REVIEW

Joy Division

Jan Luijsterburg | 26 juni 2008
In de zomer van 1979 was ik in Londen. Ik herinner me nog goed de wand in een enorme platenwinkel die geheel gevuld was met eindeloos veel exemplaren van een mysterieuze zwarte hoes. Geen naam, geen titel, alleen een grafiekachtige illustratie. Even luisteren, zoals in Nederlandse winkels gebruikelijk, kon daar niet en van gokken hield ik ook toen al niet. De dreun kwam dus pas later.

Joy DivisionJoy Division is een mythe. Het laatste echte verhaal in de popmuziek, zo wordt in deze documentaire van Grant Gee gesteld. In korte tijd is dit de derde film waarin de korte carrière van Ian Curtis, eindigend in zijn zelfmoord op 18 mei 1980, centraal staat. In 24 Hour Party People van Michael Winterbottom werd het verhaal op ironische wijze verteld vanuit het perspectief van de inmiddels ook overleden oprichter van het Factory label, Tony Wilson. Anton Corbijn bleef in zijn speelfilmdebuut Control aan de oppervlakte van het verhaal, een sobere weergave in fraaie beelden. Het gevoel, de ontroering en de ontreddering na het bericht van het rampzalige eind, worden voor het eerst echt recht gedaan in de nu op DVD verschenen documentaire die simpelweg vernoemd is naar de band die haar naam niet op haar hoezen vermeldde.

De aanpak is eigenlijk heel gewoon. De geschiedenis, gepresenteerd als een verhaal over de stad Manchester, chronologisch verteld door ooggetuigen en betrokkenen, geïllustreerd met archiefbeelden. Maar dan wel erg liefdevol samengesteld en mooi gemonteerd. Bovendien laten de geïnterviewden zich ook van hun minder fraaie kanten zien. Bassist Peter Hook is wel de ultieme onbehouwen boer. Hij en Bernard Summers, de initiatiefnemers tot de band, vonden Unknown Pleasures, het debuutalbum in die zwarte hoes met de streepjes, eigenlijk maar niks. Ze hadden geen idee hadden waar ze mee bezig waren.

We zien bandleden, managers (Wilson), vormgever Peter Saville, Anton Corbijn en Curtis’ Belgische vriendin Annik Honoré. Echtgenote Deborah niet, die wordt alleen via citaten uit haar boek opgevoerd. Het eigen tekort schieten in de periode rond de zelfmoord wordt op ontroerende wijze onder ogen gezien. Net als bij Kurt Corbain is het onbegrijpelijk hoe er, in het licht van de schijnwerpers, niet ingegrepen wordt in een situatie waarin iemand zich overduidelijk suïcidaal toont in een drukke sociale omgeving. De dag na een zelfmoordpoging werd er gewoon weer opgetreden, het was ook in Closer te zien.

Joy Division

Het verhaal wordt eigenlijk verteld door popjournalist Jon Savage, fan van het eerste uur, auteur van het script voor deze film en bovendien een aangenaam causeur. Een klein half uur buitengewoon interessant maar niet in de film gebruikt interviewmateriaal is als bonus opgenomen op deze DVD.

Een absolute must voor iedereen die ooit geraakt werd door Unknown Pleasures of Closer, de klassieke albums die onlangs in prachtige uitvoeringen opnieuw verschenen. Ook op vinyl, natuurlijk verkrijgbaar bij High Fidelity Discs.


Aanvullende informatie:
Verenigd Koninkrijk, 2007
Speelduur: 93 minuten
Regie: Grant Gee
Scenario: Jon Savage
Met o.a. Bernard Sumner, Peter Hook, Stephen Morris, Tony Wilson, Anton Corbijn, Annik Honoré
Extra: Interviews (28 minuten)
Beeld: 16:9 anamorf
Geluid: DD 5.1
Uitgave: A-film 
Website: http://www.joydivisionmovie.co.uk


EDITORS' CHOICE