Liefde onder moeilijke omstandigheden, dat is altijd mooi in films. Het centrale koppel in Oasis gaat met hun opmerkelijke relatie wel erg tegen de conventies in. Een niet al te snuggere man die steeds in conflict raakt met familie en politie, en een zwaar gehandicapte, spastische jonge vrouw, geen combinatie die ieders enthousiasme oproept.

De openingssequentie van Oasis bevat het verhaal in het notendop, maar dat weet je pas achteraf. Een wandkleed in een kamer, met daarop een naïeve afbeelding van een oase, compleet met olifant en palmboom. Eerst nog in schemerlicht, met de schaduw van takken over het wandkleed. Langzaam wordt het plaatje helderder, breekt de zon door, verdwijnt de schaduw en krijgen de kleuren kracht. Verderop leren we dat het kleed in de kamer hangt van Gung-Ju, de spastische vrouw. De schaduwbeelden van de takken maken haar angstig, en haar vriend zorgt dat ze verdwijnen.

Eerst maken we kennis met Jong-Du, die net uit de gevangenis komt. Hij draagt slechts een dun overhemd, wat duidelijk niet bij het jaargetijde past. Klappertandend en onophoudelijk zijn neus ophalend zoekt hij de juiste bus en krijgt honger. Eenmaal aangekomen bij zijn krapbehuisde familie wordt hij daar alles behalve hartelijk ontvangen. Een kille, hatelijke toestand. Nu roept Jong-Du ook niet meteen de sympathie op. Ook niet van de kijker, als we hem op bezoek zien gaan bij de familie van de man die hij overreden heeft, de reden van zijn gevangenschap. De man die hij treft zit opgescheept met zijn spastische zus, die hij liever kwijt dan rijk is. Jong-Du voelt zich blijkbaar wel aangetrokken tot deze verkrampte, onverstaanbare vrouw. Bij zijn tweede bezoek verkracht hij haar.

Geleidelijk leren we dat de werkelijkheid wat complexer in elkaar zit. Jong-Du blijkt helemaal niet schuldig geweest te zijn aan het ongeluk. Zijn broer, de eigenlijke dader, heeft een garage, dus was het handiger dat in plaats van hem de nutteloze broer een paar jaar opgesloten werd. De moeilijk te doorgronden Gong-Ju wordt totaal verwaarloosd door haar familie, in haar kamer aan haar lot overgelaten. Ze neemt na de aanranding toch contact op met Jong-Du, en er ontstaat een warme liefde, tegen alle verdrukking in. Een oase in de kille woestenij waarin ze leven. Een krachtig betoog voor meer menselijkheid, meer aandacht voor de naaste.

Het realistische, documentaireachtig uit de hand gefilmde verhaal krijgt een extra dimensie door een aantal symbolische momenten, waarin de alledaagse werkelijkheid doorbroken wordt. Het tafereel op het wandkleed komt tot leven en enkele malen is Gong-Ju ineens vrij van de verkramping die haar invalide maakt. Jong-Du lijkt dat helemaal niet op te merken. Die raadselachtige momenten waarin we even uit de werkelijkheid stappen zetten extra aan tot denken en tillen de film op een nog hoger plan.

Lee Chang-dong is een grote naam in zijn land. Hij werd beroemd als romanschrijver, filmmaker en is nu minister van cultuur. Oasis was een enorm succes in eigen land, en won diverse prijzen bij het filmfestival van Venetie. En terecht, het is een prachtige, zeer humane film. Waar films over gehandicapten vaak tenenkrommend sentimenteel zijn, blijft Oasis verre van die valkuil.

Een korte ‘making of’ documentaire biedt enig zicht op de informele, spontane manier waarop Lee met zijn acteurs werkt. We zien korte interviews met de bescheiden regisseur en de hoofdrolspelers, en tussendoor repetitieopnamen van enkele scènes. Opvallend genoeg betreft dit juist de momenten dat Gong-Ju even van haar spasmen bevrijd is, maar daar wordt geen woord aan vuil gemaakt. Wellicht om te benadrukken dat de film niet over haar handicap gaat, maar slechts een bijzaak is. Het neemt niet weg dat de jonge actrice Moon So-ri een ongelofelijke prestatie levert met haar zeer natuurgetrouw overkomende verkramping. In een kranteninterview vertelde ze dat ervaring in het werken met geestelijk gehandicapten haar goed van pas kwam. Wel horen we dat de motoriek en het vegen aan de neus die het gedrag van de mannelijke hoofdrol kenmerken puur toevallig tot stand kwamen: door de kou en de druipneus die daar een gevolg van was.

Aanvullende informatie:
Zuid-Korea, 2002
Speelduur: 132 minuten (en niet 94 zoals op de hoes staat)
Regie en scenario: Lee Chang-dong
Productie: Myung Kaynam
Camera: Choi Young-taek
Montage: Kim Hyun
Art direction: Shin Jum-hui
Muziek: Lee Jae-jin
Met: Sol Kyung-gu, Moon So-ri, Ahn Nae-sang, Ryoo Seung-wan
Beeld: 16:9, anamorf
Geluid: Dolby digital 5.1
Distributie film: Bright Angel www.bright-angel.nl
Uitgave DVD: Total Film www.totalfilm.nl