REVIEW

Ernest Bloch – Piano Quintets

Jan Luijsterburg | 06 maart 2008

De twee pianokwintetten van de Zwitserse, naar Amerika geemigreerde componist Ernest Bloch (1880-1959) worden niet vaak gespeeld. De mooie uitvoeringen door het Australische Goldner String Quartet en pianist Piers Lane, aangevuld met enkele kortere werken voor strijkkwartet, maken duidelijk hoe onterecht dit is.

Ernest Bloch – Piano QuintetsHet eerste kwintet werd voltooid in 1923 en duurt ruim 34 minuten. Het begint zeer enerverend, waarbij veel van het melodisch materiaal dat in het stuk aan bod komt in een notendop, als ware het een aankondiging, gepresenteerd wordt. Bijzonder is het gebruik van kwarttonen, een noviteit die het stuk een wat wrange, ongemakkelijke klank geeft. De gedreven, schrille uithalen doen denken aan Bartók.
De aanduiding van het tweede deel, andante mistico, is treffend gekozen. Een teder, mystiek aandoend stuk met veel dramatiek. Het afsluitende allegro energico is inderdaad zeer energiek. Hamerende akkoorden, veel expressie, prachtige muziek. Tonaal, maar met moderne elementen. Prettig om naar te luisteren, maar nooit gemakzuchtig of behaagziek.

Het tweede pianokwintet klinkt aanzienlijk minder romantisch dan het eerste. Het is geschreven in 1957, twee jaar voor de dood van de al ernstig zieke componist, die na een ernstig depressieve periode in de oorlogstijd nooit meer de oude werd. De structuur van het stuk lijkt op die van het eerste kwintet: twee energieke delen met daartussen een bijna angstaanjagend gedragen traag deel. Wederom een enorm scala aan kleuren en emoties. Het stuk is echter een stuk compacter en geschreven in een andere muzikale taal. Bloch maakt gebruik van de twaalftoonstechniek van de tweede Weense school, maar wel op een geheel eigen wijze geïnterpreteerd. Aan het eind slaat de sfeer ineens om, en nemen we afscheid in een serene, verstilde sfeer.

Tussen de twee grote kwintetten zijn drie werken voor strijkkwartet te horen. Night en Paysages zijn impressionistisch van sfeer. Een nocturne en twee door landschappelijk schoon (respectievelijk arctisch, een alp en een tropisch eiland) geïnspireerde miniaturen. Two Pieces bestaat uit als restmateriaal dat ontstond bij het werken aan de grote strijkkwartetten (2-5), maar ze zijn er niet minder indrukwekkend om.

Het Goldner kwartet en de vanuit Engeland naar Australie geemigreerde pianist Piers Lane leveren een overtuigend pleidooi voor deze schitterende muziek. De opnamekwaliteit bevestigt de reputatie van het Hyperion label: heel fraai.


Aanvullende informatie:
Piano Quintet No 1 / Night / Paysages (Landscapes) / Two Pieces / Piano Quintet No 2
Goldner String Quartet / Piers Lane, piano
Speelduur: 70:27
Label: Hyperion 
Distributie: Codaex 


EDITORS' CHOICE