REVIEW

The Fall – Fall Heads Roll

Jan Luijsterburg | 01 december 2005

Al meer dan 25 jaar bestookt Mark E. Smith de wereld met een enorme hoeveelheid eigengereide en veelal opruiend snerende muziek. De bezetting verandert per album en de loopbaan bestaat niet louter uit hoogtepunten, maar de nieuwe klinkt weer behoorlijk urgent. Er is variatie door overtuigende experimenten met nieuwe stijlen, maar de Fall doet vooral waarin zij groot is: nors en compromisloos voortdenderen.

The Fall – Fall Heads RollMuzikaal is het vooral de ritmesectie die de toon bepaalt. De meeste nummers moeten het nagenoeg zonder melodie stellen, en dan zijn klank en ritme wel van belang. De lange songs zijn monotoon en hypnotiserend, in de traditie van oude bands als Can, Velvet Underground en The Stooges. Het geluid van The Fall is op haar beurt nogal opzichtig overgenomen door onder meer LCD Soundsystem en wijlen Pavement. In de rustige tracks vallen de overeenkomsten met de Britse band The Blue Aeroplanes op – wie herinnert zich nog hun prachtalbum Swagger uit alweer 1990?

Slordigheid is een belangrijk en consequent doorgevoerd stijlkenmerk bij The Fall: in spel, opname, articulatie en hoesontwerp. Alles lijkt min of meer toevallig tot stand gekomen, in opperste nonchalance.

Ook de woorden van Mark E. Smith, die zich als dichter en uiterlijk steeds meer als een cynische Simon Vinkenoog variant ontpopt, lijken gevonden voorwerpen die elkaar toevallig tegenkwamen. Iedere gedeclameerde regel wordt afgesloten met een hartgrondig en langgerekt ‘uh’, wat een opmerkelijke stelligheid verleent aan meestal, zo ze al te verstaan zijn, in ieder geval zelden gemakkelijk te interpreteren zinsneden. Intellectuele poezie van de straat die zich ontwikkeld heeft tot een op zichzelf staand universum. Velen ondernemen op het internet pogingen de songteksten uit te schrijven, wellicht om er enige vat op te krijgen. Weinig hermetische dichters kunnen bouwen op zo’n toegewijd publiek – wat dat betreft doet een heftige muzikale omlijsting wonderen.

Ook de volgorde van de nummers lijkt willekeurig. Waar normaal de beste nummers aan het begin en eind van een album te vinden zijn, om de luisteraar binnen te trekken cq. na afloop zwaar onder de indruk achter te laten, zijn hier juist de zwakste tracks aan de uiteinden van het schijfje te vinden. Hoogtepunt Blindness staat precies in het midden, de wat toegankelijkere singles, wel met een, zij het uitermate vals gezongen, melodie, komen pas daarna aan bod. I Can Hear The Grass Grow is daarvan een hilarische cover van het psychedelische jaren 60 bandje The Move, en ook Clasp Hands is een echte popsong. Waar er variatie voldoende voorhanden is worden twee tracks die sprekend op elkaar lijken pontificaal achter elkaar geplaatst. Het past allemaal in het zorgvuldige gecreeerde onverschillig arrogante imago: take it or leave it en overal schijt aan.

Fall Heads Roll is een van de betere albums uit de lange discografie van The Fall, redelijk toegankelijk, energiek en meeslepend. Erg bewonderenswaardig om na zo lange tijd nog zo fel en fris voor de dag te komen; van slijtage is geen enkele sprake, de oudjes doen het nog uitstekend. Vanzelfsprekend is geluidskwaliteit bij Smith geen issue, maar dat neemt niet weg dat het album af en toe behoorlijk goed klinkt. Niet dat het bij veel hifi fanaten bij Diana Krall en Sara K in de kast terecht zal komen. Ieder zijn kopje natuurlijk.


Aanvullende informatie:

14 tracks, speelduur 56:00
Label: Slogan / Sanctuary (SLOCD003)
Distributie: de Konkurrent 
Website The Fall: http://www.visi.com/fall/


EDITORS' CHOICE