Eindelijk eens in huis
Mijn eerste kennismaking met de luidsprekers van Magnepan dateert van ongeveer 12 jaar geleden in de winkel van Theo Pruys in Amsterdam. Ik weet het nog als de dag van gisteren. Grote, zwarte, platte luidsprekers opgesteld in een flinke luisterruimte en aangestuurd met topapparatuur. Een voor/ eindversterker combinatie van Cello, op zijn beurt gevoed door een cd-speler van het fameuze buizenmerk Jadis. De cd-speler had zo’n space-achtig uiterlijk dat alleen dat al bewondering opwekte. Ik heb die dag diverse soorten muziek beluisterd bij Theo maar vooral de cd van Jurrasic Park is in mijn gedachten blijven hangen. De imposante weergave van het gestamp van de dinosaurussen, de rust en de autoriteit die weergegeven werd, in één woord fantastisch. Dat audio beeld is mij zo goed bijgebleven dat het nog regelmatig terug wordt opgeroepen. Zoals u wellicht weet stonden de Magnepan`s op de VAD show van november 2001 in de demonstratieruimte van Audionord weer schitterend te spelen. Dit maal aangedreven met de fameuze Gamut versterkers. De herinneringen en kriebels van weleer kwamen spontaan naar boven en vormden de basis om een set Magnepan`s voor Hifi.nl te bespreken. Blij was ik dan ook dat Giap Tan van Audionord een setje, zij het wat kleinere Magnepan’s, bij mij af kwam leveren.
Het Magnepan principe en de MG 12
Afgeleverd is een MG 12 die een verkoopwaarde heeft van 2390 euro per paar.
Voor wie Magnepan nog niet kent geef ik eerst een korte introductie van het principe en het aparte uiterlijk. Magnepan’s zijn geen gewone conus luidsprekers maar magnetostaten. Dit type luidspreker is altijd vrij groot en ondiep (de MG 12 meet 125 cm hoog en 40 cm breed maar is slechts 4 cm diep) en daarom vallen zij in de woonkamer niet eens zoveel op. Aan de onderzijde treffen we twee L-vormige beugels aan die naar achteren wijzen zodat de luidspreker los kan staan. De luidspreker helt ten gunste van het afstraalgedrag iets achterover. De voor- en achterkant zijn bekleed met zwart doek en de zijkanten zijn op mijn exemplaren voorzien van smalle kersenkleurige strookjes hout. Ik moet zeggen het geheel ziet er eenvoudig doch gelikt uit. De Magnepan’s kunnen met drie verschillende doekkleuren geleverd worden, zwart, gebroken wit en grijs (tegen blauw aan). De bijbehorende hout kleuren zijn donkerkers en zwart of eiken en zwart.
De werking van Magnepan’s is totaal afwijkend van conus speakers. De luidspreker is opgebouwd rond een geperforeerde stalen plaat. Voor deze geperforeerde stalen plaat bevindt zich een membraan (mylar-folie). Op de stalen plaat zijn lange magneten verticaal bevestigd, (bijna) over de gehele lengte van de speaker met een onderlinge afstand van ongeveer 2 mm. Op het membraan zelf is als een soort printbaan geleidend materiaal aangebracht dat tussen de magneten loopt. Het lijkt wel wat op een ouderwetse plakachterruitverwarming. Een patroon voor het woofer deel en een andere kleiner patroon voor het hoog. Door de geleidende “printbanen” loopt de stroom van het audiosignaal van een normale eindversterker. De interactie die ontstaat tussen de magneten en de wisselstroom in de banen zorgt dat de folie in beweging komt. Dus net als bij een elektrostaat raakt een licht membraan in trilling al is hier de manier van aandrijving eerder zijdelings vergelijkbaar met een dynamische (conus)luidspreker.
Op de folie van de MG 12 zijn twee secties te herkennen. Eén deel van de folie geeft het laag weer en het andere deel het midden en hoog (ook bij de MGSE en MG 16). De grotere en duurdere drieweg-systemen zoals de MG 3.6 en de MG 20.1 geeft een membraan het laag en het midden weer. Het hoog wordt verzorgd door een bandhogetonenweergever (ribbon-tweeter). Dit soort tweeters bestaat uit een heel dunne aluminiumfolie (ongeveer 1,5 m lang, 3 mm breed) dat tussen magneten hangt. Door het extreem geringe gewicht geeft de ribbon ieder zuchtje in de muziek weer. De ribbontweeter is, net als het magneplanar-principe, gepatenteerd door Magnepan.
In tegenstelling tot de "oer"-Magnepan is er geen draadpatroon meer te herkennen voor de hoge tonen sectie maar wordt sinds een jaar of tien de aluminiumfolie van de ribbontweeter op het membraan geplakt (quasi-ribbon) bij de kleinere modellen MGSE, MG 12 en MG 1.6. De impedantie van een Magnepan is varieert tussen de 3,6 en 6 ohm. Een vriendelijker luidspreker voor een eindversterker bestaat (bijna) niet. Magnepan is de enige fabrikant die full range luidsprekers bouwt volgens het magneplanar-principe. Andere fabrikanten passen het principe ook toe, maar dan alleen voor het middengebied en/of voor het hoog.
Zoals u blijkt uit het bovenstaande beschikt Magnepan ook nog over grotere en duurdere modellen. Oplopend in prijs tot 9579 euro per paar voor de MG 3.6. De absolute top van Magnepan is de MG 20.1 die net als de MG 3.6 met eiken of kersen afwerking verkrijgbaar is.
Zo heeft u genoeg techno-talk gehad? Omdat een Magnepan zoveel afwijkt van een conventionele conusluidspreker, wilde ik u de informatie over de werking van deze luidsprekers niet onthouden. Dus ben ik even iets langer bij de techniek stil blijven staan dan voor mij gebruikelijk.
