Een komedie over popmuziek, met over-the-top komiek Jack Black in de hoofdrol, is dat leuk? Ja, mits u niet lijdt aan een Jack Black fobie blijkt dat zeer leuk. De meest geslaagde rock-komedie sinds “This is Spinal Tap”.

De beroepsidioot Black speelt een op zijn lijf geschreven rol, die van Dewey Fin, gitarist in een beginnend hardrock bandje. Hij stelt zich op het podium gigantisch aan, wat niet zeer op prijs gesteld wordt door publiek en bandleden. Bij het stagediven wordt zijn val slechts gebroken door een blad bierglazen, en de band is hem zo kotsbeu dat ze hem ontslaan. Hij ziet zijn bijdrage aan de mensheid als ‘Rocken’, maar de mensheid lijkt er niet op te zitten wachten. Thuis gaat het niet beter. Hij deelt een woning met zijn vriend Ned, gespeeld door de schrijver van het scenario, Mike White. Ned maakte vroeger ook muziek, maar is nu een totaal in burgerlijkheid vervallen invalkracht in het onderwijs. Daarbij heeft hij een naargeestige vriendin, die op niet mis te verstane wijze van Dewey eist dat hij zijn deel van de huur betaalt. Dewey doet alsof hij Ned is en wordt bij toeval invallend leerkracht op een chique school. Eenmaal voor de klas heeft hij geen idee wat hij daar moet doen.

Tot hij bij toeval ontdekt hoe het er bij de muziekles aan toe gaat. Ongelofelijk duf spelen de leerlingen daar met uitgestreken gezichten in een soort klassiek orkestje. Dewey sjouwt de inhoud van zijn bandbusje de klas in, en richt zich vanaf dat moment puur aan het overbrengen van zijn eigen kennis. Een bandje wordt geformeerd, met als uiteindelijk doel deelname aan een talentenwedstrijd. Vanzelfsprekend geeft het op school de nodige problemen om dit ongemerkt te kunnen doen. Het stijve schoolhoofd (Joan Cusack) wordt verleid via haar zwakke plek: Stevie Nicks. De ouders blijken een andere moeilijk te nemen horde. Maar – u begrijpt het – alles komt goed.

Jack Black, bekend van de fantastische film High Fidelity (jawel), is een komiek (en muzikant, bekend van Tenacious D.) met een neiging tot manisch doorslaan in aanstellerij, net als collega’s als Jim Carrey en Adam Sandler. Met hen een geslaagde film maken staat of valt met een strakke maar niet verlammende hand van een regisseur. Op één van de twee commentaarkanalen is mooi te horen hoe het klikt tussen Jack Black en Richard Linklater. Wel een verrassende naam voor een grote publieksfilm, Linklater is groot in kunstzinnige low-budget films als Tape. Hij laat Black lekker zijn gang gaan, maar corrigeert als het nodig is, bijvoorbeeld in de montage, waarin het verhaal volgens hem pas zijn eigenlijke vorm krijgt.

De film heeft een interessante dubbele bodem. De boodschap van Dewey aan zijn klas is die van verzet: trek je nergens iets van aan, wees vrij (te rocken). Tegelijk wordt hij zelf ingekapseld in het burgerbestaan van een gesettelde baan in een truttige omgeving. De muziekgeschiedenis waarmee hij zijn leerlingen kennis laat maken loopt tot 1978, van Led Zeppelin en AC/DC tot aan The Ramones en The Sex Pistols. Rock & Roll is volgens Dewey de nek omgedraaid door MTV. Een pikante uitspraak in een film wiens producent Paramount grootaandeelhouder is van het succesvolle muziekstation (dat regelmatig bijdragen van Jack Black uitzendt). Op het commentaarkanaal is te horen hoe men verrast was dat het zinnetje niet op een veto stuitte. Maar verzet middels ‘classic rock’, dat vinden zelfs de ouders in deze film op den duur charmant.

De keuze voor nostalgische muziek in plaats van bij voorbeeld hedendaagse scheldraps kan een voorkeur van de makers weerspiegelen, die duidelijk veel plezier gehad hebben. Evengoed kan het een handige commerciele zet zijn. Door een film die richt op een jong publiek vol te stoppen met muziek van een oudere generatie verzeker je van een brede belangstelling: meerdere generaties kunnen samen kijken, zoals het een goede familiefilm betaamt. Het werkte goed, met name in Amerika was de film een groot succes. Maar als daad van verzet… Niet schokkend, wel erg prettig entertainment.

De DVD uitgave, voorzien van het weinigzeggende opschrift ‘Special Collector’s Edition’ (er is geen andere editie in de handel) is mooi verzorgd, met dynamisch vormgegeven menuschermen en tal van extra’s. Twee Engels ondertitelde commentaarkanalen, waarvan er eentje gevuld door de kinderen. Gecast vanwege hun muzikale kwaliteiten spelen zij overtuigend, maar vullen het commentaar voornamelijk met meligheid, onder meer resulterend in een wedstrijdje boeren laten. Er is een leuke ‘making of’ van een klein half uur, waarin onder andere te zien is hoe de kinderen begeleid door niemand minder dan Jim O’Rourke repeteren in de studio van Sonic Youth. Er is een verslagje van de kinderen bij het filmfestival van Toronto, en hoe Jack Black uit de bocht kan vliegen zien we in een video dagboek dat hij bijhield voor MTV. Een aanvullende demonstratie geeft hij in een hilarische oproep aan Led Zeppelin om toestemming te verlenen voor het gebruik van een van hun nummers.

Aanvullende informatie:
VS, 2003
Speelduur: 105 minuten
Regie: Richard Linlaker
Productie: Scott Rudin
Scenario: Mike White
Met: Jack Black, Joan Cusack, Mike White, Sarah Silverman
Beeld: 16:9 anamorf
Geluid: Dolby Digital 5.1
Taal: Engels of Tsjechisch nagesynchroniseerd (?)
Ondertiteling: Nederlands en nog 12 andere talen, waaronder Arabisch, IJslands, Fins en Roemeens
Uitgave: Paramount www.paramount.nl
Website film: http://www.schoolofrockmovie.com