REVIEW

Whisky

Jan Luijsterburg | 21 december 2006

Dat in Zuid-Amerika iedereen voortdurend stralend de samba danst is net zo onwaar dat we hier allemaal met klompen aan de voeten continu met een duim in de dijk zitten. Oftwel: ook in Uruguay zijn er introverte mensen met een sombere inslag, die alleen lachen als dat moet voor een portretfoto. Om de mondhoeken omhoog te krijgen zeggen ze daar geen ‘cheese’ maar whisky, uitgesproken als ‘wikkie!’.

WhiskyRegisseur Juan Pablo Rebella bevestigde dit sombere beeld door in juli op 32-jarige leeftijd een eind aan zijn leven te maken. Hij laat twee samen met leeftijdgenoot Pablo Stoll gemaakte films na, die het kleine filmland Uruguay internationaal op de kaart gezet hebben. De op Stranger than Paradise van Jim Jarmusch geïnspireerde no-budget film 25 Watts was in 2001 een sensatie op Filmfestival Rotterdam, waar zowel een Tiger als de MovieZone Award gewonnen werden. Het was het begin van een zegetocht langs alle grote filmfestivals voor dit portret van drie jongens die zich charmant te pletter vervelen.

Ook in Whisky staan drie personen centraal, maar ze zijn een flink stuk ouder. De zwijgzame Jacobo heeft een vervallen sokkenfabriekje. Hij vraagt zijn trouwe medewerkster Marta hem te helpen bij een speciale klus. Hij nodigt namelijk broer Herman uit bij de gelegenheid van het plaatsen van de grafsteen op moeders graf. Herman, ook in het sokkenvak, was niet bij de begrafenis van beider moeder aanwezig, maar komt nu wel overvliegen uit Brazilie.

Jacobo wil de indruk wekken dat hij gelukkig getrouwd is. Marta moet daarom voor een paar dagen voor zijn echtgenote spelen. Ze krijgt de te grote trouwring van moeder omgeschoven en moet met Jacobo op de foto, voor op het dressoir. Herman blijkt een veel vlotter type dan zijn broer. Zijn charme resulteert onwillekeurig in een soort driehoeksverhouding, gedurende de dagen die ze samen doorbrengen.

Whisky is een film om doorlopend bij te glimlachen, een perfecte illustratie van het concept tragikomedie. De strakke vormgeving in combinatie met uiterst flegmatiek opererende hoofdpersonages doet denken aan Jiskefet of het werk van Aki Kaurismäki, maar de inspiratie voor de bijzondere vorm van de film kwam uit stripboeken. Alle camerastandpunten in de film zijn namelijk totaal statisch, als het kader van een stripplaatje. Dat is aanleiding voor grapjes, bijvoorbeeld als Jacobo wat moet bukken om in het beeld te passen, voor de foto, maar het geeft de film vooral een benauwende, claustrofobische extra laag.

Whisky

De film ziet er buitengewoon verzorgd uit. Nagenoeg ieder shot is als het ware een schilderijtje. Gelukkig is de beeldkwaliteit respectvol overgezet naar DVD. Een paar kleine beschadigingen in het bronmateriaal nagelaten ziet Whisky er prachtig scherp uit, de armoedige omstandigheden gehuld in warme kleuren. Ook aan het geluid is veel aandacht besteed. Het kleine verhaal over eenvoudige mensen heeft een grote uitstraling en impact, mede door een extreme aandacht voor details. Het zoemen van de breimachines, de slapstick van een kapot rolluik. De tragiek van het alledaagse leven, gekenmerkt door eindeloze herhalingen en stiltes, is hier perfect verbeeld.


Aanvullende informatie:
Uruguay, Argentinie, Duitsland, Spanje, 2004
Speelduur 95 minuten
Regie: Juan Pablo Rebella, Pablo Stoll
Productie: Fernando Epstein, Christoph Friedel, Hernán Musaluppi
Scenario: Gonzalo Delgado, Juan Pablo Rebella, Pablo Stoll
Camera: Bárbara Álvarez
Montage: Fernando Epstein
Muziek: Pequena Orquestra Reincidentes
Met: Andrés Pazos, Mirella Pascual, Jorge Bolani
Beeld: 16:9 anamorf
Geluid: Dolby digital 5.1 en 2.0
Uitgave: de Filmfreak 
Filmdistributie: Contact film 


EDITORS' CHOICE