Het was bij het Nederlands Filmfestival redelijk verrassend dat Joy er vandoor ging met de meeste gouden kalveren: beste film, beste scenario en ook nog beste vrouwelijke bijrol, voor Coosje Smid. En dat voor een film die in het oeuvre van Mijke de Jong na Bluebird, Tussenstand en Het zusje van Katia geen echte uitschieter is en die nauwelijks publiek trok in de filmhuizen.
Dat was ook zo in het filmhuis waar ik werk. De weinige mensen die kwamen konden niet veel waardering opbrengen voor de film. Kijken naar de ellende van een ander wordt op de televisie heel leuk gevonden. Hoewel Joy qua thema aansluit op een programma als Spoorloos is er een belangrijk verschil. Er is in Joy namelijk geen oplossing. Bovendien is de vorm hard en realistisch, waar op de televisie scherpe kantjes met melodramatische middelen gladgestreken worden. Dat vinden de mensen prettig. Echte ellende is niet leuk om naar te kijken. Ironisch toch, hoe fictie meer realistisch overkomt dan de verhalen van echt bestaande mensen.
Joy werd door haar moeder als baby op een bankje op straat achtergelaten in een grote tas. Sindsdien brengt ze haar leven door in pleeggezinnen en tehuizen. Het enige wat ze als aandenken aan haar moeder heeft zijn de babykleertjes die ze als vondeling droeg. Het laat Joy niet los. Obsessief is ze op zoek naar haar moeder. Daarbij jaagt ze iedereen in haar omgeving voortdurend weg, ook haar vriendje en haar beste, hoogzwangere vriendin.
Die zwangerschap is een wat erg nadrukkelijk element in het verhaal, als confronterende spiegel voor Joy. Het uitstekende, levensechte spel en de net als in de Jong’s eerdere films sterk naar de sociaal bewogen films van de gebroeders Dardenne verwijzende stijl compenseren dit ruimschoots. Uit de hand geschoten, dicht op de huid, in fel, genadeloos licht, met als enige soundtrack een irritant vrolijke liedje dat ze steeds op haar koptelefoon heeft.
Gedoemd tot een voortdurend rusteloos bestaan, daar helpt geen moedertjelief meer aan. Joy is een buitenstaander, bij het gezin van de vrouw waarvan ze denkt dat het haar moeder is en bij de hechte familie van haar vriend. Een tragisch lot, helemaal niet gezellig. Voor iedereen die film meer durft te laten zijn dan een escapistisch bubbelbad is Joy warm aanbevolen.
Aanvullende informatie:
Nederland, 2010
Speelduur: 76 minuten
Regie: Mijke de Jong
Scenario: Helena van der Meulen
Met: Samira Maas, Dragan Bakema, Coosje Smid
Beeld: 1:2,35 anamorf
Geluid: DD 5.1
Uitgave: A-Film www.a-film.nl
Website: www.joy-film.nl