Tavener is een aparte figuur in de hedendaagse muziekwereld. Hij zet zich af tegen moderne muziek, die hem te complex en koud voorkomt. In de chronologische opzet van de CD’s is mooi te horen hoe zijn muziek steeds eenvoudiger en meer verstild geworden is, al ontbreken hier zijn vroegste werken, die nog in een enigszins modernistisch idioom geschreven waren. Hij zocht zijn inspiratie eerder in religieuze, oosterse muziek, en was lange tijd lid van de Russisch Orthodoxe kerk. Helemaal vervreemd van de moderne tijd is hij echter niet, zo blijkt uit zijn nauwe contacten met bijvoorbeeld The Beatles (die werken van Taverner op hun Apple label uitbrachten) en recentelijk Björk – hij schijnt ook niet vies te zijn van een ritje in een snelle auto. Vaak wordt hij maar al te gemakkelijk in het hokje ‘spirituele new age zweverij’ geplaatst (‘metaphysical’ is bijna een stopwoordje in het interview), maar komt in dit portret toch vooral over als een weldenkend, eigenzinnig en buitengewoon boeiend mens. Ondanks dat het altijd wat wreed is om delen van omvangrijker werken te isoleren uit hun context is de compilatie erg geslaagd, vooral als introductie. De opnamen zijn afkomstig van diverse kleine labels, en bieden meer variatie dan lange, volledige stukken. Je wordt zo wat sneller uit de specifieke sfeer van een stuk gehaald, maar ook in een kort pianostuk als Zodiacs slaagt Taverner in twee minuten in de luisteraar in betovering te brengen. Vooral de werken voor koor en The Protecting Veil voor cello en orkest zijn fantastisch, niet van deze wereld.
Het centrale stuk waar het eigenlijk om draait is natuurlijk het niet eerder verschenen Prayer of the Heart, geschreven voor en uitgevoerd door Björk en het Brodsky kwartet. Tavener raakte nogal onder de indruk van de onbevangen visie op muziek en de ongepolijste oerkracht in de stem van de beroemde IJslandse. Tegen een monotone reeks van traag verschuivende akkoorden van de strijkers, die gedurende het kwartier dat het stuk duurt niet verandert, wordt een bekend schietgebed (Lord Jesus, have mercy on me) drie keer gezongen, in het Koptisch, Engels en Grieks. Niet alleen de taal verschilt, opvallender is nog de intonatie en de stemming, die extreem varieert. Van aarzelend haspelen naar schrille, hoge uithalen, alle registers van Björk’s unieke stem passeren de revue. Een stuk met een enorme emotionele lading, dat de aanschaf van dit ‘portret’ op zijn eentje al rechtvaardigt. Aanvullende informatie:
2 CD’s, speelduur: 79:31 + 75:55 (waarvan ongeveer 45 minuten interview)
Boekje: 68 pagina’s
Label: Naxos www.naxos.com
Distributie: Challenge records
