Kort na Nadine is nu de alom geprezen en bekroonde debuutfilm uit 2000 van Erik de Bruyn in een opnieuw ingescande versie op DVD verschenen. Rebel With A Cause in Zeeland. Opgroeien is keuzes maken, maar daar heeft niet iedereen zin is, hoe erg de verveling ook is. Ontsnappen of conformeren, een duivels dilemma. 
Leen (Fedja van Huêt) is meer van het ontsnappen. Huisje, boompje, beestje, dat is niet wat hij zoekt. Hij slijt zijn leven met rondhangen voor het dorpscafé ’t Oekje (‘vandaag geen bingo’), slap ouwehoeren met zijn vrienden (‘Bier blijft bier, dat is het goeie ervan’), roekeloos scheuren op de motor en wilde feestjes in schuren, waar op een gegeven moment zowaar de legendarische band Nashville Pussy te zien is. Het liefst zou ‘wilde mossel’ Leen een groots en meeslepend leven leiden, ver weg van de benauwende Zeeuwse klei, ver weg van zijn bezitterige moeder (Will van Kralingen) en een stom baantje op de scheepswerf van moeders nieuwe vriend. Leen heeft moeite het te verwoorden, komt niet verder dan ‘ik wil gewoon wat anders of zo’. Ondertussen is het lang wachten op het jaarlijkse mosselfeest.
Leen ontmoet in een soort hallucinatie een Ierse man die hem over probeert te halen naar Dublin te komen. Een idee dat hem lang blijft bezighouden. Een sluimerende verliefdheid op een knap meisje laat hij nonchalant doodbloeden, om vervolgens verontwaardigd te zijn als ze aanpapt met zijn vriend Daan, schitterend gespeeld door Frank Lammers. Visser Daan en de import-Zeeuw Jacob (Freek Brom) die een muzikale carrière nastreeft, slagen er beter in de werkelijkheid te accepteren en gewoon in het heden te leven. Met de roekeloze Leen moet het wel mislopen.
Wilde Mossels is een propvol verhaal, met veel niveaus, spannend vorm gegeven en met hartstocht verteld. Heftige gevoelens worden doorsneden met gortdroge humor (‘Wat doet een Zeeuw in de woestijn?’ ‘Niks. Veel te warm’), die het leed alleen extra schrijnend maakt.
Wilde Mossels is voor mij een van de beste Nederlandse films ooit gemaakt. Een debuut waarin duidelijk veel persoonlijke gevoelens van de maker in verwerkt worden, maar waarin bepaald niet over één nacht ijs gegaan is: een enorme productie die zowel getuigt van een enorme gedrevenheid als van een grote liefde voor beelden, muziek en mensen. Alleen al hoe de roes van drank, muziek en wanhoop in enkele vage shots lijfelijk voelbaar gemaakt wordt is meesterlijk. Net als de manier waarop het bleke Zeeuwse landschap, inclusief brug en tankstation, prachtig gebruikt worden als achtergrond of misschien wel verklaring van de gebeurtenissen.
Zeer begrijpelijk dat De Bruyn hierna niet gemakkelijk met een nieuwe film kon komen: hij heeft alles wat hij destijds in zich had in die ene film gestoken. Een moderne klassieker, een onvergetelijke film die iedereen gezien moet hebben. Er is hier en daar wat beschadiging op het bronmateriaal te zien, maar verder ziet de DVD transfer er prima uit.
Aanvullende informatie:
Nederland, 2000
Speelduur: 119 minuten
Scenario en regie: Erik de Bruyn
Productie: Erik Schut en Peter van Vogelpoel
Camera: Joost van Gelder
Geluid: Eddy de Cloe
Montage: JP Luijsterburg
Art direction: Ben Zuydwijk
Muziek: David van der Heyden
Met: Fedja van Huêt, Frank Lammers, Freek Brom, Will van Kralingen, Josse de Pauw
Beeld: 16:9 anamorf
Geluid: Dolby digital 5.1
Uitgave: A-film
Serie: Quality Film Collection
