Afgelopen vrijdag werd in Zwolle Hein ten Bosch (76) gecremeerd. Zijn naam is onverbrekelijk verbonden aan het maandblad HifiVideoTest en ook aan de Stichting hi-five. Ik ontmoette hem voor het eerst in de stad Groningen in 1971 op een hifishow; een lange, frêle man, donkere baard, diepliggende ogen en een tikkeltje hoog in de schouders. Hij presenteerde daar aan de exposanten een plan voor een nieuw audiotijdschrift STEREO TEST. De branche kende Hein toen slechts van het blaadje Toon en Beeld. Dat vonden wij een blad voor elektronica zwakzinnigen. Hij vertelde dat hij een populair technisch blad wilde maken omdat de concurrente bladen als Luister, Disk en Radio Bulletin te high brow waren.
Cynisme werd zijn deel daar in Groningen, maar daar trok hij zich niks van aan. Wat we niet wisten is dat hij adjunct directeur was van Born uitgevers/drukkers in Assen waardoor hij letterlijk alle middelen in huis had om zijn eigen gang te gaan. Dat bedrijf was bekend van de puzzelboekjes en al gauw verscheen Stereo Test maandelijks, ook in dat formaat. Zelden heb ik iemand zichzelf zo snel zien ontplooien. Hij had de mazzel dat de audiomarkt enorm aanzwol en zowat schreeuwde om informatie. In zijn blad stonden aanvankelijk de idiootste dingen, maar Hein leerde ontzettend snel en wist bovendien zijn zaakjes erg goed te verdedigen ook bij de managers van de grote hifi importeurs en fabrikanten.
Hij betoonde zich een intelligente vent, met een bijzonder goed geheugen en zeer naturel in de omgang met mensen. Wij waren vreselijk jaloers waar hij al die jaren al de informatie over onze branche vandaan haalde. Hein was erg breed georiënteerd. Hij werd ook nog eens gesteund door een adembenemend snelwerkend en goed geheugen. Erg vaak wist hij meer van de zakelijke achtergronden van fabrikanten dan hun Nederlandse agenten.
Zijn Stereo Test (later Stereo-beeld-Test en nu HifivideoTest) werd in de jaren 70/80 steeds belangrijker, omdat een lovende bespreking van een versterker of luidspreker een belangrijk marketinginstrument was. Kortom een goede recensie kon je produkt maken of breken. Zijn blad groeide sterk in oplage en de adverteerders stroomden toe. Waar drukkerij Born erg blij mee was, was de jaarlijkse koopgids, een audio/video jaarboek dat met het jaar omvangrijker werd. Er was geen audio hobbyist die de gids niet op de plank had staan.
Begin jaren 70 hoorde hij tot de founding fathers van de Stichting hi-five. Een groep ondernemers* in de audio/video detailhandels had haar belangen, opleidingen voor medewerkers en geweten in deze stichting gebundeld en Hein fungeerde met verve meer dan 15 jaar als ombudsman. Hij was ook vele jaren lang voorzitter van het Fonds voor de high-fidelity.
Directeur H. de Jong van Radio Correct was de drijvende kracht achter de stichting. Er werd lesmateriaal ontwikkeld voor de medewerkers van die bedrijven en journalist Hans Goddijn zat maandenlang in het Correct laboratorium om alle specificaties van hifi apparatuur na te meten en te controleren of fabrikanten niet overdreven. Het publiek kon die rapporten inzien.
Stereo Test werd een veelgelezen blad, mede dankzij actieve auteurs als Klaas Feenstra. Dat resulteerde in een langlopende serie over het zelfbouwen van luidsprekers. Frits Kraefft (over beeld), Hans Goddijn, George Vermeulen (van Solosound), de audio detaillist Dick Bakker uit Rotterdam-zuid, Hans Beekhuijzen (nu hoofdredacteur van Vi-fi) en Aalt-Jouk van den Hul. Opzien baarde ook de know-how die hij inkocht bij Basil Lane van StereoLab in Engeland.
In 1978 werd ten Bosch bij Kluwer Technische Tijdschriften benoemd als redactiemanager over een zestal magazines. Daarin was hij de audio/video branche wederom mijlenver vooruit, omdat hij zijn elektronica-blikveld nog verder verruimde. Hij interesseerde zich buitengewoon voor de opkomst van de personal computer en ontwikkelingen als e-mail en internet. Vaak begrepen we toen amper waar hij het over had.
Persoonlijk heb ik een bijzondere herinnering aan een bovenzaal van een restaurant op de Brink in Deventer, ergens eind jaren ´70. Mijn toenmalige werkgever** had duizend gulden uitgeloofd wie het verschil kon horen tussen een QUAD 33/303 enerzijds en 32 in serie geschakelde QUAD 303 versterkers anderzijds. Ik had een bankbriefje van 1000 ingelijst bij me en m´n collega´s sjouwden zich rot om al die versterkers aan te sluiten. Met een 40 positie keuzeschakelaar moest de testpersoon bepalen of 32 eindversterkers in serie verslechtering van het muzieksignaal gaven. Toenmalige hoofdredacteur André Weigand sleepte de koffie aan en mijn directeur, de heer H. van Hessen, legde de waarschijnlijkheidsleer uit. Veel verbale stofwolken die middag die onbeslist eindigde in een overvloedige Chinese maaltijd met veel sambal.
*Dat waren bedrijven als Radio Correct, Rotterdam, RAF hifi, Staffhorst, Vogelzang in Eindhoven en Heerlen, Hificentre video in Nijmegen, Hofma in Drachten.
**Tjako Fennema was van 1971-1986 actief voor TransTec bv in Rotterdam.
