Yanqui U.X.O.
Het Canadese collectief Godspeed You! Black Emperor vindt haar eigen naam, vrij naar een obscure Japanse film, niet zo belangrijk. Dat mag je afleiden uit de plaats die ze inneemt op hun platen. Op de recent verschenen derde elpee is de groepsnaam slechts te vinden tussen de getypte “Footnotes maybe” op een bijgevoegd velletje. Verder staat nergens op hoes of plaatlabels naar wiens product we kijken. Het uitroepteken blijkt twee woorden naar voren geschoven is ten opzichte van eerdere platen, maar ook God’s pee is een gehanteerde spellingswijze. Een zelfde terughoudendheid blijkt uit de manier waarop de groep zich fysiek presenteert: er zijn geen foto’s van de negen muzikanten die alleen met de voornaam aangeduid worden, en bij optredens is het podium niet verlicht. Uit al haar uitingen blijkt dat de band opereert vanuit een sterke politieke drijfveer, maar het voor de hand liggende communicatiemiddel, songteksten, wordt niet benut: Godspeed maakt lange, volledig instrumentale stukken muziek. Op deze dubbelelpee staan er welgeteld drie. Wat de bedoelingen betreft biedt de hoes daarentegen wel veel informatieboodschappen.
Voorop een foto van een landschap vanuit de lucht, voor een derde aan het zicht onttrokken door de bommen onder een straalvliegtuig. Achterop een ingewikkeld schema waarin de grote platenmaatschappijen via een wirwar van pijlen en tussenstappen allemaal verwijzen naar het centrum: “YANQUI U.X.O.” Wat dat is valt uit het genoemde inlegvel te begrijpen: Amerikaanse
wapenproductie, landmijnen en clusterbommen. Op de binnenkant van de klaphoes is een opgeprikt invulformulier te zien van het bedrijf U.S. Investigations Services Inc., met de vraag: “Identify someone you know who is not trustworthy. Explain how you have reached that conclusion.” Verder wordt de lezer aangeraden de plaat niet via verderfelijke grote winkelketens te kopen. Bij het stuk dat de eerste plaatkant vult, 09-15-00 is de uitleg: “09-15-00 is ariel sharon surrounded by 1000 israeli soldiers marching on
al-haram ash-sharif & provoking another intifada.” Met deze verklaring wordt het stuk een soundtrack bij een veldslag. Op het inlegvel staat verder nog een tekening van Nadia Moss. Een enorme klauwhamer met daarop het woord “HOPE”, waarboven drie lieflijk getekende gevleugelde poesjes vliegen. Dit beeld is wel een zeer treffende verbeelding van de muziek van Godspeed You! Black Emperor.
Met drie elektrische gitaren, twee basgitaren, een viool, een cello en twee drummers is de band wel te omschrijven als een elektrisch snarenorkest, vergelijkbaar met het gitaarorkest van Glen Branca, waaruit onder meer Sonic Youth, The Swans en Helmet voortkwamen. Net als bij Branca gaat het om het
opbouwen en loslaten van spanning. Van zacht naar hard en weer terug. Grootse, lang aangehouden dreigende crescendi, afgewisseld met stille passages, waaruit soms fraaie melodieen opbloeien. Kernwoord is herhaling. Emotionele intensiteit is belangrijker dan technische perfectie. Er is hier
en daar best wat aan te merken op het samen in de maat spelen (met twee drummers maak je het jezelf ook niet gemakkelijk), maar binnen de lijntjes kleuren heeft niet de prioriteit. Een heel mooi accent wordt gegeven in het tweede nummer, rockets fall on Rocket Falls, door een stel blazers die half in het stuk eventjes meedoen. In het derde stuk, motherfucker=redeemer, dat de gehele tweede plaat vult, vallen vooral de serene, verstilde passages op.
Yanqui U.X.O. werd opgenomen door Steve Albini (die zich nooit producer wenst te noemen). Albini is beroemd om zijn bijzondere opnametechniek: door een precieze opstelling van liefst antieke microfoons creeert hij een sober, heel direct en natuurlijk geluid – het muziekmaken is verder aan de artiesten. Zelf speelt hij gitaar in zijn band Shellac. Hij zweert bij analoge technieken. Een overtuiging die hij bij Shellac-releases uitdraagt door de aanschaf van vinyl aantrekkelijk te maken. Bijvoorbeeld door de cd-versie van een album in een nietig papieren hoesje pas een half jaar na de LP te laten verschijnen. Of door bij de LP gratis ook het cdtje te stoppen (voor dezelfde prijs als de cd zonder LP). Trucs die doen denken aan
de cd van de al lang opgeheven groep Slint, waarop in grote letters staat: “This recording is meant to be listened to on vinyl.” Wat Godspeed betreft kunnen we vooral vaststellen dat de plaat prima klinkt en veel indruk maakt.
Over de cd
De Konkurrent / Constellation
Meer informatie: www.konkurrent.nl en www.brainwashed.com/godspeed/
