REVIEW

De Engel van Doel

Jan Luijsterburg | 27 december 2011

Emilienne zag als kind een engel in de wolken, maar de plaats waar ze haar leven doorbracht verwerd tot een spook. Een kerncentrale drukte al een minder fraai stempel op het dorpje Doel aan de Schelde, net onder Antwerpen, maar uitbreidingsplannen van de haven zorgden er voor dat nu het hele dorp moet verdwijnen. Er wonen nog maar enkele mensen. Perfecte locatie voor een mooie documentaire.  

Tom Fassaert maakte eerder al een film over Doel, zijn eindexamenfilm Doel leeft. Delen daarvan komen terug in De engel van Doel. Hij concentreert zich volledig op de mensen in het plaatsje, informatie over de ontwikkelingen van het dorp komt slechts indirect ter sprake. Hoofdrollen zijn er voor Emilienne, haar vriendinnen, en de pastoor. Het zijn echte volhouders, die zich niet van de wijs laten brengen door de leegloop van het dorp. Zo goed en zo kwaad als het gaat houden zij het dagelijks leven gaande. 
Vooral de gesprekken tijdens het garnalenpellen zijn niet zelden hilarisch, maar soms bekruipt de weemoed zelfs Emilienne. De pastoor overlijdt, er gaat regelmatig weer een huis tegen de vlakte. Er komen krakers en uiteindelijk zelfs bussen ramptoeristen, maar zij vormen slechts de kantlijn bij het verhaal van Emilienne.
 
De engel van Doel werd geproduceerd door Digna Sinke, de maakster van de filmreeks over het eiland Tiengemeten. De beide projecten zijn erg verwant. De eerste van de Tiengemeten films ging ook over mensen die door politieke beslissingen gedwongen worden om hun woonomgeving te verlaten. Verschil is dat Sinke meer gericht was op de politiek en de ontwikkeling van het landschap, terwijl Fassaert de mens centraal zet. Hij heeft een geweldig oog voor veelzeggende details. Hoe twee vrouwen in de kerk al multi-taskend tegelijk veelbetekenende blikken uitwisselen, op de horloge kijken en vals meezingen, het roept in een shot van enkele seconden spontaan een schaterlach op. 

Dat wil niet zeggen dat het visuele aspect onderbelicht is. Integendeel, de strakke beeldcomposities en de grofkorrelige grijstinten van de op 16mm film geschoten film bepalen in belangrijke mate de bijzondere sfeer van De engel, met naast vervreemdende ook prachtige poëtische momenten.  

  

Als extra zijn er vier fraaie korte muzikale portretten meegeleverd. De nog uit vier muzikanten bestaande fanfare van Doel en het krakertrio dat zigeunerjazz speelt komen in de film voor, zangfragmenten van dorpsbewoners zijn alleen hier te zien. 

Aanvullende informatie: 
Nederland/België, 2010
Speelduur: 76 minuten
Regie en scenario: Tom Fassaert
Productie: Digna Sinke
Camera: Daniël Bouquet, Diderik Evers, Reinout Steenhuizen
Montage: Tom Fassaert, Thabi Mooi, Axel Skovdal Roelofs
Muziek: Tobias Borkert
Uitgave: Mokumfilm
Distributie: de Filmfreak
Website  


EDITORS' CHOICE