REVIEW

Disgrace

Jan Luijsterburg | 17 december 2009

Als een literair meesterwerk verfilmd wordt houd je bij voorbaat je hart vast. In Ongenade van de Zuid-Afrikaanse schrijver J.M. Coetzee werd bekroond met de Booker prize en droeg bij aan de toekenning van de Nobelprijs. Een boek dat als weinigen het morele failliet van de menselijke beschaving in al haar dubbelzinnigheid lijfelijk voelbaar maakt. De vrees voor een teleurstelling is niet terecht: Steve Jacobs volgde het boek trouw en maakte er toch een sterke film van.

DisgraceDavid Lurie (John Malkovich) doceert romantische letterkunde aan de universiteit van Kaapstad en heeft een passie voor de dichter Byron. Dat klinkt heel keurig, maar Lurie is geen gemakkelijke man. Hij dringt zich op aan een gekleurde studente, wat hem op een ontslag komt te staan omdat hij weigert aan procedures mee te werken. Lurie vertrekt naar zijn dochter Lucy, die een boerderij op het platteland heeft. David lijkt aardig tot rust te komen door de aardse omstandigheden: hij helpt bij de verzorging van de honden in een kennel en verkoopt de gekweekte producten van de boerderij op de markt. Zelfs zijn libido laat hem niet in de steek. Tot ze het slachtoffer worden van een brute overval, waarbij David machteloos moet aanhoren hoe zijn dochter verkracht wordt.

Lucy weigert aangifte te doen omdat ze begrijpt dat ze overgeleverd is aan de wetten van de jungle. Ze lijkt boete te willen doen voor de jarenlange overheersing van de blanke elite. Als David een van de daders herkent bij een feestje van de zwarte buurman waarmee Lucy een ingewikkeld samenwerkingsverband onderhoudt slaan de stoppen door en komt de relatie tussen vader en dochter op scherp te staan.

De Australische regisseur Steve Jacobs en scenarioschrijfster Anna-Maria Monticelli maken het verhaal en de karakters niet aangenamer dan in het boek. Wel is de film persoonlijker en daarmee kleiner van schaal dan het boek, dat duidelijk verder reikt dan de personen en de locatie. Het statement blijft universeel: de wereld is in verwarring en een oplossing is niet in zicht. Dat de heldere kleuren van de slotbeelden wel zoiets suggereren brengt weinig schade toe aan die sombere conclusie. Als bonus zijn alleen wat weinigzeggende beelden van het productieproces toegevoegd.

Aanvullende informatie:

Zuid-Afrika/Australie, 2009
Speelduur: 113 minuten
Regie: Steve Jacobs
Productie: Ann Maria Monticelli, Emile Sherman, Steve Jacobs
Camera: Steve Arnold
Scenario: Anna Maria Monticelli, naar een boek van J.M. Coetzee
Montage: Alexandre de Franceschi
Art direction: Anne Beauchamp, Michael Berg
Met: John Malkovich, Jessica Haines, Eriq Ebouaney
Extra: Behind the scenes, 10 minuten
Beeld: 1:2,35 anamorf
Geluid: DD 5.1
Uitgave: A-film 


EDITORS' CHOICE