De Lindemann speelde van voor naar achter in navolgende setup. Stroomvoorziening is geoptimaliseerd met een Kemp Elektroniks Balanced Isolator Source en een Powersource.

Netsnoeren komen van Kemp, TAF, Läpp en Crystal Cable. Aan de digitale voeding van de Lindemann een TAF netsnoer, aan de analoge voeding een Läpp snoer. Zekeringen waar mogelijk van AHP, ook in de meterkast.

De voorversterker is in eerste instantie een Marsh Sound Design P2000b die ik met gebalanceerde verbindingen van Crystal Cable aansluit. Minder dan een week later vervang ik de Marsh door een Herron buizen voorversterker type VTSP-2. Die werkt volledig single ended en ik ben daardoor gedwongen de Crystal Cable Connect Reference XLR te vervangen door Crystal Cable Connect cinch. Zowel tussen speler en voorversterker, als tussen voor en eindversterker. Lindemann prefereert XLR verbindingen maar waar niet is verliest de keizer zijn recht. De eindversterker is in beide gevallen een Marsh A200s, waarvandaan Crystal Cable Speak Reference luidspreker kabels hun weg vinden naar Focal-JMlab Electra 927 Be luidsprekers. Een SW900 actieve subwoofer van Focal pakt de laagste basregionen mee. Ter referentie staan er twee CD spelers klaar, een Teac/Monarchy/Assemblage/Apogee en een Marantz SA8400 SA-CD speler met vM modificatie. Net de deur uit is een Marantz SA-15S speler waarvan de echo nog in de oren hangt.


En zo geschiedde

Voordat ik mijn beleving met de Lindemann neerschrijf maak ik u graag deelgenoot van mijn ervaring tot nu toe met CD spelers. Het gehele verhaal zal ik u besparen, maar een paar opmerkingen zijn noodzakelijk voor de juiste context. CD heeft mij zelden echt weten te bekoren. Veel spelers en d/a converters vallen voor mij onder de noemer "hifi" en minder onder de noemer "muziek". In een jarenlange speurtocht naar een speler voor mij zelf groeide ik steeds dichter naar een "muziek weergever". De eerste ervaring die mij van slag maakte was een Apogee professionele PSX-100SE d/a converter. De dac van rond de 5500 tot 6000 euro veranderde in één klap mijn mening over CD, ten gunste van dat medium. Goede CD weergave bleek mogelijk, met een flink prijskaartje. Later kwam de Apogee Mini-DAC uit, die de grote broer ver genoeg benaderde om gelukkig te zijn. Ondertussen schoven andere dac’s en CD spelers voorbij, die mij afwisselend meer of minder boeiden. Met elk hun voordelen, maar nimmer de totale beleving van de grote Apogee. Zelfs deed de Teac P-70/D-70 combi dat niet. Techniek schrijdt voort en SA-CD deed zijn intrede. Een Marantz SA8400 met Van Medevoort modificatie maakte genoeg indruk om er één aan te schaffen en zo van SA-CD te genieten, wat bij vlagen de CD weergave voorbij streefde. Zelfs tegen deze lage prijs. Voor CD prefereerde ik de Apogee Mini-DAC aan mijn Teac speler. Recent genoot ik van een Roksan, een speler die eindelijk weer eens echt iets in mij losmaakte. Maar goed, hoe je het ook wendt of keert, de Apogee PSX-100SE spookte nog altijd door het hoofd. Ongeslagen aan de top in mijn set en mijn luisterruimte. Ik heb er nachten heel slecht van geslapen. Het besef dat een dergelijke uitgave niet haalbaar is kan aan je vreten, je kunt je er ook bij neerleggen en de ervaring koesteren als de gedachte aan een goede vriend. En zo geschiedde.

Tot een Lindemann 820 SA-CD speler zachtjes op mijn audio rek is neergezet. Ongeduldig sluit ik hem aan en begin te spelen. Te kort staat hij aan en bloeit nog niet helemaal, maar de eerste indruk zet hij neer. Drie dagen later, dagen waarin ik mij met regelmaat afvroeg of een speler wel 10.000 euro mag kosten, luister ik opnieuw serieus naar de voortgebrachte muziek. De 820 heeft een gedaanteverwisseling ondergaan en schept een nieuwe dimensie. Wat is dit mooi. De gedachte aan de Apogee PSX-100SE komt acuut naar boven. Mijn Marsh zingt dat het een lust is, de luidsprekers laten zien waarom beryllium gekozen is als tweeter conus materiaal. In een paar steekwoorden kun je stellen dat de 820 voornamelijk scoort in natuurlijkheid, eerlijkheid en detaillering. Rust is kenmerkend, idem stressvrije weergave. Kortom ik val naast mijn stoel van verbazing en vind ineens 10.000 euro niet meer zo duur. Ondertussen heeft een andere importeur een Herron buizenvoorversterker neergezet. Ik verander de kabels van XLR naar cinch, sluit de voortrap aan en schuif mijn Marsh P2000b terzijde. Een uur later val ik weer van de stoel. Waar ik eerder sprak in lovende bewoordingen kan ik nu slechts spreken in superlatieven. Ik mag de set "as is" nog maar een ruime week houden. Daarom draai ik zoveel mogelijk muziek en pas op de slotavond, waar het afscheid van de Lindemann wordt voorbereid, haal ik die CD’s te voorschijn waarmee ik de ervaringen tot nu toe onder woorden kan brengen. Wat een pittige opgave is, omdat het gebruikelijk audio jargon te kort schiet. Twee dingen staan ondertussen vast: 1. De Apogee PSX-100SE of Teac P-70/D-70 heeft eindelijk een meerdere gevonden en 2. Ik wil een Lindemann.


Muziek

Omdat de 820 een SA-CD speler is, begin ik daarmee. Janine Jansen’s bekroonde uitvoering van de "Vier jaargetijden" van Vivaldi laat een uiterste beheersing in klank horen, die vol zit met details. Het meest opvallende is echter de hoge mate van natuurgetrouwheid die ten gehore wordt gebracht. Een uitzonderlijk realisme. Dynamieksprongen zijn indrukwekkend zonder dat het ooit te hard gaat of irriteert, vanwege het totaal ontbreken van enige mate van vervorming, ongeacht de modulatie. Het orgelspel op de opname valt nu pas echt op en zorgt voor een steun aan de solisten. Waarbij soliste Janine Jansen zich, met haar gedreven spel, transformeert tot een droomvrouw. Dat de klanken zweven door de ruimte, wanhopig verfijnd en zeer indringend, valt niet eens op door de werkelijk magnifieke weergave die ik haal uit de set. De Herron voorversterker laat veel meer door dan de Marsh, hij is een stuk minder zichtbaar (hoorbaar) en daar profiteert de Lindemann extra van.

Van klassiek naar Sarah Brightman. Haar uitvoering van "Scarborough fair" verandert via de 820 in een LSD trip, omdat de stereo weergave, een 820 is een stereo SA-CD speler en geen multichannel, een ruimtelijkheid laat horen die normaal alleen via vier of meer kanalen bereikbaar zou zijn. De opname is mij normaal veel te schel en te hard, toch weet de 820 er een boeiend stuk muziek van te maken. De 820 zorgt voor een gevoel waarbij je Sarah aan zou kunnen raken. Dat aanraak gevoel is nog veel sterker bij Diana Krall. "When I look into your eyes", wat al zo uitgekauwd is, krijgt een nieuwe dimensie. Enorm is de rust in de weergave en het gemak waarmee de Lindemann speelt, zonder overigens te vervallen in soft of vloeibaar. Het lijkt alsof de Lindemann zonder enige moeite en met het grootste gemak zowel stem als instrumenten neerzet (piano, slagwerk, bas, trompet, het staat als een huis). Eigenlijk is elke opmerking die ik maak of neerschrijf zinloos en niet to the point. Omdat de kernwoorden ontbreken om de ervaring duidelijk te maken. Woorden als natuurlijkheid, eenvoud en gebrek aan stress lijken als enige op zijn plaats. Het kruipt in je ziel en neemt bezit van de zaligheid. En denk je dan eindelijk iets te horen wat fout gaat, dan zit je weer mis. Zo hoorde ik bij Krall heel zacht een geluidje uit de tweeter aan de rechterkant tijdens een deel waar alleen stem, piano en bas voorkomen. Door met het oor bij de tweeter te staan hoor je dat het geen "rafeltje" is maar dat de slagwerker heel, heel zacht, met brushes de bekkens aanspeelt. Kennelijk staat zijn microfoon dicht, hij is niet opgenomen in dit deel van de partituur, maar hij neemt op natuurlijke wijze toch deel aan het spel.