REVIEW

Shame

Jan Luijsterburg | 14 juni 2012

Er zijn al heel veel films gemaakt. Met een origineel èn relevant onderwerp op de proppen komen is daarom weinigen gegeven. De Britse kunstenaar Steve McQueen vond zo’n thema in seksverslaving. Internetgebruik alleen al wijst erop dat hyperseksualiteit verre van zeldzaam is, maar toch is het een onderbelicht taboe-onderwerp. McQueen deed uitgebreid onderzoek naar het verschijnsel. Resultaat is een integere en ontluisterende film.

Ten tijde van de Nederlandse première bij het Filmfestival Rotterdam deed collega Dieter van de Bergh al verslag. Nu is de film verschenen op blu-ray, met als bonus een ontluisterend oppervlakkig tv interview van Daphne Bunskoek met de regisseur, tijdens het festival uitgezonden door de VPRO. Stuntelig leest de interviewster de cryptisch geformuleerde vragen voor van papier, en als McQueen na een uitweiding vraagt wat de vraag ook weer was weet Bunskoek het ook niet meer en start maar weer een filmfragmentje. Of hij door alle interviews over zijn film tot een dieper inzicht over zijn werk gekomen is? “Nee, ik ben er alleen een beter acteur van geworden.”

Net als in McQueens eerste film Hunger gaat Michael Fassbender weer buitengewoon ver om zijn personage de belevingswereld van de kijker te ontregelen. Brandon woont in een anoniem appartement en werkt in een even anoniem kantoorgebouw in New York. Zijn leven draait om één ding: voldoen aan zijn onverzadigbare drang. Prostituees, online op de computer, een snelle flirt, masturberen, het gaat maar door, de hele dag. Als de wc weer dicht gaat weet je het al wel weer. McQueen hoeft niet veel te laten zien om de kijker duidelijk te maken hoe de vlag er bij staat.

Van zo’n verslaving word je geen sympathieker mens. Brandon doet erg lullig tegen zijn labiele zus – een al even indrukwekkende rol van Carey Mulligan. En zo viriel als hij normaal is – als een vrouw er in slaagt enig gevoel van affectie bij hem op te roepen is hij totaal ontregeld en komt er van seks niet terecht.

Veel kom je niet te weten over de achtergronden van Brandon en zijn zus, maar dat ze allebei behoorlijk emotioneel beschadigd uit hun Ierse jeugd gekomen zijn is overduidelijk. Tot een bevredigend contact met een ander zijn ze niet in staat. Bij Brandon verstopt de eenzaamheid achter zijn seksuele fixatie, waarvan het lastig afkicken is. Sissy is ronduit zelfdestructief.

McQueen brengt deze mensen schrijnend tot leven in lange, visueel vaak verbluffende shots. Onmogelijk om koud onder te blijven bij deze fenomenale, pijnlijke film.

Aanvullende informatie:

VK 2011
Speelduur: 100 minuten
Regie: Steve McQueen
Scenario: Steve McQueen, Abi Morgan
Camera: Sean Bobbitt
Montage: Joe Walker
Muziek: Harry Escott
Acteurs: Michael Fassbender, Carey Mulligan
Extra: VPRO interview met Steve McQueen (36 min)
Beeld: 1080p24, 1:2,35
Geluid: DTS HD 5.1
Uitgave: Cinéart
Distributie: TWIN Pics
Website


EDITORS' CHOICE