Rachmaninov - Symfonie Nr. 2 en Vocalise nr. 14
Budapest Festival Orkest o.l.v. Iván Fischer

Er wordt druk geknipt in de symfonieorkesten. Zowel grote platenmaatschappijen als de overheid willen van de kosten af die deze grote organisaties met zich meebrengen. Gelukkig zijn er ook kleine platenmaatschappijen, die door hun gedrevenheid (door liefde voor muziek in plaats van geld) en lagere overhead wel het avontuur aandurven een gerenommeerd orkest aan zich te binden. Channel Classics vond een geestverwant in Iván Fischer en zijn Budapest Festival Orchestra.

Fischer is ondertussen een halve Nederlander. Een huwelijk en een langdurig verblijf in de Nederlandse Oude Muziek praktijk zorgden daar wel voor. Het in 1983 door hem opgerichte Budapest Festival Orkest groeide uit tot een veelgeprezen topper. Er werd een groot aantal CD`s door Philips uitgebracht. Het orkest kan de stukken die het speelt gedurende langere tijd tot ontwikkeling laten komen, doordat er veel getourd wordt. De muzikanten worden scherp gehouden door ze allemaal ook kamermuziek en soloconcerten te laten spelen. Fischer brengt zijn mensen tot hecht samenspel, waarbij het Oost-Europese temperament en de intuïtie alle ruimte krijgt. Verdieping en muzikaal avontuur zijn het resultaat, spelen op routine is uit den boze.

Fischer was extra enthousiast om met Channel in zee te gaan omdat hij een bevlogen voorstander is van surround-opnamen. Channel Classics loopt voorop in deze techniek, en brengt sinds enige tijd alleen nog maar SACD`s uit. Hybride natuurlijk, zodat eigenaars van conventionele apparatuur er geen last van hebben. Het was de wens van Fischer om het orkest in de huiskamer te laten klinken zoals hij het als dirigent hoort, omringd door zijn muzikanten, zo valt te lezen in een briefwisseling tussen Fischer en de technici van Channel. Hein Dekker en Jared Sacks bedachten een eenvoudige microfoonopstelling met vijf gerichte microfoons.

Voor het eerste tastbare resultaat van deze samenwerking viel de keuze op symfonisch werk van Sergei Rachmaninov (1873-1943). Zijn tweede symfonie is verreweg de langste en meest ambitieuze van de drie die hij componeerde. Een ongegeneerd romantisch werk uit 1907, een tijd de muziekwereld gekenmerkt werd door veel experimenten en verandering. Rachmaninov hield zich verre van nieuwlichterij. Hij was in de eerste plaats een virtuoos en populair pianist. Zijn meeste composities zijn dan ook voor piano, al dan niet met orkest (zoals het recent besproken derde pianoconcert. Zijn meeslepende melodieuze taal is altijd een groot publiek blijven boeien. De muziekpers stond lange tijd kritischer tegenover Rusland`s `laatste romanticus`.

De ambitie van Fischer is de symfonie te spelen met de ritmische vrijheid die pianisten eigen is. Dat is een buitengewoon lastige opgave als je met een man of honderd tegelijk speelt, maar de Boedapesters slagen met glans. Ze brengen de symfonie werkelijk tot leven met de grote, bijna uit elkaar spattende emotie die zo kenmerkend is voor Rachmaninovs oeuvre. Kleurrijk, gedetailleerd en supergeconcentreerd. Had ik al gezegd dat de klank fantastisch is?

Het bekendst is het derde deel, het adagio, met een prachtige, lang voortdurende klarinetmelodie, uitlopend in een romantisch zwelgende climax. De andere delen doen echter niet onder. De Vocalise, voor een kleiner bezet orkest, fungeert als mooie, kalme toegift. Een prachtige uitgave, die veel belooft voor de toekomst.

Aanvullende informatie:
Speelduur 64:35
DSD opname, 5.0 surround
Channel Classics CCS SA 21604 www.channelclassics.com
Distributie: Codaex
Website Budapest Festival Orchestra: www.bfz.hu