Aki Kaurismäki noemt zijn nieuwe film het derde deel van een trilogie over losers. Na Drifting Clouds (1996) over werkloosheid en The Man Without a Past (2002) over dakloosheid en geheugenverlies gaat Lights in the Dusk over eenzaamheid. Dat betekent weer veel rokend met een lege blik voor zich uitstaren, in de bekende hypergestileerde vormgeving van de Finse grootmeester.
De even uitgebeende als afgewogen stijl van Kaurismäki, waarin iedere shot oogt als een schilderij, heeft een opvallende verwantschap met het werk van Alex Warmerdam en Zuid-Amerikaanse films als Sangre en Whisky. Sombere mensen die hun leed met schijnbare onverschilligheid dragen als iets volkomen vanzelfsprekends.
Als er voor de eenzame Koistinen enig licht lijkt te gloren in de duisternis, in de vorm van de knappe Mira die wel met hem uit wil gaan, loopt dit al snel uit op een enorm fiasco. Mira heeft vriendjes in de onderwereld, en Koistinen wordt op platte wijze misbruikt. De liefde voor de femme fatale kost hem zijn baantje als beveiligingsbeambte, brengt hem in de gevangenis. Stom dat hij het meisje van de snackbar, dat duidelijk wel om hem geeft, nauwelijks ziet staan.
De films van Kaurismäki hebben altijd een simpel verhaal, dat uiterst efficient verteld wordt. De actie blijft meestal buiten beeld, want druk gedoe, daar houdt de filmmaker niet van. Wel van stilering.
Net als in zijn andere films lijkt het verhaal te spelen in het verleden. De aankleding en muziek wasemen een aangename nostalgie, hoe troosteloos te etablissementen die bezocht worden ook zijn. Emotie is volledig naar binnen gekeerd, aan de gezichten zie je niets af. Zelfs aan stemverheffing wordt niet gedaan.
Ook het tempo is niet van deze tijd: haastige spoed komt niet voor in het woordenboek van Kaurismäki. Dat maakt de wereld bepaald niet minder hard. De hoofdpersonen krijgen steevast veel ellende voor de kiezen, maar blijven overeind, ondanks dat ze zich nooit en te nimmer tot een compromis laten verleiden. De films zijn een ode aan het kleine verzet van de kleine man. Prachtig.
Aanvullende informatie:
Finland, 2006
Speelduur: 74 minuten
Regie, scenario, productie en montage: Aki Kaurismäki
Camera: Timo Salminen
Art Direction: Marku Pätilä
Muziek: Melrose
Met: Janne Hyytiänen, Maria Järvenhelmi, Maria Heiskanen, Ilkka Koivula
Beeld: 16:9 anamorf
Geluid: Dolby 5.1
Uitgave: De Filmfreak