Wie zijn CD een titel als “Het Menselijk Tekort” meegeeft heeft geen geringe bedoelingen. Die indruk blijkt niet onterecht als je de teksten op het tweede solo album van de voormalige voorman van The Verve beluistert. Richard gaat niet voor minder dan de kosmos. Een voorbeeldje uit het openingsnummer Check the Meaning: “Feel what I’m saying: I got my mind meditating on love. Human conditions, too much blood, too much hate, there’s gotta be something more. Mohammed, Buddah, Jesus Christ are knocking on my door”. Bij Richard zelve dus. En zo verder. Zelden zo ongegeneerd veel, gelukkig niet afgedrukte, pathetische grote woorden zonder een spoortje ironie aangewend zien worden. Op mij hebben dit soort teksten altijd het effect dat ik ze in het Nederlands vertaald probeer mee te zingen. Ik weet het, niet leuk. Wat ik maar wil zeggen: wij zouden het echt niet uit onze strot krijgen. Ik vroeg me af of de Britse pers dat nou allemaal wel normaal vindt. Dat blijkt niet het geval. Maar er lopen meer snuiters rond in de muziekwereld die je tekort zou doen als je op hun teksten afging. Een Prince en Marvin Gaye doen qua naïeve grootheidswaanzin niet voor Richard onder, en dat zijn cq. waren toch grootheden van belang. Kortom: we richten ons op de muziek.
Wel, die sluit perfect bij de teksten aan. Maar Ashcroft heeft wel een talent. De grote hit van The Verve, Bittersweet Symphony van hun laatste plaat Urban Hymnes, is een voorbeeld van hetgeen hij goed kan: een trage, eenvoudige melodie langzaam en effectvol op laten zwellen met een meeslepend effect. Weinig variatie, breed uitgesponnen, aanstekers klaarhouden. Dat lukt op Human Conditions een paar keer. Check the Meaning is fraai opgebouwd, het ingehouden Running Away is het hoogtepunt. Slotnummer Nature is the Law heeft een mooie melodie, maar de door Brian Wilson verzorgde koortjes zijn als een tulp in een kerststukje. Een aantal aardige maar niet bijster originele popliedjes wordt ontsierd door een continu en zeer overmatig aanwezig pompeus orkest. Dan zijn er nog een paar hardere rocksongs, waaronder het erg Amerikaans aandoende Bright Lights, en dreinerige sentimentele draken Paradise en Lord I’ve Been Trying. Samengevat vond ik ongeveer de helft van de nummers te pruimen. Een wisselvallig geheel.
Het geluid is ondanks de grote bezettingen zeer transparant en helder. Wel is het verre van natuurlijk, de instrumenten en de stem staan volkomen los van elkaar. Je hoort het mengpaneel bij wijze van spreken schuiven, hup, tablas naar voren. Volgens de informatie is er sprake van een orkest, gedirigeerd en gearrangeerd door Will Malone. Hij gebruikt het als twee eenstemmige instrumenten: strijkers en koperblazers, die ieder hun eigen weg gaan. Beide klinken ingeblikt en plat, en vooral veel te veel. Pas zag ik Ashcroft bij het altijd zeer live opgenomen televisieprogramma Later van Jools Holland. Geen orkest te zien, maar te horen des te erger. Daar dus echt uit een doosje. En Richard perste met verve alle dramatische stembuigingen uit zijn tengere lijf. In de van verwante generatiegenoten als Oasis bekende slechte zanghouding, kin omhoog naar de te hoog vastgehouden microfoon. Erg Britpop en onpraktisch, net als de dikke leren jas onder bloedhete televisielampen. Human Conditions is geen handige plaat. Het ontbreekt niet aan gedrevenheid, wel aan smaak. Dat begint al bij het hoesje, zeer verzorgd en oerlelijk. Viel er over smaak te twisten?
