Fundamentalist zijn is niet leuk, en al helemaal niet als je vrouw bent. Die conclusie kun je wel trekken na het zien van Kadosh (Heilig) van de Israelische regisseur Amos Gitaï. Twee zussen binnen de streng chassidische gemeenschap in de Jeruzalemse wijk Mea Shearim lijden onder de idiote regels die de rabbi hen oplegt.

Rivka is al tien jaar gelukkig getrouwd met Meir. Er mist echter een in de ogen van Meir’s vader, de rabbi, essentieel onderdeel van het huwelijk: een kind. Een getrouwde vrouw zonder kind is geen vrouw, zo is de opvatting. Meir krijgt daarom opdracht zijn vrouw te dumpen en te vervangen door een vruchtbaarder exemplaar. Meir lijdt bijna net zo erg als zijn geliefde vrouw onder deze dwingende eis, maar tegen de geestelijk leider in verzet komen komt nauwelijks bij deze godsvruchtige lieden op.
Erg tragisch, voor allemaal.

Rivka’s zus Malka is verliefd op een jongen die uit de gemeenschap getreden is. Dat kan helemaal niet, en daarom moet ze van de rabbi maar snel trouwen met zijn assistent. Ze wordt in een lelijke trouwjurk gehesen die haar vormen totaal verhult. Ze wil zich verzetten, maar het komt er niet van. Na een partijtje onbeholpen, ruwe seks in de huwelijksnacht en nog wat confrontaties met haar weinig subtiele echtgenoot knijpt Malka er uiteindelijk toch tussenuit.

In lange, statische shots krijgen we een mooi beeld van allerlei religieuze rituelen van de chassidische Joden. Veel begrip voor hun levenswijze, waarin het de taak van de man is de heilige boeken te bestuderen en de vrouw enkel en alleen dient voor de verzorging en de voortplanting, wordt niet opgeroepen. Waarom de vrouwen überhaupt in de gemeenschap blijven, en niet massaal kiezen voor de vrijheid die om de hoek te vinden is, kun je slechts vermoeden. Patronen zitten blijkbaar diep ingebakken, met angst als belangrijkste drijfveer. Gelukkige mensen zien we weinig of niet. De regisseur wilde duidelijk een statement maken.

Erg jammer is dat dit fraaie, mooi sober gefilmde melodrama niet anamorf gemasterd is. Op mijn apparatuur heeft dat de consequentie dat de ondertitels onder het 16:9 frame geplaatst zijn, waardoor de film slechts met een dik zwart kader rondom op mijn breedbeeldtelevisie te bekijken is. Je zou toch denken dat breedbeeld inmiddels de standaard is, tenzij een film natuurlijk in 4:3 formaat gemaakt is. Een beetje achtergrondinformatie was ook aardig geweest: de DVD bevat uitsluitend de film.

Aanvullende informatie:
Frankrijk/Israel, 1999
Speelduur: 110 minuten
Productie: Michel Propper
Regie: Amos Gitaï
Scenario: Eliette Abecassis, Amos Gitaï
Camera: Renato Berta
Montage: Monica Coleman, Kobi Netanel
Art direction: Miguel Markin
Muziek: Philippe Eidel, Louis Sclavis
Met: Yael Abecassis, Yussuf Abu-Warda, Meital Barda, Yoram Hattab, Sami Hori, Uri Ran-Klausner
Beeld: Niet-anamorf 16:9, dus in een 4:3 frame.
Geluid: Dolby digital 2.0
Uitgave: Total film