Wie lust wel een lekker principe lijkt en nu denkt een opwekkend filmpje gevonden te hebben voor een gezellig avondje met een partner of zo, begaat een vergissing. Deze film is helemaal niet leuk of gezellig, of u moet net als een stel personages in dit verhaal wel uiterst pervers in elkaar steken. Nee, dit is vooral een verontrustend beeld van hedendaagse relaties in een grote stad.

En het begint nog zo prachtig. Minutenlang, tijdens de begintitel, beweegt een naakte jonge man zich sierlijk onder water. Tot hij het net als de kijker benauwd krijgt. Hij begint te bonken tegen het glas waardoor we hem zien. Uiteindelijk spat het daverend uiteen. De hele film in een notendop. Een paar minuten later zien we het filmpje terug in een museum. Paul, de zwemmende man, benadert zijn aanstaande geliefde Juliette, die helemaal in de beelden opgaat. Een bijna-verdrinking op haar vierde komt boven bij het kijken naar het filmpje, vertelt ze.

Paul, een nietsnut die zichzelf graag ziet als een kunstzinnig maar geblokkeerd schrijver, zegt dat hij maar dertig pond voor het klusje gekregen heeft. Hij begroet de maker die juist langsloopt hartelijk, en kwalificeert hem vervolgens tegenover Juliette als een ‘total prick’. Er was iets moois, en hij maakt het in een oogwenk kapot. Dat patroon zal hij op grotere schaal herhalen met als slachtoffer de relatie met Juliette, als die hem na een hartstochtelijk begin gaat benauwen.

Een grote rol daarbij speelt Billy. Die knalt letterlijk het leven van Paul in, middels een autobotsing. Een duivels type, dat het leven benadert als een constante Russische roulette. Drugs, publieke seks en geweld staan centraal in zijn nihilistische wereld, waarin alles draait om kicks die burgerlijkheid en middelmatigheid buiten de deur moeten houden. Daarin gaat Billy, met zijn al even genotzuchtige vriendin die toepasselijk Hole genoemd wordt, erg ver. Hoogtepunt zijn wel de vuistgevechten voor kleine jongetjes, die elkaar voor een uitzinnige menigte tot pulp slaan als waren zij de hanen in een hanengevecht.

Billy ziet Juliette wel zitten, maar zij walgt van hem. Als Paul een tijdje bij Juliette woont, waarbij hij als ze aan het werk is de zorg voor haar zoontje draagt maar daar een steeds grotere puinhoop van maakt, raakt hij verveeld. Hij duikt in de wereld van Billy, een adembenemende nachtmerrie. Steeds duidelijker wordt dat Billy ook maar een nepfiguur is. Hij haalt zijn filosofietjes rechtstreeks uit een boek van Georges Bataille, een omstreden volgeling van de Sade. Eigenlijk is hij net zo saai als de burgerij waar hij zich zo fanatiek tegen afzet. Paul ontdekt dat laat, bij een theatraal spelletje ‘potlatch’, waarbij deelnemers belangrijke zaken uit hun leven opgeven en de ander aanbieden. Eigenlijk bieden ze platvloers tegen elkaar op, en blijkt Billy alleen uit op seks met Juliette.

The Principles of Lust is met enorme overgave in extreem korte tijd gemaakt, en oogt misschien daardoor als de roes die verbeeld wordt, een beetje als Trainspotting. Hoewel, als mijn herinnering aan de vertoning bij Filmfestival Rotterdam in 2003 mij niet ernstig bedriegt, enkele expliciete beelden van genitalien in actie zijn verwijderd, is het geheel nog schokkend en expliciet genoeg. Vooral die bebloede jongetjes zijn geen prettige aanblik. Veel mensen verwerpen de film dan ook vol walging, en gaan daarmee voorbij aan het interessante dilemma dat Penny Woolcock aan de orde stelt: hoe het dagelijks leven in een relatie interessant te houden is.
De schoonheid, benauwing en het breken uit het filmpje aan het begin.

Het was aardig geweest als de DVD ook het commentaarkanaal van de eminente regisseuse geboden had die wel op de Engelse uitgave staat. Ik zou benieuwd zijn naar de achtergronden tot deze compromisloze heftigheid, van deze maakster van talrijke televisiefilms en de prachtige verfilming van John Adams’ opera The Death of Klinghoffer, deels met dezelfde cast als The Principles of Lust.

Aanvullende informatie:
Verenigd Koninkrijk, 2003
Speelduur 104 minuten
Regie en scenario: Penny Woolcock, naar een ongepubliceerde roman van Tim Cooke
Met: Alec Newman, Marc Warren, Sienna Guillory, Lara Clifton, Julian Barratt
Beeld: 16:9 anamorf
Geluid: Dolby digital 2.0
Uitgave: Total film