Nuri Bilge Ceylan is een filmmaker in de traditie van groten als Tarkovski, Bergman en Sokoerov. Kritisch, pessimistisch en ongegeneerd in de artistieke ambities. Zijn nieuwe film gaat over het afkopen van schuld. Three Monkeys ziet er schitterend uit en heeft een rijkere verhaallijn dan Ceylan’s voorgaande films, ook al vinden de belangrijkste gebeurtenissen weer buiten beeld plaats.

De film begint met een schitterende shot over een landschap waarin de duisternis valt. Een auto volgt zijn weg in de verte, tot er een klap klinkt. De politicus Servat heeft iemand doodgereden en zijn kenteken wordt herkend door een voorbijganger. Tegen een vergoeding neemt Servat’s chauffeur Eyüp de schuld op zich en gaat 9 maanden de gevangenis in. Dat blijft niet zonder consequenties voor zijn gezin, verder bestaand uit vrouw Hacer en de ontspoorde zoon Ismael. Die heeft naar eigen zeggen een auto nodig om een baantje te kunnen bemachtigen, en Hacer vraagt Servat om een voorschot op de beloning van Eyüp. Dat loopt uit op een relatie. Genoeg stof voor een explosieve toestand als de straf van Eyüp er op zit.

De drie aapjes in de film zijn het horen, zien en zwijgen van Confucius, verbeeld door een Japanse beeldhouder in een klassiek beeld uit de 17e eeuw. Emoties worden door de personages consequent opgepropt. Niets wordt uitgesproken, duistere blikken en donkere onweerswolken tonen de gemoedstoestanden. Net als voorgaande films Uzak en Iklimler werd Three Monkeys bekroond in Cannes, nu met de prijs voor de beste regie. Een film die maximaal tot de verbeelding spreekt met esthetische middelen, iedere shot is om in te lijsten zo mooi. Knap is dat deze kunstmatige stijl, waarin vooral de momenten getoond worden waarin niets gebeurt, de suspense niet in de weg staat.

De DVD bevat als extra een interessant interview met Nuri Bilge Ceylan, die onder meer uitlegt dat zijn films eigenlijk pas in de montage hun vorm krijgen; bij de opnames laat hij nog allerlei mogelijkheden open. Een aarzelende werkwijze die de essentie van Ceylan’s werk weergeeft: de mens is vervuld van existentiele twijfel, een eenzaam, egoïstisch wezen dat consequent de ander belazert maar daar niet gelukkig van wordt.

Aanvullende informatie:

Turkije/Frankrijk/Italie, 2008
Speelduur : 109 minuten
Regie: Nuri Bilge Ceylan
Productie: Zeynep Özbatur
Scenario: Ebru Ceylan, Nuri Bilge Ceylan, Ercan Kesal
Camera: Gökhan Tiryaki
Montage: Nuri Bilge Ceylan, Ayhan Ergürsel, Bora Göksingöl
Art direction: Ebry Ceylan
Met: Yavuz Bingol, Hatice Aslan, Rifat Sungar
Beeld: 1:2,35 anamorf
Geluid: DD 5.1
Extra: Making of, 29 minuten, beeld 4:3
Uitgave: Contact Film 
Distributie: de Filmfreak 
Website: www.3monkeysmovie.com