en continuo, met koor.

De gelauwerde zangeres Iva Bittová schittert als overal waar ze verschijnt. Deze veelzijdige kunstenares, die vaak wordt vergeleken met Laurie Anderson en Meredith Monk, schakelt als vanzelf tussen klassieke en folkloristische manieren van zingen. Ze geeft deze muziek een oerkracht die de eventuele kritiek dat Godár wel erg schatplichtig is aan Pärt en Gorècki van negatieve lading ontdoet. Het neemt niet weg dat meeste stukken sterk doen denken aan de streng ascetische klankwereld van Pärt. Het hoogtepunt van de CD, het bijna twintig minuten durende Stálá Matka (Stabat Mater), roept echter vooral de derde symfonie van Gorècki in herinnering, die magisch mooie en onovertroffen symfonie van klaagzangen.

Dat de opnamen niet, als gebruikelijk bij ECM, door Manfred Eichner gemaakt zijn, maar werden overgenomen van een Slowaakse uitgave, betekent niet dat de opnamekwaliteit niet aan de hoge ECM standaard voldoet, integendeel.


Aanvullende informatie:
Iva Bittová voice
Miloš Valent violin, viola
Chamber orchestra Solamente Naturali
Bratislava conservatory choir
Dušan Bill choirmaster
Marek Å tryncl conductor
 
Maykomashmalon (2005) for female voice, viola and violoncello (sung in Yiddish)
Magnificat (2003) for female voice, choir, string orchestra and harp (sung in Slovak)
Luspávanky (Lullabies) (2001/03) for female voice, two violins, two violas and violoncello (sung in Slovak)
Ecce puer (1997) for female voice, two violins, viola, double-bass, harp, chitarrone and harpsichord (James Joyce, sung in English)
Stálá Matka (Stabat Mater) (2001) for alto, violin and chamber orchestra (sung in Slovak)
Regina coeli (2003) for female voice, violin, choir and chamber orchestra (sung in Latin)
Maykomashmalon (2005) for female voice, viola and violoncello (sung in Yiddish)

Speelduur: 56:52
Label: ECM New Series www.ecmrecords.com
Distributie: Challenge www.challenge.nl
Website Iva Bittová: www.bittova.com


EDITORS' CHOICE