Naar aanleiding van de release van Ober in de filmhuizen stopte A-film de vijf voorgaande films van Alex van Warmerdam in een verzameldoos. Het zijn mooie films om bij elkaar te hebben, want Abel, de Noorderlingen, De Jurk, Kleine Teun en Grimm vormen een hecht en volkomen origineel oeuvre van grote kwaliteit.
Van Warmerdam is het prototype van wat een film-auteur genoemd wordt: een filmmaker die niet in opdracht van een productiemaatschappij opdrachten uitvoert, maar de artistieke vrijheid opeist om films geheel naar eigen inzicht te verwezenlijken.
Dat gebeurt met een vast team, een waar familiebedrijf. Het blijft vaak ploeteren om producties van de grond te krijgen, want een film maken kost veel geld, maar het leidt wel tot de interessantste films.
Van Warmerdam’s werk is onmiddellijk te herkennen. De hand van de grafisch vormgever die hij ook is, is alom aanwezig in de strakke, schematische aankleding. Karige oer-Nederlandse jaren 60 interieurs, weidelandschappen of even strak uitgelijnde dennenbosjes, alles draagt bij aan de tot absurdistische proporties opgeblazen portretten van Hollandse lulligheid.
De mensen houden zich vooral bezig met elkaar het leven onmogelijk maken. Hilarisch komisch en tegelijk altijd gênant triest, de eeuwigdurende strijd tussen bekrompenheid en oerdriften, die steevast tot hypocrisie en rampspoed leidt.
Het zijn moderne sprookjes eigenlijk, dat werd met de hier eerder besproken film Grimm wel heel duidelijk. Van Warmerdam houdt de mensen een universele lachspiegel voor, maar biedt tegelijk heel veel mooie dingen om van te genieten. Naast de verhalen, de prachtige vormgeving en sterk acteerwerk, ook van de regisseur, en absurde dialogen is er altijd een mooie soundtrack van broer Vincent. Het was erg genieten om ze weer eens terug te zien. Heel apart bijvoorbeeld is nog steeds De Jurk, waarin personages slechts voorbijgangers zijn in het perspectief van de levensloop van een zomerjurkje.
Zulk strak vormgegeven kwaliteitswerk verdient een perfecte weergave. Helaas bieden de DVD versies in deze box die niet helemaal. De digitale masters van eerdere uitgaven zijn gewoon overgenomen, waardoor het merendeel van de schijfjes niet de beeldkwaliteit biedt die inmiddels tot de technische mogelijkheden behoort. Met uitzondering van Grimm en de Noorderlingen is het beeld niet anamorf, dus met het aantal beeldlijnen behorend bij het 4:3 formaat. Dat gaat ten koste van de scherpte. Bovendien is hier en daar sprake van beschadigingen op het gebruikte bronmateriaal.
Er is dus nog volop ruimte voor technische verbetering. Daar mogen dan best ook wat extra’s aan toegevoegd worden, want dit zijn films die het verdienen om in een context geplaatst te worden. Er is heel veel over te vertellen, wat nota bene wel gebeurde op Amerikaanse DVD versies van een aantal van de films. Kortom: fijn dat de prachtfilms te bekijken zijn, maar de definitieve van Warmerdam collectie is dit hopelijk niet.
Aanvullende informatie:
5 DVD’s: Abel, de Noorderlingen, De Jurk, Kleine Teun en Grimm
Uitgave: A-film